یک رسانه آمریکایی با ارائه جزئیاتی درباره تلاش دولت بایدن برای جلوگیری از وقوع جنگی تمامعیار در منطقه در پی تحقق پاسخ وعدهداده شده ایران به اقدامات متجاوزانه رژیم صهیونیستی، مطرح کرد که پاسخ ایران طی حملات گسترده پهپادی و موشکی به اراضی اشغالی، بدترین سناریویی بود که نهادهای اطلاعاتی آمریکا متصور شده بودند و واشنگتن ملتمسانه از شرکای منطقهای خود میخواست ایران را از انجام دادن حملهای علیه رژیم صهیونیستی منصرف کنند.
در پی پاسخ ایران طی عملیات «وعده صادق» به حمله متجاوزانه رژیم صهیونیستی به ساختمان کنسولگری سفارت ایران در دمشق و اظهار بیاطلاعی مقامات آمریکایی از این حمله از بیم پاسخ ایران، یک رسانه آمریکایی در گزارشی به تکاپوی دولت بایدن برای جلوگیری از گسترش تنشها و «در گرفتن جنگی تمامعیار در خاورمیانه» پرداخت.
ایران، شامگاه شنبه گذشته (۲۵ فروردین) عملیات وعده صادق را علیه اهدافی در اراضی اشغالی در پاسخ به اقدام متجاوزانه آن علیه اماکن دیپلماتیک خود که منجر به شهادت ۱۳ نفر از فرماندهان نظامی و کارکنان کنسولگری آن در دمشق شد، آغاز کرد.
طی این عملیات که ایران آن را عملیاتی محدود و تنها به قصد تنبیه اقدامات متجاوزانه رژیم صهیونیستی عنوان کرده بود، دهها پهپاد و موشک به سمت اراضی اشغالی شلیک شد.
رییسجمهور بایدن و تیم امنیت ملی او در ۱۳ آوریل (۲۵ فروردین) با نگرانی فزایندهای در اتاق وضعیت کاخ سفید مانیتورها را تماشا میکردند که در ابتدا، ۳۰ موشک و بعد ۶۰ و بیش از ۱۰۰ موشک بالستیک ایرانی را نشان میداد که در حال شلیک به سمت اسراییل بودند.
پس از این حمله، مقامات آمریکایی گفتند که گستره اولین حمله مستقیم تهران علیه رژیم صهیونیستی در اراضی اشغالی، مطابق بدترین سناریویی بود که نهادهای جاسوسی و اطلاعاتی آمریکا متصور شده بودند
موشکهای کروز ایران و موجی از پهپادهای به پرواز درآمده بودند و قرار بود همراه با موشکهای بالستیک به اسراییل برسند؛ شلیک سهمگینی که بایدن و دستیاران او نگران بودند بر توانمندیهای دفاعی تقویتشدهای غلبه کند که خودشان و اسراییل یک هفته مشغول آماده کردنش بودند.
پس از این حمله، مقامات آمریکایی گفتند که گستره اولین حمله مستقیم تهران علیه رژیم صهیونیستی در اراضی اشغالی، مطابق بدترین سناریویی بود که نهادهای جاسوسی و اطلاعاتی آمریکا متصور شده بودند؛ این حمله نهتنها یکی از متحدان نزدیک آمریکا را تهدید کرد، بلکه تهدیدی نیز برای امیدهای بایدن به جلوگیری از گسترش بحران ششماهه منطقه، یعنی جنگ غزه، به یک جنگ تمامعیار منطقهای بود.
نمایی از عملیات موشکی و پهپادی ایران علیه رژیم صهیونیستی، آوریل ۲۰۲۴، جنوب نوار غزه
بایدن و دستیاران او که ۵:۱۵ دقیقه عصر شنبه در اتاق وضعیت جلسهای برگزار کرده بودند، هنوز مطمئن نبودند که سامانههای ضد موشکی اسراییل که با اعزام سامانههای ضد موشکی و ضدپهادی آمریکا ده روز پیش از آن تقویت شده بود، بتواند راه رگبار شلیکهای ایران را سد کند.
همان روز، یکی از مقامات ارشد دولت بایدن گفته بود، «نتیجه استفاده این امکانات دفاعی تا زمانی که قائله ختم نشود، نامعلوم است.»
انتظار عذابآور در مدت حمله ایران، یکی از سختترین لحظات در بحران ۱۹ روزهای بود که بایدن و تیم امنیت ملی او گرفتارش بودند؛ بحرانی که آنها خود را در آن از آنچه رژیم صهیونیستی و ایران برنامه داشتند در مواقع حساس انجام بدهند، بیاطلاع یا نامطمئن مییافتند.
