در سال ۱۴۰۲، سود سهام عدالت در دو مرحله آذرماه و اسفندماه واریز شد. در مرحله دوم واریز سود سهام عدالت که از تاریخ ۲۴ تا ۲۶ اسفند ماه ۱۴۰۲ انجام شد، مبلغی بین ۴۴۶ تا ۹۰۶ هزار تومان به حساب سهامداران واریز شد. با این حال، پرداخت سود سهام عدالت برخی از سهامداران و سهام عدالت متوفیان با مشکل مواجه شد. این افراد باید بسته به نوع سهامداری خود، از طرق مختلفی که اعلام شده بود، موضوع را پیگیری کنند.
پس از واریز مرحله دوم سود سهام عدالت به حساب سهامداران در روزهای پایانی اسفندماه، برخی افراد متوجه شدند که سود کمتری نسبت به مرحله اول در آذرماه دریافت کرده‌اند. یکی از دلایل این امر این بود که هشت شرکت سود سهام عدالت خود را به حساب‌های شرکت سپرده‌گذاری مرکزی واریز نکردند. در این خصوص، سازمان بورس اقدامات قانونی لازم را برای دریافت سود سهامداران انجام خواهد داد. به این ترتیب، پس از تامین وجه از سوی شرکت‌های سرمایه پذیر، باقی مانده سود به حساب سهامداران واریز خواهد شد.
چندی پیش، وزیر اقتصاد درخصوص آخرین وضعیت سهام عدالت جاماندگان اعلام کرد که شناسایی افراد مشمول سهام عدالت انجام شده و چهار میلیون و ۷۰۰ هزار نفر تایید شدند. اختصاص سهام عدالت به جاماندگان بر اساس مصوبه سال ۱۴۰۱ مجلس شورای اسلامی باید انجام می‌شد که این اقدام صورت نگرفت. در بودجه سال ۱۴۰۲ نیز این موضوع گنجانده نشد. بنابراین نمایندگان مجلس این طرح را به صحن علنی بردند که با اختصاص سهام به جاماندگان موافقت شد.
بر اساس گزارش‌ها، بیش از یک میلیون سهامدار سهام عدالت همچنان با مشکل شماره شبای معتبر روبرو هستند که این افراد می‌توانند با ثبت نام و یا بروز رسانی اطلاعات خود در سامانه «سجام» در فرایند دریافت سود در دوره‌های بعدی قرار گیرند.
طبق گفته عسگر توکلی ، رئیس هیئت مدیره شرکت‌های تعاونی سهام عدالت کشور، سود سهام عدالت جاماندگان سال ۱۴۰۱ در ابتدای سال ۱۴۰۳ واریز می‌شود که به نظر می‌رسد این اقدام در مرحله سوم که خرداد ماه ۱۴۰۳ است، انجام شود.
سهام عدالت متوفیان کی واریز می‌شود؟
بر اساس آخرین اطلاعات شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، بیش از سه میلیون و ۷۰۰ هزار سهامدار سهام عدالت از سال ۱۳۸۴ فوت کرده‌اند که یکی از وراث متوفیان سهام عدالت می‌تواند با مراجعه به دفاتر شرکت‌های کارگزاری و یا بانک‌های منتخب، فرایند ثبت نام در سامانه میراث را انجام دهد.
سامانه «میراث» اواخر آبان ماه ۱۴۰۲، برای وراث متوفیان سال‌های ۱۳۸۴ تا ۳۱ تیرماه ۱۳۹۹ سهام عدالت بازگشایی شده تا فرایند انتقال سهام به آنها تسریع شود. تمامی فرایند ثبت نام در سامانه «میراث» در شعب شرکت‌های کارگزاری و بانک‌های منتخب رایگان است و وراث نیازی به پرداخت وجه ندارند.
طبق اعلام شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، بیش از ۳۶۰ هزار نفر از وراث متوفیان سهام عدالت از طریق شرکت‌های کارگزاری و بانک‌های منتخب در سامانه میراث ثبت نام کرده‌اند و وراث جامانده از دریافت سود سهام عدالت متوفیان در مرحله دوم واریز سود در اسفندماه سال گذشته، تمام سود معوقه سال‌های گذشته را به شرط سجامی شدن در مرحله سوم واریز سود سهام عدالت در خردادماه ۱۴۰۳ دریافت می‌کنند.
