به عنوان مثال نتیجه تحقیق از ۹۱۸ نفر در جریان یک مطالعه در آمریکا نشان داده است که ۷۷ درصد شرکت‌کنندگان با این گزاره که «کریسمس هر سال زودتر از سال قبل فرا می‌رسد» موافق بوده‌اند.
این در حالی است که تنها ۱۴ درصد با این گزاره مخالف بودند. از سوی دیگر این امر بسیار عادی است که افراد در دوران کودکی خود گذر زمان را کُند گزارش کنند. اما دلیل تفاوتی که در ادراک ما از گذر زمان وجود دارد چه می‌تواند باشد؟ دانشمندان این امر را به چند صورت توضیح می‌دهند.
تئوری نسبیت (یا تاثیر نسبت)
یکی از رایج‌ترین توضیح‌هایی که برای تفاوت در ادراک ما از زمان با گذر عمر ارائه می‌شود نگاه نسبیتی به آن است. به این معنی که برای یک کودک ۱۰ ساله مدت دو سال از زندگی‌اش برابر با یک پنجم کل زندگی و خاطراتی است که در ذهنش ثبت شده است.
این در حالی است که همین مدت دو ساله برای فردی که ۵۰ سال دارد تبدیل به یک بیست و پنجم کل عمر و خاطراتی می‌شود که در ذهنش ثبت شده است. طبیعی است که مدت دو سال وقتی تنها یک پنجم زندگی است طولانی‌تر به نظر برسد تا وقتی که یک بیست و پنجم زندگی را تشکیل میدهد.
به عبارت دیگر هر سالی که به عمر انسان اضافه می‌شود نسبت کمتری از کل عمر او را تشکیل خواهد داد.
فرضیه تضاد بین زندگی روتین و امر نوین در زندگی
یکی دیگر از توضیحاتی که از سوی دانشمندان در مورد ادراک انسان از گذر عمر و نسبت آن با زمان ارائه می‌شود به تضاد بین یک زندگی روتین و روزمره با زندگی پرهیجان یک کودک یا نوجوان بر می‌گردد.
افراد وقتی کودک و جوان هستند همه چیز برایشان تازگی دارد و مغز دائم در حال فراگیری امور تازه و ثبت خاطرات جدید است. ثبت حجم بیشتری از داده و خاطره در مغز می‌تواند باعث شود تا زمان طولانی‌تر به نظر برسد. در مقابل هرچه تجربه‌های جدید و داده‌های تازه برای مغز کمتر باشد زمان کوتاه‌تر به نظر می‌رسد.
زندگی بسیاری از انسان‌ها همزمان با افزایش سن حالت روزمره و روتین پیدا می‌کند. این امر باعث می‌شود خاطرات منحصر به فرد یا خاص کمتری در ذهن ثبت شود.
تغییرات بیولوژیک در ادراک انسان
توضیح برخی از دانشمندان در مورد تفاوت در ادراک انسان از گذر زمان با افزایش سن این است که سطح دوپامین در مغز با افزایش سن کاهش می‌یابد. این در حالی است که دوپامین بر درک انسان از زمان و هیجان لحظه‌ای تاثیر می‌گذارد.
تاثیر کاهش ترشح دوپامین در مغز می‌تواند باعث شود که گذر عمر سریع‌تر به نظر برسد.
تفاوت در سطح توجه و آگاهی
کودکان در مقایسه با بزرگسالان توجه بیشتری به جزئیات روزمره و کوچک نشان می‌دهند. به همین دلیل گذر زمان برای آنها آهسته‌تر از بزرگسالان است.
این در حالی است که افراد بزرگسال اغلب چند کار را با یکدیگر انجام می‌دهند و کارهایشان حالت «خودکار» پیدا می‌کند. به این ترتیب خاطرات کمتری در ذهنشان شکل می‌گیرد و در نتیجه گذر عمر برایشان سریع‌تر به نظر می‌رسد.
کاهش سرعت ساعت درونی بدن؟
برخی از مطالعات انجام شده نیز نشان میدهد که «ساعت داخلی» بدن در مغز انسان با گذر عمر سرعت کمتری پیدا می‌کند. این می‌تواند به این معنا باشد که ذهن ما در هر ثانیه تصاویر کمتری را پردازش می‌کند. از آنجایی که ما زمان را براساس میزان پردازش تصاویر در ذهنمان قضاوت می‌کنیم در نتیجه با تصاویر کمتر در بزرگسالی و همراه با گذر عمر احساس می‌کنیم که زمان سریع‌تر می‌گذرد.
در نهایت هم باید در نظر داشت که ادراک انسان از زمان امر ثابتی نیست. عوامل مختلفی از جمله سرعت پردازش تصاویر روزمره در مغز، شکل‌گیری حافظه و خاطرات و میزان توجه به امور بر روی ادراک ما از زمان تاثیر می‌گذارند.
به همین دلیل اگر احساس می‌کنید که این روزها عمرتان خیلی سریع می‌گذرد بهترین راه این است که به دنبال تجربه‌های جدید بروید، در زمان حال زندگی کنید (حسرت گذشته و نگرانی آینده را نداشته باشید) و روزمرگی را کنار بگذارید.
