سیر و پیاز خوراکی‌های محبوبی هستند که تقریباً هر روز از آن‌ها به‌عنوان چاشنی استفاده می‌کنیم، اما اثربخشی آن‌ها در قبال سرطان اغلب از قلم می‌افتد. چن بوشنگ، متخصص سرطان در کلینیک طب سنتی چینی جینگهه در تایوان، در برنامه «هلث ۱+۱» ان‌تی‌دی‌تی‌وی از اثرات ضدسرطانی سیر و پیاز و بهترین روش مصرف این‌دو خوراکی برای بهره‌مندی از مزایای آن‌ها گفت. او همچنین درباره رویکرد طب سنتی چینی در مبارزه با سرطان صحبت کرد.
چن گفت که براساس طب سنتی چینی، دارو و غذا خاستگاه یکسانی دارند و تندیِ بعضی از غذاها و گیاهان ریه‌ها را تحت تأثیر قرار میدهد. از این‌رو، خوراکی‌های تند مثل سیر و پیاز می‌توانند انرژی ریه را برانگیخته کنند، گردش خون را تقویت کرده و باعث تنظیم جریان «چی» و بهبود گردش خون شوند.
جریان ملایم «چی» و خون یکی از عوامل اصلی حفظ سلامتی است. در طب سنتی چینی، «چی» به انرژی یا نیروی حیات‌بخشی گفته می‌شود که ضامنِ زندگی است، اما «خون» یک اصطلاح عمومی برای اشاره به ترکیبی است که بدن را تغذیه می‌کند. عدم تعادل یا کمبود «چی» و خون به بیماری‌ها و دیگر مشکلات سلامتی منجر می‌شود.
۴ گروه در معرض خطر سرطان
چن چهار گروه را براساس مشاهدات بالینی قبلی خود به‌عنوان گروه‌های مستعد ابتلا به سرطان معرفی کرده است:
- کاهش «چی» و گرفتگی جریان خون: عدم ورزش منظم و استرس بلندمدت بر سیستم غدد درون‌ریز تأثیر می‌گذارد و باعث تضعیف «چی» و گردش خون می‌شود. این عدم تعادل خطر ابتلا به سرطان را نیز افزایش میدهد.
- ضعف طحال و معده: این ضعف با عملکرد ضعیف در هضم و جذب و در نتیجه دریافت مواد مغذی ناکافی همراه است. سوءتغذیه بر عملکرد طبیعی اندام‌ها و سیستم‌های مختلف از جمله سیستم ایمنی تأثیر می‌گذارد و ظرفیت دفاعی بدن را تضعیف می‌کند و به افزایش خطر ابتلا به سرطان دامن می‌زند.
- عدم گردش «چی» در کبد: افرادی که با نوسانات خلقی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند، به آسانی از کوره درمی‌روند، نشخوار فکری می‌کنند و خواب ضعیفی دارند، بیشتر در معرض خطر هستند. افسردگی و کمبود خواب بر سم‌زدایی کبد تأثیر می‌گذارد و باعث انباشت سموم در بدن می‌شود و خطر ابتلا به سرطان را افزایش میدهد.
- بنیه مادرزادی: بعضی‌ها به لحاظ ژنتیکی بیشتر مستعد ابتلا به سرطان هستند. چن می‌گوید این افراد باید سیستم ایمنی‌شان را بهبود بخشند تا خطر ابتلا به سرطان را به حداقل برسانند.
فیتوکمیکال‌ها (گیامغذی‌ها) نوعی ترکیب حفاظتی هستند که از طریق گیاهان تولید می‌شوند که خودشان به ایجاد مشکلات محیطی خارجی مانند ویروس‌ها، قارچ‌ها و عفونت‌های باکتریایی دامن می‌زنند. این ترکیبات به عنوان آنتی‌اکسیدان عمل می‌کنند یا از شکل‌گیری عوامل سرطان‌زا جلوگیری به عمل می‌آورند.
به گفته چن، سولفیدهای آلی زیرمجموعه فیتوکمیکال‌ها هستند. آلیسین و سولفورافان دو سولفید آلی رایج هستند. وقتی سیر خام را خُرد یا له می‌کنید و می‌خورید، آلیسین ترشح می‌کند که باعث کاهش دوره سرماخوردگی می‌شود. سولفورافان نیز به تحریک سم‌زدایی کبد کمک می‌کند و اثرات ضدسرطانی دارد.
بررسی مطالعات سال ۲۰۱۶ نشان میدهد که سیر و پیاز خواص ضدسرطانی دارند و به پیشگیری از سرطان معده، روده بزرگ و تا حدی مری کمک می‌کنند.
