مردم در سراسر جهان ۱۱ جولای را به‌عنوان روز جهانی جمعیت می‌دانند که توسط سازمان ملل متحد برای تمرکز بر فوریت و اهمیت مسائل جمعیتی ازجمله رابطه آن با محیطزیست و توسعه انسانی تعیین شده است. اخبار منتشرشده در این روز نشان داد که طی ۱۲ ماه گذشته، جهان شاهد دو نقطه عطف جمعیتی قابل توجه بوده است؛ اول، در نوامبر ۲۰۲۲، جمعیت جهان به‌طور رسمی به ۸ میلیارد نفر رسید. دوم، طبق برآوردهای سازمان ملل، در آوریل امسال، هند از چین پیشی گرفت و به پرجمعیت‌ترین کشور جهان تبدیل شد.
علیرغم اینکه جمعیت جهان همچنان در حال رشد است، سرعت رشد آن در واقع کند می‌شود. در اوایل سال جاری، کره جنوبی بار دیگر رکورد خود را برای پایین‌ترین نرخ باروری در جهان شکست، در حالی که سایر کشورهای آسیایی ازجمله ژاپن و چین نیز پایین‌ترین نرخ زاد و ولد خود را ثبت کردند.
چگونه جمعیت جهان در ۷۰ سال ۳ برابر شد؟
تا سال ۱۹۵۵، ۲.۸ میلیارد نفر روی زمین زندگی می‌کردند. امروزه این جمعیت فقط مربوط به هند و چین است. جمعیت جهان از ۲.۵ میلیارد نفر در سال ۱۹۵۰ به ۸ میلیارد نفر در سال ۲۰۲۲ رسید که نشان می‌دهد جمعیت جهان سه برابر شده است. طبق برآوردهای بخش جمعیت سازمان ملل، جمعیت جهان تا سال ۲۰۵۰ به حدود ۹.۷ میلیارد نفر خواهد رسید. انتظار می‌رود تا سال ۲۰۵۰، پس از هند و چین، نیجریه به سومین کشور پرجمعیت جهان تبدیل شود و پس از آن ایالات‌متحده، پاکستان، اندونزی، برزیل، جمهوری دموکراتیک کنگو، اتیوپی و بنگلادش به‌ترتیب قرار گیرند.
آیا جمعیت کشور شما در حال افزایش یا کاهش است؟
به‌عبارت ساده، جمعیت یک کشور را می‌توان با چهار عامل تولد، مرگ، مهاجرت (افراد وارد شده به کشور و افراد خارج شده از کشور) تعیین کرد. اگر تعداد زاد و ولد و افراد وارد شده به کشور از تعداد مرگ‌ومیر و افراد خارج شده از کشور بیشتر شود، جمعیت کشور افزایش می‌یابد و چنانچه برعکس این امر اتفاق بیفتد، جمعیت کاهش می‌یابد.
در سال ۲۰۲۲، نزدیک به ۱۳۴ میلیون نوزاد در سراسر جهان متولد شدند. این رقم به‌طور میانگین تولد ۳۶۷ هزار نوزاد در روز است. اگرچه این رقم ممکن است زیاد به نظر برسد اما در واقع کمترین تعداد نوزادان از سال ۲۰۰۱ است.
تعداد مرگ‌ومیرها در سراسر جهان نیز به‌تدریج از کمتر از ۵۰ میلیون نفر قبل از دهه ۱۹۹۰ به ۵۸ میلیون نفر در سال ۲۰۱۹ افزایش یافته است. با این حال، در طول همه‌گیری کووید-۱۹، مرگ‌ومیرها به‌شدت افزایش یافته است. در سال ۲۰۲۰، ۶۳ میلیون مرگ‌ومیر ثبت شد. در سال ۲۰۲۱ به رکورد ۶۹ میلیون نفر رسید. طبق برآوردها، حدود ۶۷ میلیون مرگ در سال ۲۰۲۲ ثبت شده است.
خالص جمعیت جهان ۰.۸ درصد رشد کرده است
قاره آفریقا سریعترین رشد جمعیت در جهان را داراست و جمعیت کشورهایی از جمله نیجر، اوگاندا، جمهوری دموکراتیک کنگو، آنگولا، چاد، مالی و سومالی هر کدام با نرخی بیش از ۳درصد در سال رشد می‌کنند. از طرف دیگر، بیشتر جمعیت‌های جهان با سریعترین کاهش در اروپا و آسیای شرقی قرار دارند. نرخ پایین زاد و ولد، دولت‌ها را وادار کرده است که طیف وسیعی از مشوق‌های مالی و حمایتی از مادران جدید را ارائه دهند. به‌عنوان مثال، در کره جنوبی به والدین جدید پیشنهاد پرداخت نقدی ۱۰هزار و ۵۰۰ دلاری در تلاش برای جلوگیری از یک فاجعه جمعیتی و اقتصادی در حال وقوع است.
به‌طورکلی، کاهش و پیری جمعیت چالش‌های بزرگی را برای بازار کار و اقتصاد ایجاد می‌کند. در کنار کاهش تعداد افراد در سن کار، اصلاحات قابل توجهی برای انطباق خدمات اجتماعی و سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی جهت سازگاری با پیری فزاینده جمعیت ضروری است.
میانگین سنی در کشور شما چقدر است؟
یک معیار مفید برای درک جمعیت یک کشور، توجه کردن به سن متوسط آن کشور است که نشان‌دهنده سنی است که نیمی از یک جمعیت معین مسن‌تر و نیمی جوان‌تر هستند. برای اولین بار در تاریخ ثبت شده، میانگین سنی جهانی اکنون بالای ۳۰ سال است.
جمعیت جهان از سال ۱۸۰۰، ۸ برابر شده است، از یک میلیارد تخمین زده شده در سال ۱۸۰۴ به ۸ میلیارد در سال ۲۰۲۲ رسید. این رشد را می‌توان تا حد زیادی به توسعه پزشکی مدرن و صنعتی شدن کشاورزی نسبت داد که باعث افزایش منابع جهانی غذا شد. در حالی که جمعیت جهان همچنان به بالاترین حد خود می‌رسد، کارشناسان جمعیت‌شناسی اشاره کرده‌اند که نرخ رشد سالانه به طور مداوم به زیر یک درصد کاهش یافته است. بر اساس این پیش‌بینی‌ها، انتظار می‌رود جمعیت جهان در دهه ۲۰۸۰ به حدود ۱۰.۴ میلیارد نفر برسد و تا سال ۲۱۰۰ در این سطح باقی بماند.
