پس از سقوط بالگرد حامل آیت الله سیدابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور و همراهان وی در روز ۳۰ اردیبهشت و اعلام خبر شهادت آنها در روز ۳۱ اردیبهشت، کشور در معرض انتخابات زودهنگام ریاست‌جمهوری قرار گرفت. طبق اصل ۱۳۱ قانون اساسی باید هیاتی از معاون اول رئیس‌جمهور و روسای قوه مقننه و قضاییه حداکثر ۵۰ روز پس از درگذشت رئیس‌جمهور انتخابات را برگزار کنند.
در این راستا جلسه سران قوا در روز ۳۱ اردیبهشت با حضور محمد مخبر سرپرست نهاد ریاست‌جمهوری، محسنی اژه‌ای رئیس قوه قضائیه، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی برگزار و روز ۸ تیر به عنوان روز برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری تعیین شد.
بر اساس تقویم چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، در روز‌های ۱۰ تا ۱۴ خرداد ثبت‌نام از داوطلبان این انتخابات انجام شد و در مجموع ۸۰ نفر از جمله چهره هایی، چون عباس آخوندی، محمود احمدی‌نژاد، محمدمهدی اسماعیلی، مهرداد بذرپاش، مسعود پزشکیان، مصطفی پورمحمدی، سعید جلیلی، اسحاق جهانگیری، وحید حقانیان، علیرضا زاکانی، محمد شریعتمداری، امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، محمدباقر قالیباف، علی لاریجانی، صولت مرتضوی و عبدالناصر همتی در این انتخابات ثبت نام کردند.
شواری نگهبان در روز ۲۰ خرداد صلاحیت سعید جلیلی، امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، محمدباقر قالیباف، علیرضا زاکانی، مسعود پزشکیان و مصطفی پورمحمدی را تایید کرد و از همان روز هم تبلیغات انتخاباتی آغاز شد.
پورمحمدی وزیر کشور دولت نهم و وزیر دادگستری دولت یازدهم و رئیس سازمان بازرسی بود. پزشکیان وزیر بهداشت دولت اصلاحات و نماینده چهار دوره مجلس شورای اسلامی بود. سعید جلیلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و نماینده رهبر انقلاب در شورای عالی امنیت ملی بود. او سابقه دبیری این شورا را هم در کارنامه خود دارد. زاکانی نماینده ادوار مجلس و شهردار تهران و قاضی‌زاده‌هاشمی نماینده ادوار مجلس و رئیس بنیاد شهید دولت سیزدهم بود. قالیباف هم سابقه فرماندهی هوافضای سپاه و نیروی انتظامی، شهرداری تهران را داشت و رئیس مجلس یازدهم و دوازدهم بود.
پزشکیان با حمایت جریان اصلاحات در این انتخابات حاضر شد. پورمحمدی مستقل آمد و قالیباف، جلیلی، قاضی‌زاده و زاکانی متعلق به جریان اصولگرایی بودند. تبلیغات انتخابات تا روز ۷ تیر ادامه داشت. پنج مناظره انتخاباتی در این ایام بین این ۶ نامزد برگزار شد.
همه شخصیت‌ها و احزاب جریان اصلاحات از پزشکیان حمایت کردند. جریان اصولگرا بر لزوم دستیابی به اجماع تاکید داشت. در روز ۶ تیر قاضی‌زاده و ۷ تیر زاکانی از ادامه انتخابات انصراف دادند، اما قالیباف و جلیلی در انتخابات ماندند و انتخابات در روز ۸ تیر با حضور چهار نامزد نهایی برگزار شد.
با اعلام نتایج انتخابات در روز ۹ تیر، مشخص شد که هیچکدام از نامزد‌ها نتوانستد اکثریت مطلق آرا – نصف به علاوه یک کل آرای ماخوذه – را بدست آورند. ۶۱ میلیون و ۴۵۲ هزار و ۳۲۱ نفر واجد شرایط رای دادن بودند که ۲۴ میلیون و ۵۳۵ هزار و ۱۸۵ نفر یعنی ۴۰ درصد در انتخابات شرکت کردند.
مسعود پزشکیان ۱۰ میلیون و ۴۱۵ هزار و ۹۹۱ رای، سعید جلیلی ۹ میلیون و ۴۷۳ هزار و ۲۹۸ رای، محمدباقر قالیباف۳ میلیون و ۳۸۳ هزار و ۳۴۰ رای و مصطفی پورمحمدی ۲۰۶ هزار و ۳۹۷ رای کسب کردند.
بر این اساس انتخابات به مرحله دوم رفت و رقابت بین پزشکیان و جلیلی تا روز جمعه ۱۵ تیر ادامه خواهد یافت.
تبلیغات مرحله دوم انتخابات از فردا – پس از تایید نتایج دور اول توسط شورای نگهبان – آغاز می‌شود و تا روز پنجشنبه ۱۴ تیر ادامه خواهد یافت.
در این مرحله هر نامزدی که بیشترین رای را بدست آورد به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب می‌شود.
منبع: ایرنا