ترور در دمشق
این بحران با حمله رژیم صهیونیستی به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق آغاز شد و مقامات آمریکایی مدعی شده بودند که رژیم صهیونیستی از پیش، اطلاعی درباره این حمله و جزئیات آن نداده بود و تنها با آغاز حمله شرکایی آمریکایی خود را مطلع ساخته بودند. طی این حمله، سرلشگر «محمدرضا زاهدی» از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران ایران و چند تن دیگر از کارکنان کنسولگری ایران به شهادت رسیدند.
مقامات آمریکایی مدعی شده بودند که یک مقام رژیم صهیونیستی تنها چند دقیقه پیش از حمله هوایی، به شرکای آمریکایی خود اعلام کرده بود که این حمله آغاز شده است. اما این اخطار شامل هیچ گونه اطلاعاتی مبنی بر این نبود که به چه کسی یا کدام محل قرار است حمله شود.
انتظار عذابآور در مدت حمله ایران، یکی از سختترین لحظات در بحران ۱۹ روزهای بود که بایدن و تیم امنیت ملی او گرفتارش بودند
کاخ سفید ظرف مدت کوتاهی، از حمله غیرمنتظره دیگری توسط رژیم صهیونیستی مطلع شد که همان روز حمله به دمشق رخ داد. یک پهپاد این رژیم به کاروانی امدادی در غزه حمله کرد که منجر به کشته شدن هفت نفر از کارکنان آشپزخانه جهانی شد.
پس از حمله دمشق، «مایکل هرتزوگ» سفیر رژیم صهیونیستی و یکی از وابستگان نظامی این رژیم در سفارت آن هنگام برگزاری جلسه مجازی «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی آمریکا و دیگر مقامات ارشد کاخ سفید با مقامات رژیم صهیونیستی، در کاخ سفید حضور داشتند. به گفته مقامات آمریکایی، هرتزوگ در گفتگوهایی که آنجا انجام شده بود، توضیح داده که رژیم صهیونیستی سرلشگر زاهدی و دیگر افسران ارشد ایران را طی این حمله هدف قرار داده است.
حمله به دمشق بیپاسخ نمیماند
با انتظار مقامات واشنگتن و تلآویو برای پاسخ تهران، چند تن از مقامات رژیم صهیونیستی و آمریکا پیشبینی میکردند که تهران به طور مستقیم به اراضی اشغالی حمله میکند، اقدامی که تا آن موقع، بیسابقه بود.
با وجود آن که مقامات ایران تاکید کردهاند، نیروهای مقاومت منطقه به طور مستقل عمل میکنند و ادعای غرب علیه ایران مبنی بر در اختیار داشتن «نیروهای نیابتی» را رد کردهاند، مقامات آمریکایی نگران بودند که حمله رژیم صهیونیستی باعث «حملات نیروهای نیابتی» ایران علیه مواضع آمریکا در عراق و سوریه شود. حدود ۴ هزار و ۵۰۰ شهروند نظامی و غیرنظامی در پایگاههای متعددی در سراسر منطقه پراکندهشدهاند. مقامات آمریکایی گمان میکردند که ایران ممکن است تلاش کند که در پاسخ به این حمله، به یکی از سفارتهای رژیم صهیونیستی حمله کند.
«اتاق وضعیت» کاخ سفید
مقامات آمریکایی گفتند، پس از حمله سوریه، ایرانیها از سفارت سوئیس در تهران خواستند پیام مکتوبی با لحنی تهدیدآمیز به آمریکا بفرستد که واشنگتن را مقصر این حمله میدانست. واشنگتن دست داشتن در این حمله را رد کرده بود.
یک مقام آمریکایی گفت که ۲ روز پس از حمله رژیم صهیونیستی به دمشق، «لوید آستین» وزیر دفاع آمریکا در تماسی با «یوآف گالانت» وزیر رژیم صهیونیستی نارضایتی خود را اعلام کرده و گفته بود که او با وجود آن که یک هفته پیش با آستین در پنتاگون دیدار داشت، به برنامهها برای این عملیات اشارهای نکرده بود.
تهران این حمله را اقدامی متجاوزانه علیه امکان دیپلماتیک تلقی کرده و «سید ابراهیم رئیسی» رئیسجمهور ایران سوم آوریل گفت که «این حمله بیپاسخ نمیماند.»
روابط آمریکا-اسرائیل در یکی از بدترین حالتهای خود بود. بایدن چهارم آوریل به «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیم صهیونیستی گفته بود که حمایتهای جهانی از این رژیم در پی کشتار آن در آشپزخانه جهانی رو به افول است.
مقامات گفتند که بایدن همچنین به نتانیاهو گفته بود رژیمش باید اجازه بدهد که کمکهای انسانی بیشتری به غزه راه پیدا کند و تلفات غیرنظامیان را کاهش دهد. او به نتانیاهو گفته بود که آمریکا تلآویو را بر اساس عملکرد آن قضاوت خواهد کرد.