در این بررسی گفته می‌شود که مطالعه سازوکار ضدسرطانی بودن این‌دو خوراکی ثابت کرده که ترکیبات حاوی سولفور در سیر و پیاز، رفتار بیولوژیکی تومورها و ریزمحیط‌های آن‌ها را تغییر می‌دهند. برای نمونه، عصاره سیر و پیاز باعث کاهش تشکیل نیتروسامین‌ها می‌شود که عوامل سرطان‌زای غذایی محسوب می‌شوند. ترکیبات سیر و پیاز با به تأخیر انداختن پیشرفت چرخه سلولی و القای مرگ سلولی از تکثیر سلول‌های سرطانی مختلف جلوگیری به عمل می‌آورند. سیر و پیاز همچنین حاوی ترکیبات آنتی‌اکسیدانی بوده و قادر به مهار رادیکال‌های آزاد هستند و می‌توانند سیستم ایمنی ما را تنظیم کنند.
بهترین راه مصرف سیر و پیاز
به گفته چن، جهت بهره‌مندی از فواید سیر و پیاز باید نکات زیر را در نظر بگیرید:
- سیر و پیاز را سرخ نکنید زیرا بسیاری از فیتوکمیکال‌ها در دمای بالا از بین می‌روند یا تأثیر خود را از دست می‌دهند. اکثر فیتوکمیکال‌ها در دمای بالای ۷۱ درجه سانتی‌گراد از بین می‌روند.
- سیر و پیاز را در دمای بالا و برای یک مدت طولانی نپزید. برای حفظ مواد مغذی، آن‌ها را تفت دهید یا بخارپز کنید.
- قبل از خوردن سیر و پیاز، آن‌ها را به تکه‌های کوچک تقسیم کنید و حدود ۱۰ دقیقه صبر کنید تا در معرض هوا قرار بگیرند و سولفیدهای آلی بیشتری ترشح کنند. سیر و پیاز را در جای خنک و مجهز به تهویه نگهداری کنید. نگهداری آن‌ها در یخچال توصیه نمی‌شود.
طب سنتی چینی چگونه با سرطان مبارزه می‌کند؟
طب سنتی چینی ید طولایی در درمان سرطان دارد. تشخیص و درمان تومورها در مقالات کلاسیک طب سنتی چینی مانند «قانون درونی امپراتور زرد» بررسی شده است. چن گیاهان دارویی چینی زیر را که معمولاً در طب سنتی برای مبارزه با سرطان تجویز می‌شوند، با ما به اشتراک گذاشته است:
- قارچ گانودرما: به آن قارچ ری‌شی هم می‌گویند. این قارچ حاوی پلی‌ساکارید است که فعالیت گلبول‌های سفید را افزایش داده و سیستم ایمنی را بهبود می‌بخشد. تحقیقات نشان می‌دهند که پلی‌ساکاریدهای موجود در قارچ گانودرما اثرات ضدسرطانی قابل‌ملاحظه‌ای دارند. چن از پرونده بیماری گفت که سرطان سینه داشت و پنج یا شش سال با این بیماری دست‌و‌پنجه نرم می‌کرد. به او گفته بودند که از پلی‌ساکاریدها برای افزایش گلبول‌های سفید خون استفاده کند. حدود دو هفته بعد آزمایش خون داد و معلوم شد که تعداد گلبول‌های سفید خون او از ۳ هزار و ۴۰۰ به ۴ هزار و ۸۰۰ رسیده است. تعداد لنفوسیت‌های ضدسرطان نیز افزایش یافته بود.
- مریم‌گلی: با توجه به این‌که بدن گلبول‌های سفید خون را به نقاط مختلف می‌فرستد، به گردش خون بهتری نیاز دارد. گردش خون ضعیف خطر ابتلا به سرطان را افزایش میدهد. مریم‌گلی (که به‌عنوان سالوی قرمزو دانشن هم شناخته می‌شود) گردش خون را بهبود می‌بخشد، به کاهش التهاب کمک می‌کند و از رشد سلول‌های سرطانی جلوگیری به عمل می‌آورد.
- قبطی چیننسیس: همچنین به‌عنوان ریسمان طلایی چینی شناخته می‌شود. این گیاه اثر گرما را خنثی می‌کند، باعث سم‌زدایی می‌شود و التهاب را به حداقل می‌رساند. اگر سلول‌های سرطانی اندازه مشخصی پیدا کرده باشند، باعث التهاب خواهند شد. براساس مطالعات سلولی، قبطی چیننسیس برای رفع التهاب موضعی، کاهش تومورها و از بین بردن تدریجی آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
چن تأکید کرد که همه نباید از قبطی چیننسیس استفاده کنند. اگر در رادیوتراپی و شیمی‌درمانی مشخص شود که بدن التهاب دارد، می‌توان از قبطی چیننسیس برای خنثی کردن اثر گرما و تسهیل سم‌زدایی استفاده کرد. با این‌حال، اگر آسیب مخاطی بیمار شدید باشد، استفاده از آن مناسب نخواهد بود.
شاید بعضی از گیاهانی که به آن‌ها اشاره کردیم ناآشنا باشند، اما خیلی از آن‌ها در فروشگاه‌های محصولات ارگانیک و خواروبارفروشی‌های آسیایی پیدا می‌شوند. با این‌حال، از آن‌جا که ساختار بدن هر کسی متفاوت است، بهتر است که برای دریافت برنامه‌های درمانی خاص با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی یا کارشناس طب سنتی چینی مشورت کنید.
