بهبود وضعیت معیشت مردم از جمله موضوعاتی است که بار سنگین آن بین چند وزارتخانه و به طور ویژه بر دوش وزارت اقتصاد خواهد بود و در چنین شرایطی، سطح انتظارات از همتی بسیار بالا خواهد بود. با توجه به اهمیت این موضوع سوالاتی مطرح است از جمله این که اقتصاد ایران نیازمند چه نوع استراتژی برای حل بحرانهای خود است و آیا همتی از پس لیدری این موضوع بر میآید؟ علی قنبری، اقتصاددان و عضو هئیت علمی دانشگاه تربیت مدرس به این پرسشها پاسخ داده است:
امیدواریم همتی به وعدههای ارزی خود عمل کند
علی قنبری، گفت: «از دید من عبدالناصر همتی، گزینه مناسبی برای سکانداری وزارت اقتصاد است. تجربه ایشان در حوزه پولی و بانکی و حضور ایشان در سمت رئیس کل بانک مرکزی میتواند تاثیر مثبتی روی تصمیمگیریهای ایشان برای حل مشکلات اقتصادی کشور داشته باشد. اما فارغ از بحث تجربه، با توجه به این که آقای همتی در فضای مجازی و به ویژه شبکه اجتماعی ایکس به طور ویژه درباره نرخ ارز صحبت میکردند و انتقاداتی گسترده هم به سیاستهای ارزی دولت سیزدهم وارد میکردند، این انتظار از ایشان وجود دارد که در صورت دریافت کارت سبز مجلس و ورود به کابینه دولت چهاردهم در حوزه بحرانهای ارزی و کنترل نقدینگی کشور، اقدامات بسیار ویژهای را ترتیب دهند. درباره برخورد مجلس با آقای همتی، علیرغم نظر بسیاری از افراد که حدس میزدند ایشان رای اعتماد نگیرد، تصور میکنم اتفاقا این احتمال وجود دارد که ایشان هم رای اعتماد بگیرد. آقای پزشکیان با دعوت از وزرای گوناگون سعی کرده کابینه را به شکلی طراحی کند که آقایان میدری و همتی هم رای اعتماد بگیرند.»
وی افزود: «مسائل سیاست خارجی را نمیتوانیم نادیده بگیریم. آقای عراقچی، انتخاب خوبی برای وزارت امور خارجه هستند و انتظار میرود ایشان حتما رای اعتماد بگیرند، در نتیجه انتظار این است که در صورت به وزارت رسیدن آقای همتی، ترکیب تلاشهای تیم وزارت امور خارجه برای گسترش همکاریهای تجاری و بین المللی و پیوستن به بازارهای جهانی، با تلاشهای تیم اقتصادی دولت به نتیجه خوبی منتهی شود. اما چرا این توقع را داریم؟ چون رئیس جمهور منتخب در دوران تبلیغات انتخاباتی، بارها و بارها روی اهمیت توسعه روابط اقتصادی و تجاری با کشورهای منطقه و جهان و البته رفع تحریمها و محدودیتهای اقتصادی تاکید کرده بود، بنابراین انتظار مردم و کارشناسان این است که آقای پزشکیان به وعدههای خود عمل کرده و وضعیت اقتصاد ما در کنار سیاستمان رشد تجربه کند.»
اگر وزارتخانههای اقتصادی با هم در تضاد باشند چرخ اقتصاد نمیچرخد
این اقتصاددان در ادامه گفت: «یک نکته که ممکن است در مسیر آقای همتی مشکل ایجاد کند این است که افرادی که به عنوان رادیکالها، داخل کشور حضور دارند، در مسیر اقتصاد کشور مشکل ایجاد کنند. همچنین در خارج از کشور مسئله ظهور مجدد دونالد ترامپ میتواند مشکلاتی را ایجاد کند. ترامپ در دوره پیشین نشان داد که اهل استفاده از تحریمها برای اعمال فشار بر ایران است. با این وجود بخش زیادی از بار پیشگیری از وقوع چنین شرایطی میتواند بر دوش وزارت امور خارجه باشد. درواقع نوع مذاکرهها و رایزنیها و سیاستهای اتخاذی توسط دولت میتواند تا حدودی روی پیشگیری از تحریمهای جدیدتر تاثیر بگذارد.»
وی افزود: «این که وزارتخانههای مختلف اقتصادی با یکدیگر در تضاد نباشند حائز اهمیت است و اگر وزارتخانهها با هم در تضاد باشند، چرخ اقتصاد کشور نمیچرخد؛ بنابراین انتظار میرود آقای پزشکیان، وزرای امور خارجه، کشاورزی، اقتصاد، تعاون، کار و رفاه اجتماعی و رئیس سازمان برنامه و بودجه را (در صورت عدم دریافت رای اعتماد) به شکلی انتخاب کند که با یکدیگر هماهنگی داشته باشند. اگر قرار باشد وزرا با یکدیگر سازگاری نداشته باشند، که اصلا اقتصاد ما هیچ تغییر و تحولی را تجربه نخواهد کرد و بعید به نظر میرسد انتظاراتی که از دولت چهاردهم داریم محقق شود. درست است که انتخاب برخی اعضای کابینه از سوی فعالان سیاسی و مطالبه گران با پرسشها و انتقاداتی جدی همراه شد، اما اکنون وقت تنش نیست و همه در کنار هم باید به ایرانی آبادتر بیندیشیم. حدس من این است آقای پزشکیان روی تیم اقتصاد و سیاست خارجی برنامه ویژهای دارد و با آنهایی که رای داده اند، بد عهدی نخواهد کرد. همه ما نگرانیم و چه بسا حتی حس میکنیم بخشی از مطالباتمان محقق نشده، اما باید صبور باشیم و به کابینه فرصت دهیم.»
همتی نمیتواند با یک راهکار مشکلات کشور را حل کند
این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی گفت: «اقتصاد ما با چالشهای متعددی رو به رو است و نمیتوان گفت آقای همتی فقط با یک تکنیک یا یک راهکار واحد میتواند همه چیز را حل کند. ما از بیثباتی اقتصاد کلان از یک سو و پیشبینیناپذیری اقتصاد و انتظارات تورمی از سوی دیگر، رنج میبریم. همچنین کاهش ارزش پول ملی در کنار محدودیتهای روابط تجارت بین الملل و بن بست ناشی از عدم عضویت در کنوانسیونهای مالی بین المللی و FATF کمر اقتصاد ایران را شکسته است، در کنار همه اینها با بحران ناترازیها و بحرانهای ارزی رو به رو هستیم. نگاهی به برنامههایی که از سوی آقای همتی ارائه شده نشان میدهد ایشان هم به تقویت دیپلماسی اقتصادی، توجه ویژهای دارد که امیدواریم در صورت رسیدن به مقام وزارت، بتواند از عهده وعدههای خود بر آید. یک مشکل مهم دیگر که در اقتصاد کشور با آن رو به رو هستیم، کاهش اعتماد عمومی و فقدان همراهی بایسته با سیاستگذار است. افزایش نابرابری در توزیع ثروت و نارضایتیهای ناشی از این نابرابریها از دیگر مسائل موجود در کشور است که تنها راه حل آن هم بهبود وضعیت معیشت و اقتصاد کشور است. امیدوارم شفافیت اقتصادی و پرهیز از ورود به حواشی در رسیدن هر چه سریعتر تیم اقتصادی دولت به اهدافش موثر باشد.»