اعمال عید نوروز چیست؟

حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی یعقوبی گیلانی درمورد اعمال عید نوروز بیان کرد: یکی از کتاب‌های مرحوم علامه مجلسی (ره) که به زبان عربی و در اواخر عمر ایشان نوشته شده، کتاب «زادالمعاد» است که موضوع این کتاب درمورد ادعیه و اعمال دینی در طول ایام و مناسبت‌های سال است. ایشان در مقدمه، علت تألیف کتاب را این گونه بیان می‌کنند:.

وی افزود: چون از ائمه معصومین ادعیه و اعمال کثیرى نقل شده و من هم اکثر آنها را در کتاب بحارالانوار جمع کرده‌‏ام و دیدم که تحصیل آنها و عمل به آن براى اغلب مردم به سبب اشتغال آنان به مشاغل دنیوى، میسر نیست لذا دوست داشتم که در این رساله، منتخبى از اعمال سنت و فضائل ایام و لیالى شریفه و اعمالى که به سند صحیح و معتبر وارد شده را بیاورم تا عامه‏‌ى مردم از برکات آن محروم نمانند. 

اعمال عید نوروز

این کارشناس مذهبی گفت: در فصل هفتم این کتاب که در مورد بیان فضیلت و اعمال ایام نوروز است، آمده است که در روز عید:

اولاً: ذکر (یَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ) را زیاد بگویید.

ثانیاً: دعای (یَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ یَا مُدَبِّرَ اللَّیْلِ وَ النَّهَارِ یَا مُحَوِّلَ‏ الْحَوْلِ‏ وَ الْأَحْوَالِ‏ حَوِّلْ حَالَنَا إِلَى أَحْسَنِ الْحَالِ) را بخوانید. البته در مورد سندیت این دعا و انتساب آن به معصومین نکاتی مطرح شده که به آن نمی‌پردازیم.

سه نکته در مورد بهره بردن از ایام عید

حجت‌الاسلام یعقوبی گیلانی ادامه داد: با توجه عنایت بزرگان و توجه به این روز مبارک، سه نکته‌ی مهم در مورد عید نوروز عرض می‌کنم که اگر به آنها توجه شود نوع نگاه و نگرش ما به این ایام دقیق‌تر و عمیق‌تر خواهد شد.

۱. درخواست تحول روحی از خداوند 

همان‌طور که در دعای تحویل سال اشاره شده است، در بهار طبیعت که موجودات عالم هستی به سمت شکوفایی و کمال حرکت می‌کنند و استعداد‌های درونی خود را بروز می‌دهند، مناسب است ما هم به سمت کمال و تغییر و تحول روحی قدم برداریم، تحول به سمت خوبی‌ها درس عید نوروز و بهار است. این تغییر و تحول مثبت فقط برای انسان‌های متوسط و ضعیف نیست بلکه افراد بلند مرتبه و مومن نیز باید از خداوند طلب تکامل و تحول کنند، یعنی خوب‌ها هم باید برای خوب‌تر شدن قدم بردارند و برنامه داشته باشند. 

او مطرح کرد: ما باید ایام نوروز را برای بهتر شدن روز، نو کنیم، با این توضیح علت بیان اعمال خاص روز عید نوروز که به آنها اشاره خواهد شد نیز روشن می‌شود.

نوروز را اسلامی برپا کنیم

حجت‌الاسلام والمسلمین یعقوبی گیلانی تصریح کرد: یکی از هنر‌های دین مبین اسلام این بود که برخی مناسبت‌های مورد توجه مردم را تأیید می‌کرد و به آن روح و جان معنوی و اسلامی می‌داد، مثل همین نوروز که یک مناسب باستانی بود، مناسبتی برای سلاطین و پادشاهان و ظالمان، اسلام این مناسب مورد توجه را، رنگ و بوی دینی داد تا بهانه‌ای باشد برای نزدیک شدن انسان‌ها به خداوند مهربان؛ مثلاً آغاز سال جدید را از رسوم خرافی دور کرد و به مردم یاد داد که در لحظه‌ی تحویل سال با خدا راز و نیاز کنید، با او مرتبط شوید، یک رویش معنوی در دل خود به‌وجود بیاورید؛ لذا نوروز را باید مورد توجه قرار بدهیم و به قول جناب سعدی:

برآمد باد صبح و بوی نوروز

به کام دوستان و بخت پیروز

مبارک بادت این سال و همه سال

همایون بادت این روز و همه روز

این کارشناس مذهبی ادامه داد: ذوق زیبای ایرانی را با نوروز قرین کنیم. البته از ذوق و سلیقه‌ی ایرانی هم، نباید چشم پوشی کرد. ما وقتی عید نوروز را گرامی می‌داریم که همزمان با زنده شدن طبیعت است. اما متأسفانه، برخی افراد غرب زده به جای بها دادن به سنت ایرانی اسلامی نوروز، برای بزرگداشت کریسمس تلاش می‌کنند که واقعاً باید به حال آنها تأسف خورد. 

اعمال عید نوروز در گفتار اهل‌بیت علیهم‌السلام 

حجت‌الاسلام یعقوبی گیلانی افزود: مناسب است که در روز عید نوروز به سفارش ائمه چند کار را انجام دهیم و ان شاءالله، با انجام این امور، خداوند تحول روحی و معنوی و کمال را به ما عطا نمایند.

در روایتی در جلد هشتم وسائل الشیعه از لسان مبارک امام به حق ناطق حضرت امام صادق علیه السلام آمده است که ایشان فرموده اند در ایام نوروز این چند عمل را انجام دهید:

غسل کردن

لباس تمیز پوشیدن

نکته جالب توجه در این مورد این است که دستور به پوشیدن لباس تمیز شده یعنی لزوماً نیاز نیست که برای عید نوروز لباس نو خرید بلکه لباس تمیز و اتو شده و معطر کافیست.

عطر زدن و خوشبو نمودن بدن و لباس

روزه گرفتن