سهمیه بنزین دولت متغیر است. سهمیه بنزین در طی چند سال گذشته تقریبا ثابت بوده است. خبرهای جدیدی از احتمال افزایش سهمیه بنزین از سمت وزارت نفت به گوش میرسد. مجلس به بررسی سهمیه بنزین پرداخته است. وزارت نفت با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد: هیچ تصمیم تازه‌ای درباره تخصیص سهمیه بنزین گرفته نشده است.
محمد وحیدی عضو کمیسیون آموزش تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار مه درباره طرح تخصیص بنزین به هر کد ملی در کشور گفت: موافق این امر هستیم که تخصیص سهمیه بنزین بر هر کد ملی باشد.
خبر مهم از سهمیه بنزین در روز شنبه
وی ادامه داد: در حال حاضر موضوع پرداخت یارانه‌ها در کشور عدالت میدانی ندارد، یعنی اگر کسانی که صاحبان خودرو هستند عملاً بهره برداری بیشتری از یارانه بنزین دارند.
این نماینده مجلس یازدهم افزود: با این شیوه تخصیص عملاً بین افراد برخوردار که دارای خودرو هستند و افراد کمتر برخوردار که وسیله نقلیه ندارند شکافی معنادار به وجود آمده است.
وی در ادامه بیان کرد: ولی اگر سهمیه بنزین هر کدام یک از افراد جامعه به خود آنها تخصیص یابد که البته میزان آن را باید دولت تعیین کند، یک عدالت نسبی برقرار می‌شود ولی در حال حاضر کسانی یک خودرو و یا چند خودرو دارند از این سهمیه بیشتر بهره مند می‌شوند.
وی در ادامه بیان کرد: در این شرایط وقتی افزایش قیمتی در هزینه حمل و نقل به وجود می‌آید باعث می‌شود آنها هزینه بیشتری بپردازند. وحیدی در ادامه بیان کرد: در حال حاضر هنوز رویکرد دولت برای تغییر قیمت سوخت مشخص نیست ولی اثر مصرفی ناشی از یارانه که هم اکنون وجود دارد این است که اگر سازمان هدفمندی یارانه‌ها مبلغی را برای این پرداخت می‌کند نسبت به خانوار این هزینه تبدیل شود.
این نماینده مجلس یازدهم ادامه داد: یعنی اگر ما خودمان خودمان را مالک یک چیز بدانیم مدیریتمان بر مصرف خیلی بهتر از این است که دیگران آن را مدیریت کنند. ولی در حال حاضر در جامعه یک مصرف تعادلی وجود ندارد یعنی فرد در استفاده از وسیله نقلیه هیچ استفاده بهینه ای نمی‌کند و اثر آلایندگی آن هم در شهرهای بزرگ و حتی کوچک دیده می‌شود و این مصرف بی رویه باعث شده در شهرهای کوچک هم این اثر آلایندگی را مشاهده کنیم.
این نماینده مجلس یازدهم توضیح داد: به عنوان مثال وقتی سازمان محیط زیست می‌خواهد نظر بدهد و یا هزینه‌هایی را برای کاهش آلودگی انجام دهد به جای آن مدیریت کاهش آلودگی را به مردم بدهیم شرایط خیلی بهتر می‌شود.
این عضو کمیسیون آموزش مجلس ادامه داد: نگاه دولت قبل به پالایشگاه سازی های بزرگ بود و اعتقادی به پالایشگاه سازی کوچک نداشتند و معتقد بودند فقط باید پالایشگاه کوچک ساخته شود.
وحیدی در ادامه بیان کرد: اگر رویکرد توزیع حوزه سرزمینی بشود فرصت دادن برای ساخت پالایشگاه‌های کوچک هم می‌تواند فرصت‌های اشتغال را در کشور توزیع کند و هم می‌تواند بر رفع نیازمندی‌های کشور و کشورهای همسایه مؤثر باشد.
این نماینده مجلس یازدهم ادامه داد: اگر پالایشگاه‌های کوچک را در استان‌های مرزی داشته باشیم می‌توانیم برای صادرات انرژی هم از آن استفاده کنیم و قابلیت فروش را هم دارا است.
