گفتگوی مقامات در هوای سرد و کوهستانیِ داووس (مجمع جهانی اقتصادِ سوئیس)، موضوع واحدی دارد. “کارل بیلت”، نخست وزیر سابق سوئد، میگوید: “در سال 2024، 50 انتخابات در سراسر جهان برگزار خواهد شد. اما فقط یک انتخاباتِ مهم وجود دارد که همۀ ما دربارۀ آن صحبت میکنیم: انتخابات آمریکا”.
آمریکاییها در سفرهای خارج از کشور، اغلب بهطور ویژه معطوف به سیاست خودشان هستند و همتایانِ خارجیشان را با بحثهای طولانی دربارۀ سیاستهای حزبی در سنا یا چشماندازِ فرماندار جدید خسته میکنند. اینبار وضع فرق میکند. سایر کشورها از رخداد ماه نوامبر هراسانند ولی خود آمریکاییها از درامِ سیاسیِ کشورشان به تنگ آمدهاند.
انتخابات آمریکا در برههای حساس برگزار میشود. در سراسر جهان، شاهد چالشهای متعدد برای ایجادِ نظم بینالمللیِ مبتنی بر قوانین هستیم؛ نظمی که دههها در خدمتِ بشریت بوده است. در اروپا، خونینترین جنگی که این قاره از زمان جنگ جهانیِ دوم به خود دیده، در جریان است و سیستم امنیت جهانی را تهدید میکند. در خاورمیانه، ایران و متحدانش یعنی حماس، حزبالله، حوثی ها و دیگران در حال آزمایش توانایی خود برای برهمزدنِ توازن قوا در منطقه هستند و در آسیا، ظهور چین همچنان بزرگترین اختلالِ درازمدت است که باید افزایشِ شتابانِ تسلیحاتِ کرۀ شمالی و لفاظیهای خصمانه و فزاینده را نیز به آن افزود.
همۀ اینها به “آزمونِ اراده” برای ایالات متحده تبدیل شده. آمریکا در تلاش است متحدان خود را در اروپا، آسیا و خاورمیانه بسیج کند تا از این تهدیدات ممانعت کند و بر بحرانها فایق آید. اما بسیاری از متحدان، بیمناکند که در ماه نوامبر، ایالات متحده چه تصمیمی خواهد گرفت. واقعیت این است که این مشکلات امنیت ایالات متحده را تهدید نمیکنند و ازاینرو ارزشِ به آب و آتش زدن و مقابلۀ استراتژیک ندارند. لفاظیهای دونالد ترامپ و برخی از نزدیکترین همپیمانانِ ایدئولوژیکش از “تاکر کارلسون” گرفته تا “ویوک راماسوامی” به این هراس دامن میزند.
حال اگر ترامپ در انتخابات پیروز شود و آنچه را موعظه میکند، عملی سازد، برای متحدان ایالات متحده که برای شراکت با واشنگتن سر و دست میشکنند، چه اتفاقی میافتد؟
بیلت میگوید: «کشورِ من و فنلاند را در نظر بگیرید. ما گام بزرگی برای پیوستن به ناتو برداشتهایم؛ گامی که ما را در موضعِ تقابل علیه روسیه قرار میدهد. ما این کار را با این فرض انجام دادیم که از حمایتِ نیروهای مسلحِ ایالات متحده برخورداریم. اگر ترامپ پیروز شود و تصمیم به خروج از ناتو بگیرد، چه اتفاقی میافتد؟ ما در معرض دید قرار میگیریم، به مخمصه میافتیم و باید مدتهای مدید به گزینههایمان فکر کنیم.»
فنلاند، به نوبۀ خود، “سیاستِ بی طرفی” را که بیش از 70 سال به خوبی در پیش گرفته بود، کنار گذاشته؛ اما ممکن است خود را در برابر حملاتِ روسیه در امتداد مرزِ 830 مایلیِ با آن کشور، عمیقاً آسیبپذیر ببیند. پایتختش، هلسینکی، کمتر از 200 مایل از سنتپترزبورگ فاصله دارد.
چند هفته پیش که در استرالیا بودم با نگرانیهای مشابهی مواجه شدم. مقامات و تحلیلگران استرالیایی به ظاهر نسبت به اتحادِ تازه تقویت شدۀ خود با ایالات متحده خوشبین بودند و مباهات میکردند که در این برهه با زیردریاییهای هستهای، نوعی فنآوری که تاکنون ایالات متحده فقط با بریتانیا به اشتراک گذاشته، مورد اعتماد واشنگتن قرار گرفتهاند؛ اما در پس این ژستِ پهلوانپنبه، ناآرامی موج میزند. استرالیا در سالهای اخیر، گامهایی قاطعانه برای متحدشدن با واشنگتن برداشته و در این روند چین یعنی بزرگترین شریک اقتصادی خود را خشمگین کرده است.
” سام روگیوین”، پژوهشگرِ مؤسسۀ لووی، اندیشکدۀ برجستۀ استرالیا در امور بینالملل است. او کتابی با عنوان «استراتژی اِکیدنا: استرالیا در پیِ قدرت و صلح» نوشته و این ناآرامی را به بهترین شکل بیان کرده است. روگیوین استدلال میکند که استرالیا با اتکا به ایالات متحده در چند دهۀ آینده مرتکب خطای بزرگی شده است. به نظر او آمریکاییها به مرور زمان به این نتیجه میرسند که نیازی به هزینههای هنگفت و مستمرِ مقابله با چین در آسیا ندارند. امنیت ایالات متحده در گرو این موضوع نیست و بهتر است تعهدات خارجی خود را کاهش دهد. این امر استرالیا را در وضعیت مهیبی قرار میدهد و چینیها را خشمگین و بیگانه میکند.
(او در کتابش از تبدیلِ استرالیا به اکیدنا حرف میزند. در افسانههای یونانی، اکیدنا هیولای مؤنثی بود نیمی پری و نیمی مار که به گاهِ شکار از غار خارج میشد و هر موجودی را که از آن حوالی میگذشت، سربهنیست میکرد. او را مادر همه هیولاها میدانستند؛ چراکه بسیاری از اساطیر نامدارِ یونان از بطن او آمده بودند).
واشنگتن از جنگ جهانی دوم، بر اساس جناحبندیِ رایجِ دوقطبی، دیدگاه مبسوطی از امنیت خود اتخاذ کرد و به این باور رسید که به تنهایی میتواند به ایجاد ثبات در مناطق کلیدی جهان کمک کند. این نقش جهانی به ایجاد «صلح در درازمدت» و اقتصاد جهانیِ باز مدد رسانده است.
اگر ترامپ در ماه نوامبر پیروز شود و شمایلِ پیشین و پردامنۀ ایالات متحده در جهان را کنار بگذارد، همهچیز به هم میریزد. این عقبنشینی میتواند خلاء قدرت ایجاد کند، متحدان را در معرض دید قرار دهد و دشمنان را وسوسه کند تا حملات خود را تسریع کنند و جاهطلبیهای خود را افزایش دهند. به همین دلیل است که این بار، خارجیها با نگرانی و وسواس، مدام در مورد جلساتِ حزبی آیووا و انتخابات مقدماتیِ نیوهمپشایر صحبت میکنند.