اما بایدن همچنین به نخستوزیر رژیم صهیونیستی گفته بود که آمریکا از این رژیم در قبال ایران حمایت میکند. او به پنتاگون دستور داده بود که تلاشهای خود برای حفاظت از رژیم صهیونیستی را افزایش دهد و ارتش آمریکا برنامههایی فوق محرمانه برای کمک این رژیم در مواقع بحرانی را اجرایی کرد.
دستیاران ارشد بایدن پای تلفنها بودند و به دولتهای دیگر کشورها التماس میکردند که به ایران بگویند حمله نکند. «ویلیام برنز» رییس سازمان سیا از همتایان اطلاعاتی در اروپا، پایتختهای غرب آسیا و ترکیه درخواست کرده بود که ایران را ترغیب به تنشزدایی کنند
همزمان با آن که بایدن در ۱۰ آوریل در کاخ سفید میزبان نخستوزیر ژاپن بود، آستین از او اجازه خواست که ناوشکن «یواساس کارنی» (USS Carney) را که آن موقع به سمت شرق و بندر مبدا خود در فلوریدا در حرکت بود را بازگرداند. این ناوشکن در شرق مدیترانه و در جایی که به اندازه کافی به اراضی اشغالی نزدیک باشد تا بتواند موشکهای شلیکشده را با هواپیماهای رهگیری «اسام-۳» (SM-۳) مسیریابی و سرنگون کند، به ناوشکن دیگری به نام «یواساس آرلی برک» (USS Arleigh Burke) پیوست.
گروهی از کارکنان نظامیان آمریکا به طور مخفیانه به تلآویو رفتند تا از یک مرکز عملیات موشکی با همتایان صهیونیست خود همکاری کنند.
دیدار آستین و گالانت در واشنگتن
با پیشبینی این که ایران پهپادهایی را نیز شلیک خواهد کرد، جنگندههای «اف-۱۵ای» (F-۱۵ E) به منطقه آمدند تا به سرنگون کردن آنها کمک کنند. دیگر جنگندههای «اف-۱۶» (F-۱۶) که در منطقه مستقر بودند نیز در این عملیات شرکت کردند. قرار بود هواپیماهای سعودی و اردنی هم از حریم هوایی خود حفاظت کنند.
ناو هواپیمابر «یواساس آیزنهاور» (USS Eisenhower) نیز که در دریای سرخ و در سواحل یمن بود نیز به اراضی اشغالی نزیکتر شده بود تا در موقعیتی باشد که جنگندهها بتوانند برای رهگیری پهپادهای شلیکشده از سوی انصارالله یمن از عرشه آن به پرواز دربیایند.
دستیاران ارشد بایدن پای تلفنها بودند و به دولتهای دیگر کشورها التماس میکردند که به ایران بگویند حمله نکند. «ویلیام برنز» رییس سازمان سیا از همتایان اطلاعاتی در اروپا، پایتختهای غرب آسیا و ترکیه درخواست کرده بود که ایران را ترغیب به تنشزدایی کنند.
پاسخی در «بالاترین حد ممکن»
با وجود آن که نهادهای اطلاعاتی آمریکا خارج کردن موشکهای ایران از انبارها و کار گذاشتن آنها روی پرتابگرها را رصد میکرند، گستره حمله ایران، برای آنها مشخص نبود. در برخی گزارشهای اطلاعاتی پیشبینی شده بود که ایران ممکن است تنها، اماکن دیپلماتیک رژیم صهیونیستی یا دیگر اماکن در خارج از اراضی اشغالی را هدف قرار دهد.
با گذشت روزها بدون پاسخ ایران، مقامهای اطلاعاتی آمریکا و رژیم صهیونیستی به این نتیجه رسیدند که ایران برای حملهای مستقیم علیه اراضی اشغالی برنامهریزی میکند و قرار است حملهای مستقیم انجام دهد. سوال این بود که چه زمانی انجام خواهد شد و اهداف آن کام خواهد بود.
کابینه جنگ رژیم صهیونیستی
«مایکل کوریلا» فرمانده نیروهای تروریستی آمریکا در غرب آسیا در ۱۱ آوریل به اراضی اشغالی رسید. اجرای برنامههای از پیش تعیینشده سفر کوریلا با وجود خطر حمله قریبالوقوع ایران سرعت یافته بود. کوریلا میخواست طی حمله ایران در اراضی اشغالی بماند، اما آستین به او دستور داد که از آنجا برود، چراکه نگران بود آمریکا در هرگونه پاسخ ایران همدست بهنظر برسد. کوریلا به اردن رفت و از آنجا با او مشورتهای لازم انجام میشد.