خبر مهم از سهمیه بنزین در مهر
محمدرضا کارگزار، کارشناس انرژی در رابطه با موضوع یارانه بنزین و تأثیر آن بر حاکمیت اقتصادی ایران به «جوان» می‌گوید: «موضوع یارانه بنزین و تأثیر آن بر حاکمیت اقتصادی ایران به یک نگرانی مبرم تبدیل شده است. در حال حاضر یارانه بنزین به جای افراد به خودروها تعلق می‌گیرد که منجر به افزایش مصرف بنزین و قاچاق سوخت می‌شود. این تبصره به نیاز به اصلاح یارانه انرژی، به ویژه در زمینه یارانه بنزین می‌پردازد. رویکرد فعلی چندین مشکل از جمله محرومیت مالکان غیرخودرو از بهره‌مندی و تخصیص نامتناسب یارانه‌ها به افراد ثروتمند را به همراه دارد. با اصلاح سازوکار اعطای سهمیه بنزین به افراد و ایجاد بازار بورس سهمیه بنزین می‌توان قیمت‌گذاری را بازارمحور کرد و دولت به هر فرد و صنعت حملونقل سهمیه اختصاص دهد. این اصلاحات توزیع عادلانه یارانه‌ها را تضمین، الگو‌های مصرف بهینه را ترویج و انتقال به وسایل نقلیه با مصرف سوخت را در صنعت حملونقل تسهیل می‌کند.»
وی در رابطه با عدم‌دریافت یارانه بنزین از سوی بخش قابل توجهی از جمعیت فاقد خودرو می‌افزاید: «سیستم فعلی اعطای یارانه بنزین به طور انحصاری به خودروها، بخش قابل توجهی از جمعیت فاقد خودرو را مستثنی می‌کند. این امر منجر به نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی می‌شود، زیرا افراد بدون خودرو نمی‌توانند از یارانه‌ها بهره‌مند شوند. اصلاحات با تغییر تمرکز بر افراد، بدون توجه به مالکیت خودرو، فراگیر بودن و دسترسی برابر به یارانه‌ها را تضمین می‌کند. اعطای یارانه بر اساس تعداد خودرو‌های مالک شده منجر به توزیع ناعادلانه یارانه‌ها شده است. افراد ثروتمندتر که دارای چندین خودرو هستند، از یارانه‌ها سود بیشتری می‌برند، در حالی که افراد کم‌درآمد با مالکیت محدود یا بدون خودرو، سود ناچیزی دریافت می‌کنند. این رویکرد اختلافات درآمدی را تشدید و سیاستگذاری مؤثر را با مشکل مواجه می‌کند. تمرکز سیستم فعلی بر یارانه‌های مبتنی بر خودرو منجر به الگو‌های مصرف ناکارآمد شده است که به افزایش مصرف بنزین کمک می‌کند. بدون انگیزه‌های مناسب برای افراد برای بهینه‌سازی مصرف سوخت، انگیزه کمی برای صرفه‌جویی در انرژی وجود دارد.»
این کارشناس انرژی در رابطه با مزیت‌های مرتبط تغییر نظام یارانه‌ها و سهمیه‌بندی بنزین روی نفر تصریح می‌کند: «تغییر از یارانه‌های مبتنی بر خودرو به سهمیه‌های فردی، توزیع عادلانه یارانه‌ها را تضمین می‌کند و بی‌عدالتی مرتبط با رویکرد فعلی را از بین می‌برد. هر فرد، صرف نظر از مالکیت خودرو، به یارانه‌های انرژی دسترسی خواهد داشت که باعث ارتقای عدالت اجتماعی و کاهش اختلاف درآمد می‌شود. اصلاحات با اعطای یارانه بنزین به طور مستقیم به افراد و بهینه‌سازی الگوی مصرف، منافع اقتصادی را برای خانوار‌ها فراهم و افراد را در جهت به دست آوردن منفعت مالی بیشتر حاصل از صرفه‌جویی به بهینه‌سازی در انرژی و کاهش مصرف خود تشویق می‌کند.»
وی ادامه می‌دهد: «تأکید اصلاحات بر بهینه‌سازی الگو‌های مصرف سوخت و تشویق گذار به وسایل نقلیه با مصرف سوخت کمتر در صنعت حملونقل به کاهش آلودگی هوا نیز کمک خواهد کرد. با کاهش مصرف کلی بنزین، اصلاحات به کاهش اثرات زیست‌محیطی انتشار کربن کمک می‌کند. علاوه بر این، ارتقای بهره‌وری انرژی با کاهش وابستگی به منابع سوخت وارداتی، امنیت ملی انرژی را افزایش می‌دهد.»
سهمیه بنزین افزایش یافت
به نظر میرسد اصلاح یارانه بنزین با تغییر از روی اعطای سهمیه به افراد به جای خودروها، برای دستیابی به حکمرانی اقتصادی مناسب در حوزه بنزین در ایران بسیار مهم است. با اجرای نظام سهمیه‌بندی انفرادی و ایجاد بازار مبادلات انرژی مختص مبادلات حوزه بنزین، می‌توان یارانه‌ها را به صورت عادلانه توزیع، الگوی مصرف را بهینه و قیمت‌گذاری بازارمحور را معرفی کرد. این اصلاحات توزیع عادلانه یارانه‌ها را تضمین، تخصیص کارآمد منابع را ترویج و انتقال به وسایل نقلیه کم‌مصرف را تشویق می‌کند.