سهام عدالت یک نوع سهام است که در ایران به منظور توزیع عدالت‌خواهانه‌تر ثروت و درآمد، به اقشار کمتر برخوردار جامعه اعطا می‌شود. این سهام به صورت رایگان به افرادی که شرایط معینی را دارا می‌باشند، تعلق می‌گیرد. سهام عدالت از طریق سازمان بورس و اوراق بهادار به سهامداران واجد شرایط اهدا می‌شود.
هدف اصلی سهام عدالت، کاهش تفاوت‌های اقتصادی و اجتماعی بین اقشار جامعه است. این سهام به صورت ماهواره و به مدت ۵ سال از تاریخ دریافت توزیع می‌شود، و سپس قابلیت خرید و فروش در بازار سرمایه را دارد. سود سهام عدالت نیز به صورت دوره‌ای و منظم به سهامداران پرداخت می‌شود.
سهام عدالت در ایران در سال ۱۳۸۹ (۲۰۱۰) تأسیس شد و به عنوان یکی از سیاست‌های دولت در جهت توزیع عادلانه ثروت و کاهش نابرابری‌های اقتصادی در جامعه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
روش های استعلام سهام عدالت متوفیان
1. ورود وراث به درگاه یکپارچه ذینفعان (سامانه میراث)
در مرحله‌ی اول به درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه یا همان سامانه میراث به نشانی ddn.csdiran.ir مراجعه کنید. ( باید بدانید که فقط افرادی که فرایند ثبت نام در سامانه سجام را انجام داده‌اند، امکان استفاده از این سامانه را دارند.)
وارد بخش میز خدمت الکترونیک شده و با استفاده از گزینه ثبت درخواست، در فرم باز شده باید نام، نام خانوادگی متوفی، کدملی و تاریخ فوت را وارد کنید.
سپس گزینه درخواست مشاهده پرتفوی متوفی توسط احدی از وراث را انتخاب کنید.
با زدن گزینه استعلام نوبت شما ثبت می‌شود و باید منتظر پاسخ از شرکت سپرده گذاری مرکزی شوید.
جهت پیگیری پرونده خود در بخش وضعیت پرونده می‌توانید گزینه «استعلام وضعیت پرونده» را انتخاب کنید. در صورت تایید پرونده، می‌توانید به مرحله دوم بروید.
2- ورود سامانه استعلام سهام عدالت
سامانه‌ی sahamedalat.ir برای اطلاع از تخصیص سهام عدالت و میزان دارایی هر شخص پایه‌ریزی شده است. با مراجعه به این سایت و ورود کد ملی هر شخص، با دسترسی به شماره همراه وی، می‌توان از اختصاص سهام عدالت وی و میزان آن، آگاهی لازم را کسب نمایید. در صورتی که شخص متوفی مشمول دریافت سهام عدالت باشد، یکی از وراث به نمایندگی از سایرین، می‌تواند برای تقسیم و انتقال سهام عدالت متوفی به وراث غیرحضوری (کدهای وارثین)، اقدامات لازم را انجام دهد. جهت کسب اطلاعات بیشتر در خصوص استعلام سهام متوفی با کدملی می‌توانید به مقاله «استعلام سهام با کدملی» مراجعه کنید.
نحوه انتقال سهام عدالت متوفیان به وراث
در صورتی که متوفی مشمول طرح سهام عدالت بوده و تاریخ فوت ایشان قبل از ۱۳۹۹/۰۵/۰۱ و سهام عدالت ایشان از نوع غیر مستقیم باشد، وراث می‌توانند مراحل انتقال سهام متوفی را از طریق کارگزاری بیدار طی کنند. در مرحله نخست وراث باید مراحل قانونی انحصار وراثت را به طور کامل طی کرده باشند. ثبت پرونده‌ی انتقال قهری سهام عدالت متوفی در شعب کارگزاری بصورت حضوری و رایگان انجام می شود.
پس از ثبت پرونده و دریافت مدارک و تأیید سپرده گذاری مرکزی مطابق جدول زمان بندی زیر تقسیم سهام عدالت فوت شدگان بین وراث انجام می گردد:
یکی از وراث که سجامی بوده به نمایندگی از سایر ورثه با در دست داشتن مدارک زیر، به یکی از شعب کارگزاری های منتخب و یا بانک های ملی، ملت ،تجارت و پارسیان مراجعه نماید.
اصل و یا کپی برابر اصل گواهی انحصار وراثت یا دادنامه
اصل و یا کپی برابر اصل تمام صفحات شناسنامه متوفی (در صورت مفقود شدن شناسنامه کارت ملی و گواهی فوت معتبر)
تصویر کارت ملی یا شناسنامه هر یک از وراث
