متخصص روانشناسی کودک و نوجوان با تاکید بر اینکه بزرگسالان در شوخی با کودکان باید حد و مرز‌هایی را رعایت کنند، گفت: شوخی‌هایی که دارای محتوای نامناسب و پرخاشگری است، شوخی‌های دستی و شوخی‌هایی که غمگینی، عقده و حقارت به کودکان هدیه می‌دهد، در بزرگسالی پیامد‌های خطرناکی مانند افسردگی، احساس حقارت درونی، اختلال شخصیت ضداجتماعی، افسردگی، ناامنی، ترس از حضور در جمع و ترس از صحبت کردن را به همراه دارد.
گوهریسنا انزانی، با بیان اینکه شادی و شادمانی در زندگی کنونی از نشانه‌های سلامت روان محسوب می‌شود و با خنده و شوخی نمود بیرونی پیدا می‌کند، اظهار کرد: شوخ‌طبعی فرآیندی درونی است که همزمان با شوخی، موجب بروز بسیاری از حالات مثبت رفتاری در افراد می‌شود.
وی ادامه داد: اگرچه طبق نظریات گوناگون، شوخی تعاریف متفاوتی دارد، اما بسیاری بر این باورند که شوخی و شوخ‌طبعی موجب رهایی از تنش و مراقبت از خود در شرایط سخت زندگی می‌شود. شوخ‌طبعی محصول زندگی اجتماعی است و با زندگی در اجتماع به آن نیازمندیم.
این روانشناس با تاکید بر اینکه نباید شوخی با تمسخر اشتباه گرفته شود، گفت: شوخی معمولا جذاب و با خلاقیت همراه است و موجب خوشحالی، افزایش ارتباط بین‌فردی، کاهش اضطراب و فاصله‌های اجتماعی، تشویق عاطفی و بهبود علائم جسمانی خواهد شد. در عین حال که شوخ‌طبعی می‌تواند دارای پیامد‌های مثبت باشد، نوع منفی آن نیز با طعنه و کنایه همراه است و اغلب موجب بروز آثار روانی منفی در اطرافیان فرد می‌شود.
وی با اشاره به علائم شوخی‌های منفی افزود: معمولا افرادی که در شوخی افراط گر هستند، اطرافیان خود را به تمسخر می‌گیرند و از تحقیر و حتی از فحش و دشنام استفاده می‌کنند؛ حتی ممکن است برخی افراد تصور کنند با افراط‌گری در شوخی قصد سر به سر گذاشتن اطرافیان خود را دارند یا این کار آنها برای ایجاد صمیمیت است؛ این درحالیست که اگر این نوع از شوخی با رفتار‌ها یا شوخی‌های نابه جا موجب ناراحتی و خشم اطرافیان شود، منفی است و از نظر روانشناسی موجب صدمات روحی و روانی به انسان‌ها می‌شود.
انزانی یادآور شد: در میان گا‌ها مشاهده می‌شود که والدین، معلمان و اعضای خانواده از شوخی‌های نابجا، طعنه، کنایه و تمسخر در برخورد با کودکان استفاده می‌کنند که معمولا این موضوع موجب احساس ناامنی، خشم، ترس و بروز سایر مشکلات روحی برای کودکان می‌شود.
بر اساس توضیحات این متخصص روانشناسی کودک و نوجوان، کودکان به دلیل دارا بودن روح آسیب‌پذیر بیشتر از سایر افراد در معرض آسیب‌های روحی قرار دارند؛ آنها تفکرات پیامداندیش کمی دارند و متوجه بسیاری از کنایه‌ها و طعنه‌ها نیستند. کودکان معمولا بسیار ساده با مسائل برخورد می‌کنند و تفکر انتزاعی ندارند و نمی‌دانند در محتوای هر کلام چه واژه‌ها و جملاتی نهفته است؛ به همین دلیل اگر افراد در برخورد با کودکان از شوخی‌های نابجا و نامناسب استفاده کنند، ممکن است کودکان آن جملات را به صورت باور در ناخودآگاه خود ثبت کنند؛ باور‌هایی که تشکیل‌دهنده شخصیت و آینده آنهاست.
وی با بیان اینکه کودکان در سنین پایین، ترس‌های کمی را تجربه می‌کنند و نسبت به راه‌های مقابله با ترس، ناآگاه‌اند، گفت: شوخی‌هایی که دارای محتوای نامناسب و پرخاشگری هستند، شوخی‌های دستی و شوخی‌هایی که غمگینی، عقده و حقارت به کودکان هدیه می‌دهند در بزرگسالی پیامد‌های خطرناکی مانند افسردگی، احساس حقارت درونی، اختلال شخصیت ضد اجتماعی، افسردگی، ناامنی، ترس از حضور در جمع و ترس از صحبت کردن را به همراه دارد.
در این راستا انزانی به والدین توصیه کرد که اگر در میان اعضای خانواده یا اقوام، کسانی هستند که در قالب شوخی، اقدام به کنایه، سر به سر گذاشتن و طعنه به کودک‌شان می‌کنند، قاطعانه حد و مرز‌های خود را به آنها بازگو کرده و اجازه ندهند فرزندانشان تحت چنین شرایطی قرار بگیرند.
منبع: ایسنا
