با تأیید اولین ETFهای اسپات بیت کوین در ایالات متحده، سرانجام این دارایی وارد جریان اصلی اقتصاد شد. این صندوقها در پنجشنبه گذشته عرضه شدند و حجم معاملات آنها در دو روز اول از ۷میلیارد دلار عبور کرد. بااینحال، برخی کارشناسان نگران خطراتی هستند که ورود سرمایه از بازار سنتی میتواند برای این اکوسیستم بههمراه داشته باشد.
به گزارش دبلاک، صنعت ارزهای دیجیتال برای سالها منتظر تأیید این محصولات بود تا جریان عظیمی از سرمایه را وارد بازار خود کند. بازاری که اکنون برای بزرگترین شرکتهای مالی سنتی و سرمایهگذاری خردی باز است که امکان سرمایهگذاری مستقیم در ارزهای دیجیتال را ندارند.
با این حال، تلاقی بیت کوین با وال استریت خطرات خود را نیز دارد. برخی از سرمایهگذاران قدیمی بیت کوین به افزایش بالقوه تمرکز مالکیت بیت کوین در دست گروه کوچکی از مؤسسات، گروگذاری مجدد آن و تغییر در شیوه اداره جامعه اشاره میکنند.
یک نقطه شکست مهم
بارزترین نگرانی افراد برجسته در صنعت ارزهای دیجیتال این است که تمام بیت کوینهای پشتوانه سهام این ETFها در اختیار تعداد معدودی از متولیان تعیینشده قرار میگیرد. اکثر ناشران، کوینبیس را بهعنوان متولی خود معرفی کردهاند، به استثنای وناک که جمینای را انتخاب کرده است و فیدلیتی نیز از سرویس حضانتی خود استفاده میکند.
جیمسون لوپ (Jameson Lopp)، یکی از بنیانگذاران و مدیر ارشد فناوری شرکت حضانتی بیت کوین کاسا، اشاره میکند که در چنین شرایطی، این متولیان به یک نقطه شکست تبدیل خواهند شد. او افزود:
اگر سازمانهای دولتی بهدنبال توقیف ذخایر بیت کوین این ETFها باشند، کافی تا به سراغ این چند متولی بروند.
جفری راس (Jeffrey Ross)، بنیانگذار و مدیرعامل شرکت مدیریت دارایی ویلشایر کپیتال، عقیده دارد که لوپ بیش از حد نگران است. او دراینباره گفت:
از نظر تئوری، این خطر وجود دارد که متولیان مرتکب اشتباه شوند و بخش قابلتوجهی از بیت کوین مشتریان را از دست بدهند، اما شرکتهای مالی بزرگ مانند صادرکنندگان این ETF اقداماتی را برای جلوگیری از وقوع چنین حوادثی انجام دادهاند.
او در مورد احتمال مصادره این بیت کوینها توسط دولت به ممنوعیت مالکیت طلا در دوران روزولت اشاره کرد. راس گفت:
البته، در آن زمان طلا پشتوانه دلار آمریکا بود که آن را به یک جزء اساسی سیاست پولی تبدیل میکرد، اما بیت کوین چنین شرایطی ندارد. بااینحال، هیچ دلیلی وجود ندارد که دولت ایالات متحده بهدنبال مصادره بیت کوین باشد.
شکل جدیدی از حملات دوبار خرجکردن
یکی دیگر از نگرانیهای بالقوه می تواند مالیسازی بیت کوین یا انتقال روشها از ساختار سنتی مالی به اقتصاد بیت کوین باشد که تاکنون کموبیش با استانداردهای خود عمل کرده است. کیتلین لانگ (Caitlin Long)، بنیانگذار و مدیر عامل کاستودیا میگوید که ETFهای اسپات، شمشیری دولبه برای اکوسیستم بیت کوین هستند.
ایراد اساسی این است که شکلهای جدیدی از مالیسازی اهرمی بیت کوین ایجاد خواهد شد. کمیسیون بورس آمریکا با منع متولیان از وامدادن بیت کوینهای پشتوانه این ETFها کار درستی انجام داد. اما درنهایت، شاهد اختلاط داراییها، جایگزینی وثیقهها و اعمال اهرم در لایه بالایی آنها خواهیم بود.
جیسون لوپ می گوید که اوراق بهادار مبتنی بر بیت کوین اساساً بدان معنی است که سند بدهکاری برای این دارایی ایجاد میکنند. این بدان معناست که با خرید سهام ETFها، بهجای بیت کوین ذخیرهشده در کیف پولها، افراد صاحب چیزی خواهند شد که نشاندهنده ارزش بیت کوین است، اما هیچ یک از ویژگی های اساسی آن مانند غیرمتمرکزبودن، ماهیت آزاد و شفافبودن دفتر کل آن را ندارد.
لوپ سال گذشته در یک پست وبلاگی گفت:
ازآنجاییکه نمیتوانید درستی ترازنامه یک شرکت را تأیید کنید، نمیتوانید مطمئن باشید که سند بدهکاری بیت کوین شما قابل بازخرید است یا نه.