بایدن که برای آخر هفته از پایتخت خارج شده بود، شب پاسخ ایران بازگشت. به گفته مقامات دولت بایدن، وقتی شنبه شب حمله آغاز شد، مقامات آمریکایی حاضر در اتاق وضعیت و پنتاگون مسیر سه موج تسلیحاتی را که از حریم هوای ایران خارج میشد، از عراق و اردن عبور میکرد و به سمت اراضی اشغالی سرازیر میشد را دنبال میکردند. حتی با وجود هشدارهای گستردهای که دریافت کرده بودند، گستره این حمله یک شوک بود.
یک مقام رسمی ارشد در این باره گفت: «به گمانم، این بالاترین حد چیزی بود که پیشبینی میکردیم.»
بیش از ۱۵۰ پهپاد جنگی-یکی از بیشترین تعداد گسیل پهپادها در یک نوبت-پنج ساعت طول میکشید تا به اراضی اشغالی برسد. بعد بیش از ۳۰ موشک کروز زمین به زمین شلیک شد حدودا دو تا سه ساعت طول میکشید تا به هدف برسد. آخرین مورد، موشکهای بالستیک بود که رسیدن آنها فقط چند دقیقه طول میکشید.
وقتی شنبه شب حمله آغاز شد، مقامات آمریکایی حاضر در اتاق وضعیت و پنتاگون مسیر سه موج تسلیحاتی را که از حریم هوای ایران خارج میشد، از عراق و اردن عبور میکرد و به سمت اراضی اشغالی سرازیر میشد را دنبال میکردند. حتی با وجود هشدارهای گستردهای که دریافت کرده بودند، گستره این حمله یک شوک بود
ایران زمان حمله را طوری برنامهریزی کرده بود که موشکها همزمان برسند و هدف آن گیج کردن پدافندهای دفاعی رژیم صهیونیستی و غلبه بر آن بود. آنها از اهداف غیرنظامی پرهیز کرده و در عوض، به دنبال اهداف نظامی مانند پایگاه هوایی نواتیم در صحرای نقب بودند که جنگندههای «اف-۳۵» رژیم صهیونیستی در آن مسقر هستند.
هیچ کسی تا بهحال اقدام به رهگیری یکباره آن تعداد از موشکهای بالستیک نکرده بود. واشنگتن گمان میکرد که نیروهای خودش و رژیم صهیونیستی بتوانند از پس ۵۰ موشک بالستیک بر بیایند، اما تصور بیش از ۱۰۰ موشک بعید بود.
توصیه کاخ سفید به تلآویو
کاخ سفید پس از این حمله ایران از دفاع از متحد خود به تلاش برای آرام کردن آن و ترغیب آن به خویشتنداری روی آورد. بایدن و نتانیاهو در ۱۳ آوریل، ۹ صبح به وقت واشنگتن گفتوگویی تلفنی داشتند.
با توجه به ادعاها درباره رهگیری ۹۹ درصد از حملات موشکی و پهپادی ایران و وارد نشدن آسیب جدی به اهداف مورد نظر ایران در اراضی اشغالی، مقامات آمریکایی گفتند که بایدن در این تماس تلفنی به نتانیاهو که آن لحظه در جلسه کابینه جنگ بود، گفت که با دقت به اقدامات بعدی خود فکر کند و «برد را قبول کند.»
حمله رژیم صهیونیستی به ساختمان کنسولگری سفارت ایران در دمشق، ۱ آوریل ۲۰۲۴
مقامات آمریکایی نگران بودند که رژیم صهیونیستی فورا و پرقدرت، حمله متقابلی انجام بدهد. ایران نیز هشدار میداد در صورت وقوع چنین حملهای، قاطعانه پاسخ خواهد داد. این امر چرخه تنشها را دچار تغییرات سهمگینی میکرد.
در این میان، اعضای دولت ائتلافی راستگرا و افراطی نتانیاهو خواستار تلافی سریع و بزرگی بودند. اما نتانیاهو به وزرای خود از حزب لیکود گفت، در حالی که مصمم است به ایران پاسخ بدهد، این اقدام باید «معقول» بوده و «غیرمسئولانه» نباشد.
والاستریتژورنال در پایان نوشت رژیم صهیونیستی چند دقیقه پیش از اقدام تخریبی خود در داخل ایران در پی عملیات وعده صادق با استفاده از چند ریزبالگرد که پدافند دفاع هوایی ایران به طور موفقیتآمیزی با آن مقابله کرد و از سوی مقامات ایران، درباره «عملیات محدود» خود به آمریکا اطلاع داده بود. حداقل، آمریکا یک بار توانست از جنگی گستردهتر جلوگیری کند.