خطای محاسباتی اسد چه بود؟

نامه نیوز – تحولات سوریه هر روز سرعت بیشتری می‌گیرد و اخباری که صبح امروز منتشر شده حاکی از سقوط دولت اسد است. در شرایط فعلی آنچه برای ما اهمیت دارد تاثیر این تحولات بر اوضاع منطقه و مسائل ایران است. در این میان کارشناسان تحلیل‌های بعضا متناقضی ارائه می دهند؛ هرچند برخی‌ها شکست بشار اسد را شکست ایران می خوانند اما بررسی دقیق وقایع چند ماه اخیر نشان می‌دهد اتفاقا «فاصله گرفتن اسد از ایران و حزب الله کار دستش داد».

به ویژه بعد از ترور شهید سیدحسن نصرالله، دمشق در مسیری متفاوت از گذشته قرار گرفت؛ از رأی مثبت به بیانیه شورای همکاری خلیج فارس درباره جزایر سه گانه تا سکوت معنادار در قبال حمله اسرائیل به لبنان از جمله موضوعاتی بود که از چرخش اسد حکایت می کرد. از روزی هم که تحریر الشام به طور علنی حرکت خود را برای تصرف سوریه آغاز کرد، بشار اسد از روس ها برای مقابله کمک خواست اما هیچ درخواستی را به ایران ارائه نکرد، موضوعی که عباس عراقچی بر آن صحه گذاشت.

ابوالفضل حسن بیگی در گفت‌وگو با «نامه نیوز» درباره شکست پی در پی دولت دمشق از گروه های معارض سوری گفت: ارتش سوریه تعداد معارضان را کمتر از 20 هزار نفر تخمین زده بود و تصور می کرد «شورشی‌ها قابل مهارند» بنابراین آقای اسد هیچ درخواست کمکی از تهران نداشت. اسد همچنین مشورت هایی از روس ها گرفته بود و براساس آن مشورت ها گمان می کرد مردم سوریه از وضعیت خود راضی‌اند و با گروه های مسلح معارض همراهی نخواهند کرد اما واقعیت صحنه نشان داد که این محاسبات صحیح نبود.

وی با بیان اینکه روس ها صرفا پشتیبانی هوایی از ارتش سوریه می کنند، افزود: تروریست ها از محورهایی پیش روی می کنند که خیلی برای روسیه حساسیت برانگیز نیست چون می دانند که اگر بخواهند به طرطوس یا لاذقیه نزدیک شوند حتما با پاسخ زمینی روس ها مواجه می شوند.  

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی اظهار کرد: از دیگر نقاط ضعف ارتش سوریه این بود که خیلی به نیروی جنگاوری اکراد اعتماد و اتکا کرد اما واقعیت صحنه مشخص کرد که آنها خیلی جنگجو نیستند بنابراین برنامه دفاعی حکومت اسد از این ناحیه نیز آسیب پذیر شد. هرچند تروریست ها بیشترین ضربه را از بمباران شدید هوایی ارتش سوریه و روسیه متحمل شدند اما همیشه در جنگ زمین تعیین کننده است.

وی با بیان اینکه بیشترین ضربه را اسد از ارتش سوریه خورد، ادامه داد: اسد به دلگری توان نظامی ارتش خود و حمایت روسیه از ایران فاصله گرفت اما ارتش سوریه تا به حال نتوانسته مقابل گروه های مسلح مقاومتی از خود نشان دهد، ضمن آنکه روس ها نیز در عمل رکب خوردند و آقای پوتین مجبور شد فرمانده میدان خود در سوریه را عزل و فرمانده جدید منصوب کند.

نماینده ادوار مجلس گفت: ارتش سوریه امروز روحیه و انسجام لازم را ندارد چون تا شورشی ها را می بینند اسلحه ها و مهمات شان را زمین می گذارند و فرار می کنند. اختلاف بین ارتشی ها زیاد است. برخی ارتشی ها به بشار اسد فشار آوردند که از ایران کمک نگیرد و آنها کسانی بودند که می خواستند کودتا کنند. نکته دیگر آنکه نیروهای مردمی نیز مانند سال 2012 کارایی ندارند.

وی با بیان اینکه شرایط زمینی به ضرر حکومت سوریه تغییر کرده است، افزود: اسد در یک سه راهی سختی قرار گرفته و همین موضوع تصمیم گیری را برایش سخت کرده است. اگر اسد دیر بجنبد، گروه های معارض به دروازه های دمشق می رسند و در آن صورت کمکرسانی به سوریه سخت می شود چون تحریر الشام از سلاح هایی استفاده می کند که خیلی راحت می تواند کاخ ریاست جمهوری اسد را هدف بگیرند.

این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی بیان کرد: جمهوری اسلامی رسما اعلام کرد «زمانی برای کمک نظامی یا مستشاری به دیگر کشورها اقدام می کند که آنها از تهران طلب یاری کنند.» اگر بشار اسد زود تصمیم بگیرد و از ایران کمک بخواهد، ایران می تواند ورق را به نفع اسد برگرداند.