لانگ نیز با انتشار پستی در اکس خاطرنشان کرد که نمونههایی از شرکتهای وال استریت وجود دارد که عرضه سهام خود را با خریدوفروش سهامی افزایش دادهاند که وجود ندارد. اکنون، آنها میتوانند همین ترفندها را با بیت کوین انجام دهند.
راس اظهار داشت که اگرچه طراحی کنونی این ETFهای اسپات به صادرکنندگان اجازه نمیدهد که بیت کوین را با پشتوانه ETFها وام بدهند، اما با گذشت زمان، مشتقات پیچیدهتری بر اساس این ETFها ایجاد خواهد شد که امکان انجام رفتارهای غیرمسئولانه را فراهم میکند.
درحالحاضر، گریاسکیل، یکی از صادرکنندگان این ETFهای بیت کوین، درخواستی را برای عرضه یک ETF اختیار خرید (Covered Call ETF) به کمیسیون بورس آمریکا ارسال کرده است که برای کسب درآمد از بازکردن موقعیت معاملاتی بر روی گریاسکیل بیت کوین تراست طراحی شده است. راس گفت:
باید به کمیسیون بورس آمریکا اعتماد کرد که درحال نظارت بر این مسائل است، اما این آژانس سابقهای در نظارتنکردن بر امور نیز دارد.
او نسبت به این مسئله هم بدبین و هم خوشبین است. شفافیت بلاک چینهای عمومی بدان معنا است که شرکتها میتوانند سهام خود را عمومی کنند. اما بعید است که شرکت ها این اطلاعات را ارائه دهند، مگر اینکه مردم آن را بخواهند. راس خاطرنشان میکند که این نیاز نیز پس از گندزدن یکی از این شرکتها ایجاد خواهد شد. او افزود:
برخی از راگ پولهای وال استریت در سالهای ۲۰۲۵ تا ۲۰۲۶ مربوط به بیت کوین خواهد بود.
جنگهای حاکمیتی
یکی دیگر از نگرانیها پس تأیید ETFهای اسپات بیت کوین این است که مؤسسات صادرکننده این محصولات، بیت کوین زیادی را ذخیره کرده، در جامعه بیت کوین قدرت به دست میآورند و شروع به تلاش برای تأثیرگذاری بر نحوه حفظ این پروتکل در آینده خواهند کرد.
برای مثال، اگر بلاک چین بیت کوین به دو گروه مهم تقسیم شود، این امر میتواند برای عرضهکنندگان این ETFها مشکلساز باشد که هماکنون مجبور به نادیدهگرفتن درآمدهای حاصل از هر فورک یا ایردراپ هستند که منجر به کاهش ارزش داراییهای پشتوانه ETFهایشان خواهد شد. همچنین، ممکن است آنها انگیزهای برای جلوگیری از اجرای چنین فورکهایی داشته باشند.
البته، لوپ عقیده دارد که این ایده دور از ذهن است. در «جنگ بلاکسایز» بیت کوین در سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸، شرکتهای ماینینگ و ارائهدهنده خدمات به نفع فورککردن بیتکوین و افزایش حداکثر اندازه بلوک شدند با یکدیگر همصدا شدند. بااینحال، جامعه بیت کوین در نهایت تصمیم گرفت تا اندازه بلاکها را مانند گذشته حفظ کند.
تفاوت آن زمان با شرایط کنونی این است که برخلاف شرکتهایی که در جدال مقیاسپذیری بیت کوین در گذشته فعال بودند، عرضهکنندگان ETFها تراکنشهای آنچین زیادی انجام نخواهند داد و با پروتکل بیت کوین تعاملی نخواهند داشت. لوپ گفت:
بنابراین امیدواریم که آنها انگیزه کمتری برای تبدیلشدن به یکی از گروههای فعال در حوزه توسه این پروتکل داشته باشند.
بااینحال، راس انتظار دارد که در سال ۲۰۲۵ شاهد ایجاد یک جنگ حاکمیتی جدید باشیم. او توضیح داد
صادرکنندگان این ETF قطعاً تلاش خواهند کرد تا تغییراتی ایجاد کنند که البته اهمیت زیادی ندارد. آنها احتمالاً تلاش خواهند کرد تا پروتکل بیت کوین را به اثبات سهام تغییر یا عرضه ثابت کنونی را افزایش دهند، اما سرمایهگذاران واقعی بیت کوین اجازه نمیدهند که چنین اتفاقی رخ دهند.
راس عقیده دارد که ETFهای اسپات بیت کوین تنها یک راهحل موقت برای مرحله انتقال هستند که در جریان آن اکثر مردم از ابزارهای مالی سنتی به سمت بیت کوین میروند. نسل بیبیبومر هماکنون بیشترین ثروت را در اختیار دارند، اما فرزندانشان به واسطهای بین آنها و بیتکوین نیاز نخواهند داشت.
هرچه افراد بیشتری بیتکوین داشته باشند، انگیزه برای یادگیری درباره بیت کوین نیز افزایش خواهد یافت. نسل جوان، ثروت والدین خود را به ارث خواهند برد و این ETFها را میفروشند تا بیت کوین بخرند.