الهه جعفرزاده: آمارهای مربوط به قتل‌های ناموسی، آنطور که باید در ایران پوشش داده و رسانه‌ای نمی‌شوند، اما گزارش‌های پراکنده و اخبار روزانه در این زمینه، حاکی از عمق فاجعه هستند. طبق برآوردها، سالانه بیش از ده‌ها و چه بسا صدها زن در کشور، قربانی قتل‌های ناموسی یا خشونت خانگی میشوند؛ کما اینکه در سال ۱۴۰۳ نیز فعالان حقوق زنان از افزایش نگران‌کننده آمار در این خصوص خبر داده بودند، اما این آمار صرفاً نوک کوه یخ هستند؛ چرا که بسیاری از این جنایات در خفا و پستوی خانه‌ها مدفون می‌مانند و پرده از آنها برداشته نمی‌شود. گزارش‌ها نشان می‌دهد اکثر این قتل‌ها توسط «شوهر» قربانیان رخ داده است.
«زن‌کُشی» به عنوان یکی از شدیدترین شکل‌های خشونت علیه زنان، پدیده‌ای است که ریشه در تاریخ، فرهنگ و ساختارهای اجتماعی جوامع مختلف دارد. تاریخ زن‌کُشی در ایران نشان‌دهنده تاثیر عمیق سنت‌ها، باورهای مردسالارانه و نابرابری‌های حقوقی بر زندگی زنان است. در جامعه‌ای که گاه خشونت علیه زنان به شکل مستقیم یا غیرمستقیم توجیه شده، زن‌کُشی نه‌تنها به‌عنوان یک جنایت فردی بلکه به عنوان بازتابی از مشکلات ساختاری و اجتماعی باید مورد بررسی قرار گیرد.
قبل از سال ۱۴۰۰ مقاله‌های دانشگاهی که به بررسی قتل زنان و دختران می‌پرداختند، آمار این‌گونه قتل‌ها را سالانه بین ۳۷۵ تا ۴۵۰ مورد اعلام می‌کردند که استان‌هایی همچون «کردستان، خوزستان، ایلام و سیستان و بلوچستان» در رده بالاتری نسبت به استان‌های دیگر قرار داشتند.
طی پنج سال گذشته، نام‌هایی چون رومینا اشرفی و مونا حیدری نه فقط به‌عنوان قربانیان خشونت خانگی و قتل‌های ناموسی، بلکه به‌عنوان نمادهایی از یک بحران عمیق اجتماعی در ایران ثبت شده‌اند.
اگرچه اخبار قتل زنان و دختران در اکثر مواقع در کشور ما رسانه‌ای نمی‌شود، اما از شاخص‌ترین قتل‌های صورت‌گرفته با انگیزه ناموسی در طول یک سال گذشته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
فروردین ماه ۱۴۰۳
۸ فروردین ماه، زنی میانسال توسط همسر خود در یکی از محله‌های سمنان با انگیزه مسائل ناموسی با ضربات چاقو به قتل رسید. دختر ۱۲ ساله این خانواده به پلیس گفت که پدرش فرد شکاکی بود و سر کوچک‌ترین مسائل به رفتارهای مادرش مشکوک می‌شد و او را کتک می‌زد.
۱۰ فروردین ماه، دختری ۲۱ ساله در یکی از روستاهای مرزی شهرستان آبادان توسط پدرش با انگیزه آنچه ناموس نامیده می‌شود، خفه شد و به قتل رسید. طبق گزارش‌ها، خانواده مقتول، پس از حادثه، اعلام رضایت کرده‌اند.
۱۹ فروردین ماه، یک زن ۲۷ ساله در اهواز با ضربات متعدد چاقو توسط برادرانش با انگیزه مسائل ناموسی به قتل رسید. طبق گزارش‌ها، برادران این زن جوان مقابل چشمان همسرش، او را به قتل رسانده و همسر خواهرشان را که قصد مداخله داشت، مجروح کردند.
اردیبهشت ماه ۱۴۰۳
۶ اردیبهشت ماه، زنی ۲۳ ساله به نام ساجده، اهل روستای کورده از توابع مشهد توسط برادر ۱۷ ساله خود با انگیزه ناموسی به قتل رسید. طبق گزارش‌ها، خانواده مقتول پس از انتقال جسد به بیمارستان سعی داشتند مرگ او را طبیعی جلوه دهند، اما مأموران به خانواده مظنون میشوند و برادر مقتول را بازداشت می‌کنند. متهم در اعترافات خود عنوان کرد که پس از طلاق گرفتن ساجده از شوهرش، از جانب مردم تحقیر می‌شد؛ از همین رو با انگیزه ناموسی و به دلیل جلوگیری از بدنامی، در یک اصطبل روستایی خواهرش را خفه کرد و کشت.
