نگاه تحلیلگر/ گفت‌وگوی «نامه‌نیوز» با مرتضی مکی
تحلیلگر مسائل سیاست خارجی گفت: هر چند مسکو و دمشق از زمان حافظ اسد تا به امروز متحدان نزدیک بوده اند و تنها پایگاه نظامی روسیه در غرب آسیا در سوریه است اما مسکو همواره نشان داده برای تأمین منافع ملی خود حاضر است هر کارتی را خرج کند؛ حتی اگر آن کارت «سوریه» باشد.
نامه نیوز – نیروهای تحریر الشام تصمیم گرفتند تا از درگیری میان اسرائیل و حزب الله سو استفاده کرده و بازی باخته در سوریه را تبدیل به پیروزی کنند. دو روز نخست حرکت آنها سریع بود و یکی پس از دیگری توانستند روستاها و شهرها را تصرف کنند اما حالا به نظر می رسد این روند کند شده است. سوال کلیدی آن است که آیا معارضان سوری می‌توانند بدون پشتیبانی نظامی و اطلاعاتی خارجی حرکت خود را ادامه دهند، حامیان خارجی گروه تروریستی تحریر الشام چه در سر می پرورانند و تا چه حد محاسبات آنها درست بوده است؟
مرتضی مکی در گفت‌وگو با نامه نیوز درباره تحرکات گروه تروریستی تحریر الشام در سوریه گفت: برای بررسی این موضوع نیاز است نگاهی به وضعیت متحدان بشار اسد کنیم. روسیه در جنگ با اوکراین به شدت تحت فشار است و حتی اگر با آمدن ترامپ سازشی بین مسکو با اوکراین و اروپا برقرار شود، سیاست غرب برای مهار روسیه ادامه خواهد داشت، از این رو روسیه برای بازسازی نیروها و توان نظامی خود مقابل غرب بودجه قابل توجهی را در نظر گرفته است.
وی با اشاره به توافق آتش بس بین حزب الله و اسرائیل افزود: گرچه این آتش بس موفقیتی بزرگ برای حزب الله بود چون نگذاشت نتانیاهو به اهدافش در لبنان برسد اما در حالی درگیری با رژیم صهیونیستی متوقف شد که جنگ در غزه ادامه داد. شهید سیدحسن نصرالله اعلام کرد «آتش بار به روی شمال سرزمین های اشغالی تا پایان جنگ در غزه ادامه دارد» اما در مقطع کنونی حزب الله آتش بس را پذیرفت تا از این فرصت برای بازیابی توان نظامی و نیروی انسانی خود بهره گیرد.
این تحلیگر مسائل سیاست خارجی اظهار کرد: نقش حزب الله در شکست داعش بسیار مهم بود؛ طراحی های نیروهای ایرانی و حزب الله عامل آزادی حلب شد اما هم اکنون هیچ کدام از متحدان اسد در سوریه حضور پررنگی ندارند. نه روس ها انگیزه و تدارکات لازم را برای حمایت از اسد دارند و نه ایران و حزب الله در شرایط 8 سال پیش هستند.
وی ادامه داد: تحرکات تحریر الشام در سوریه عملا برای به چالش کشیدن جایگاه و موقعیت ایران در این کشور است. روزهای آینده بسیار حساسند. دولت اسد اعلام کرد «مناطق از دست رفته را بازپس خواهد گرفت» اما گذشت زمان مشخص می کند که آیا این توان را دارد یا خیر. نشانه ها از این حکایت می کند که نیروهای سوریه در بسیاری از نقاط مقابل معارضان تکفیری هیچ مقاومتی نکردند.
مکی با اشاره به نفوذ تحریر الشام به مرکز سوریه یادآور شد: این وضعیت هم برای دولت بشار اسد و هم ایران بسیار خطرناک است چون فرصت بزرگی برای آمریکا و اسرائیل محسوب می شود تا بتوانند بیشتر محور مقاومت را تحت فشار قرار دهند. هر چند مسکو و دمشق از زمان حافظ اسد تا به امروز متحدان نزدیک بوده اند و تنها پایگاه نظامی روسیه در غرب آسیا در سوریه است اما مسکو همواره نشان داده برای تأمین منافع ملی خود حاضر است هر کارتی را خرج کند؛ حتی اگر آن کارت «سوریه» باشد.
وی با اشاره به فرصت طلبی ترکیه افزود: ترکیه عملا مذاکرات آستانه را به پایان خودش رسانده، درست است آقای عراقچی تلاش کرد برای مدیریت تحولات سوریه با دمشق و آنکارا رایزنی هایی زیادی انجام داد اما هیچ نشانه ای مثبتی از این تماس های دیپلماتیک به چشم نمی خورد. تحریر الشام بدون حمایت ترکیه امکان نداشت بتواند به عمق خاک سوریه نفوذ کند.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی گفت: ایران اگر بخواهد به تحولات سوریه ورود جدی کند در سطح وسیع نیاز به نیرو و تجهیزات دارد، با توجه به سقوط فرودگاه حلب، تنها فرودگاه دمشق می تواند کریدوری برای کمک رسانی به نیروهای اسد باشد. قطعا باید صبر کرد و مسیر تحولات را در روزهای آینده دید تا بهتر بتوان تحلیل کرد.
