نفخ شکم یکی از مشکلات رایج گوارشی است که میتواند باعث احساس سنگینی، پری، ناراحتی و حتی درد شود. این مشکل ممکن است در اثر مصرف برخی مواد غذایی، شیوه نادرست غذا خوردن، اختلالات گوارشی یا حتی استرس و اضطراب ایجاد شود. خوشبختانه، روشهای مختلفی برای کاهش و از بین بردن نفخ شکم بهصورت فوری وجود دارد که میتوانند به بهبود سریع این مشکل کمک کنند.
علل رایج نفخ شکم
دلایل نفخ شکم ممکن است یکی از موارد زیر باشد:
۱. مصرف غذاهای نفاخ
برخی مواد غذایی باعث تولید گاز در روده و ایجاد نفخ میشوند. از جمله این غذاها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- حبوبات مانند لوبیا، نخود، عدس و لپه
- سبزیجات خاص مانند کلم، گلکلم، بروکلی، پیاز و سیر
- نوشیدنیهای گازدار مانند نوشابه و آب گازدار
- لبنیات، بهویژه در افرادی که عدم تحمل لاکتوز دارند
- غذاهای پرچرب و سرخشده که هضم آنها زمان بیشتری نیاز دارد
۲. بلعیدن هوای زیاد هنگام غذا خوردن
جویدن سریع غذا، صحبت کردن هنگام غذا خوردن، مصرف نوشیدنی با نی و جویدن آدامس باعث ورود هوای اضافی به دستگاه گوارش شده و نفخ ایجاد میکند.
۳. کمبود فیبر یا مصرف بیشازحد آن
فیبر برای سلامت گوارش ضروری است، اما مصرف بیش از حد آن بدون نوشیدن آب کافی میتواند باعث تجمع گاز و نفخ شود.
۴. استرس و اضطراب
اضطراب و استرس میتوانند عملکرد طبیعی دستگاه گوارش را مختل کرده و منجر به نفخ، سوءهاضمه و اسپاسمهای رودهای شوند.
۵. یبوست
کندی حرکات روده و تجمع مدفوع باعث افزایش گازهای روده و ایجاد نفخ میشود.
بیشتر بخوانید: چه چیزهایی باعث نفخ میشود؟
روشهای فوری برای از بین بردن نفخ شکم
برای از بین بردن نفخ شکم، موارد زیر را در نظر داشته باشید:
۱. نوشیدن دمنوشهای گیاهی
دمنوشهای گیاهی میتوانند به سرعت نفخ شکم را کاهش داده و به هضم بهتر غذا کمک کنند. برخی از بهترین گزینهها عبارتند از:
- دمنوش نعناع: خاصیت ضداسپاسم دارد و به آرامش عضلات دستگاه گوارش کمک میکند.
- دمنوش رازیانه: باعث کاهش گازهای روده و بهبود هضم میشود.
- دمنوش زنجبیل: التهاب معده را کاهش داده و حرکات روده را تنظیم میکند.
- دمنوش بابونه: تأثیر آرامبخشی دارد و به رفع نفخ ناشی از استرس کمک میکند.
بیشتر بخوانید: دمنوش برای نفخ
۲. ماساژ شکم برای تحریک حرکت گازها
ماساژ ملایم شکم در جهت عقربههای ساعت به حرکت گازهای محبوس در روده کمک میکند و میتواند نفخ را کاهش دهد.
۳. نوشیدن آب گرم با لیمو
نوشیدن یک لیوان آب گرم با چند قطره آبلیمو به تنظیم دستگاه گوارش و خروج سریعتر گازها کمک میکند.
۴. پیادهروی و انجام حرکات کششی
فعالیت بدنی ملایم مانند پیادهروی یا انجام حرکات یوگا، مانند حرکت پیچش نشسته (Seated Twist) و حرکت کودک (Child’s Pose)، میتوانند به آزاد شدن گازهای روده و کاهش نفخ کمک کنند.
۵. استفاده از زغال فعال یا قرص ضدنفخ
زغال فعال میتواند گازهای اضافی را جذب کند و نفخ را کاهش دهد. همچنین، قرصهایی مانند سایمتیکون که در داروخانهها موجود است، به تجزیه حبابهای گازی در دستگاه گوارش کمک میکند.
۶. پرهیز از مصرف غذاهای نفاخ
برای جلوگیری از تشدید نفخ، بهتر است از مواد غذایی که باعث تولید گاز میشوند، مانند حبوبات، کلم، لبنیات و نوشیدنیهای گازدار، پرهیز کنید.
۷. مصرف ماست پروبیوتیک
ماستهای پروبیوتیک حاوی باکتریهای مفیدی هستند که به تعادل فلور روده کمک کرده و از ایجاد نفخ جلوگیری میکنند.
۸. استفاده از سرکه سیب
یک قاشق غذاخوری سرکه سیب را در یک لیوان آب حل کرده و قبل از غذا مصرف کنید تا به هضم بهتر غذا و جلوگیری از نفخ کمک کند.
۹. تغییر سبک غذا خوردن
- بهآرامی غذا بخورید و هر لقمه را به خوبی بجوید.
- از پرخوری پرهیز کنید و وعدههای غذایی را در حجم کمتر اما دفعات بیشتر مصرف کنید.
۱۰. خواب مناسب و کاهش استرس
کمبود خواب و استرس میتوانند مشکلات گوارشی را تشدید کنند. بنابراین، خواب کافی و مدیریت استرس از طریق مدیتیشن یا تمرینات تنفسی میتواند مفید باشد.
بیشتر بخوانید: موادغذایی ضدنفخ
جمعبندی
نفخ شکم معمولاً ناشی از مصرف غذاهای نفاخ، بلعیدن هوای زیاد، یبوست و مشکلات گوارشی است. برای کاهش فوری نفخ، میتوان از دمنوشهای گیاهی، ماساژ شکم، نوشیدن آب گرم، پیادهروی، استفاده از زغال فعال و مصرف غذاهای سبک و غیرنفاخ استفاده کرد. اگر نفخ شکم بهطور مداوم ادامه دارد، ممکن است نشانهای از یک مشکل گوارشی جدی باشد و نیاز به بررسی پزشکی داشته باشد.