شنبلیله از قدیم جایگاه خاصی در سفره های ایرانی داشته و فواید سلامتی آن کاملا اثبات شده است . در یک تعریف کلی و بر اساس توصیه های دکتر ضیائیان در مشهد برای درمان قند و فشار خون و کلسترول در کنار صبحانه و ناهار و شام یک قاشق مربا خوری پودر شنبلیله میل کنید و این بیماری های مهلک را بدون قرص های شیمیایی درمان کنید
شنبلیله گیاهی است که معمولاً در نواحی اطراف دریای مدیترانه و جنوب آسیا رشد می‌کند؛ شنبلیله همچنین از گیاهان بومی کشور ایران نیز محسوب می شود، در این مطلب برخی خواص این گیاه را بیان می‌کنیم.
*موسیلاژ Mucilage : لیزاب یا موسیلاژ گروهی از ترکیبات گیاهی هستند که مملو از پلی ساکارید می‌باشند. لیزاب‌ها در تماس با آب کم و بیش حل می شوند و ماده ای لزج، مانند ژلاتین تولید کرده و حجیم می شوند. لیزاب‌ها دارای خاصیت ضد التهاب، مرطوب کنندگی، نرم کنندگی، چسبندگی و بادکننده هستند. مصرف آنها همچنین موجب تسهیل در خروج فضولات روده می گردد.
خواص دانه شنبلیله، مو‌هایی ضخیم و پرپشت
پودر دانه شنبلیله تاثیر بسزایی در ضخیم و پرپشت شدن مو‌ها دارد.
خواص شنبلیله، کنترل تب
شنبلیله گیاهی تب‌بر است؛ برای کاهش تب با استفاده از شنبلیله باید یک تا ۲ قاشق چای‌خوری دانه شنبلیله را به همراه چای سبز دَم، سپس به این دمنوش یک قاشق چای‌خوری عسل و کمی آب لیموترش تازه اضافه و میل کنید، این دمنوش را روزانه سه بار می‌توان مصرف کرد.
شنبلیله سرشار از تستوفن Testofen است که باعث افزایش میزان پرولاکتین Prolactin در زنان شیرده می‌شود و ترشح شیر را تسهیل می‌کند؛ برای افزایش شیر زنان شیرده، آنها باید روزانه سه مرتبه کپسول ۵۰۰ میلی‌گرمی شنبلیله مصرف کنند.
*پرولاکتینProlactin: هورمونی پروتئینی است که از هیپوفیز قدامی ترشح می‌شود. … افزایش پرولاکتین با مهار ترشح GnRH موجب مهار ترشح پالسی گونادوتروپین‌ها می‌شود و در نتیجه افزایش ناگهانی LH در وسط سیکل را متوقف می‌کند این امر منجر به عدم انجام تخمک‌گذاری یا کاهش آن می‌شود.
خواص شنبلیله و تخم شنبلیله که نمی دانستید، از درمان دیابت تا کاهش گرگرفتگی
گُرگرفتگی در زمان یائسگی بیشتر به علت کاهش میزان هورمون‌های زنانه، مانند استروژن Estrogen اتفاق می‌افتد، شنبلیله سرشار از دیوسژنین Diosgenin است که خواص شبه استروژنی دارد، بنابراین گُرگرفتگی در زمان یائسگی را از بین می‌برد؛ فیتوکمیکال‌های Phytochemicals موجود در شنبلیله تبدیل به پیش ساز هورمون‌های جنسی مانند دی هیدرواپی آندروسترون* DHEA در بدن می‌شوند و تعادل هورمونی را در زنان ایجاد می‌کند.
*دیوسژنین Diosgenin: دیوسژنین از ترکیبات اصلی شنبلیله است که پس از استخراج بعنوان ماده ی طبیعی در تولید استروئید تجاری بکار می رود.
*فیتوکمیکال‌ها Phytochemicals: مواد شیمیایی گیاهی، مواد مؤثر در گیاهان دارویی، فیتوکمیکال‌ها یا گیامغذی (برگرفته از واژه phyto به معنای گیاه در زبان یونانی) ترکیباتی شیمیایی هستند که بطور طبیعی در گیاهان بوجود می‌آیند و معمولاً اشاره به ترکیباتی دارند که بیشتر اثرات پزشکی دارند تا تغذیه‌ای. بعضی از این مواد عامل پدید آمدن رنگ و دیگر ویژگی‌های ارگانولپتیک، همانند رنگ تند بعضی میوه‌ها یا بوی سیر، هستند. فیتوکمیکال‌هایی چون کاروتنوئیدها یا زردینه‌ها از اهمیت زیستی بالایی برخوردارند، اگرچه شاید ارزش غذایی بالایی نداشته باشند. شمار فیتوکمیکال‌ها در طبیعت ممکن است بیشتر از ۴٬۰۰۰ نوع مختلف باشد.
*دی هیدرواپی آندروسترون DHEA : فراوان ترین هورمون مردانه آندروژن است که غدد فوق کلیه و تا حدی تخمدانها و بیضه ها تشرح می کنند این ماده پیش ساز سایر هورمونها نظیر تستوسترون و استروژن است حداکثر میزان آن در سن ۲۵ سالگی وجود دارد DHEA به عنوان هورمون ضد سالخوردگی موسوم است.
درمان پوکی استخوان به کمک شنبلیله
علت شیوع پوکی استخوان در زنان پس از سنین یائسگی، کاهش میزان هورمون استروژن در بدن است؛ زیرا استروژن به جذب کلسیم کمک شایانی می‌کند با کاهش یافتن این هورمون، تراکم کلسیم استخوانی کم می‌شود بنابراین پوکی استخوان در زنان یائسه بروز پیدا می‌کند، فیتواستروژن‌ها* Phytoestrogens که مواد گیاهی سرشار از استروژن هستند مانند شنبلیله، رازیانه، بذر کتان نقش موثری در درمان پوکی استخوان دارند.
*فیتواستروژن‌ها Phytoestrogens : استروژن های گیاهی گروهی از ترکیبات استروئیدی هستند که بصورت کاملاً طبیعی توسط برخی گیاهان تولید می شوند.و قادرند آثار استروژنی و یا بعضاً ضد استروژنی از خود بجای بگذارند.
طرز تهیه دمنوش تخم شنبلیله
یک قاشق چای‌خوری تخم شنبلیله کوبیده را در یک قوری آب جوش بریزید و بگذارید ۳۰ دقیقه به خوبی دَم بکشد، می‌توانید به آن کمی لیمو ترش و عسل نیز اضافه کنید.
موارد منع مصرف شنبلیله
افرادی که به بادام زمینی حساسیت دارند، ممکن است بدنشان به شنبلیله نیز واکنش نشان دهد، بنابراین این اشخاص باید در مصرف شنبلیله احتیاط کنند.
شنبلیله سطح قند خون را کاهش می‌دهد، استفاده از دوز‌های بالای این گیاه باعث افت شدید قند خون می‌شود، بنابراین مبتلایان به دیابت باید با فاصله از دارو‌های خود از شنبلیله استفاده کنند.
تنفس پودر شنبلیله، آسم و علائم آلرژی را در افراد ایجاد می‌کند، زنان باردار نیز باید از مصرف شنبلیله خودداری کنند.