۱۵ اردیبهشت ماه، زنی ۲۴ ساله در مشهد با ضربات چاقو توسط همسرش با انگیزه مسائل ناموسی به قتل رسید.
۱۷ اردیبهشت ماه، زنی جوان در تهران به دست نامزد خود با انگیزه مسائل ناموسی به قتل رسید. متهم پس از این جنایت جسد مقتول را مثله و پس از دستگیری، به قتل اعتراف کرد.
۱۸ اردیبهشت ماه، «زهرا عزیزی» در یکی از روستاهای کرمانشاه با انگیزه ناموسی توسط برادرش به آتش کشیده شد و جان باخت.
خرداد ماه ۱۴۰۳
۱۹ خرداد ماه، یک دختر و پسر اهل شهرستان ایرانشهر استان سیستان و بلوچستان به خاطر هرآنچه ناموس نامیده می‌شود، توسط بستگان دختر با شلیک اسلحه گرم به قتل رسیدند.
۳۱ خرداد ماه، «نرگس موسوی» در استان گیلان توسط همسرش با انگیزه ناموسی و با ضربات متعدد چاقو به قتل رسید.
تیر ماه ۱۴۰۳
تیرماه سال گذشته گزارش یک درگیری مرگبار با سلاح گرم در تهران به پلیس اعلام شد که طی آن، مردی با شلیک دو گلوله به سر دختر ۱۶ ساله‌اش او را به قتل رساند. قاتل در اعترافات خود گفته بود: وقتی فهمیدم دخترم با مردی غریبه ارتباط دارد، تصمیم به قتل گرفتم. حالا هم نه پشیمان هستم و نه عذاب وجدان دارم، باید دخترم را می‌کشتم.
متهم از جنبه عمومی جرم به ۱۰ سال حبس، به جرم حمل و نگهداری سلاح غیرمجاز به ۵ سال حبس و قدرت‌نمایی با سلاح گرم به ۲ سال حبس محکوم شد.
مرداد ماه ۱۴۰۳
۶ مرداد ماه، یک زن با هویت «جانه پیرنژاد»، ۲۵ ساله و مادر دو دختر خردسال در روستای کوزه‌رش از توابع سلماس – آذربایجان غربی توسط پدر خود با انگیزه مسائل ناموسی به قتل رسید.
شهریور ماه ۱۴۰۳
اوایل شهریور ماه، دختری ۱۷ ساله به نام «مبینا زینی‌وند» در ایلام توسط پدرش با شلیک گلوله به قتل رسید. متهم ۵۶ ساله، طی بازجویی انگیزه خود را از قتل مسائل ناموسی اعلام کرد.
۱۷ شهریور ماه، یک دختر بلوچ ۱۷ ساله به نام «نازنین بلوچی» توسط پسرعمویش در شهرستان نیکشهر – سیستان و بلوچستان به قتل رسید. طبق اعلام خبرگزاری‌های محلی، متهم با انگیزه ناموسی پس از شنیدن خبر جدایی نازنین از همسرش، به محل زندگی نازنین رفت و او را کشت.
۲۶ شهریور ماه، یک زن باردار ۴۰ ساله در بمپور استان سیستان و بلوچستان توسط برادرش با سلاح گرم، با انگیزه هر چه که ناموس نامیده می‌شود، به قتل رسید.
بهمن ماه ۱۴۰۳
۶ بهمن ماه، در شهرستان پیرانشهر- آذربایجان غربی، دختری ۱۷ ساله به‌نام «کانی عبداللهی»، با انگیزه‌ای ناموسی توسط پدرش به قتل رسید. این دختر نوجوان به‌دلیل ارتباط با یک‌پسر، توسط پدرش با ضربات چاقو به‌شدت زخمی شد و جان خود را از دست داد.
بامداد ۱۰ بهمن ماه، «عاطفه زغیبی»، دختر ۱۷ ساله شوشتری، به دست پدر و برادرش با شلیک ۱۶ گلوله، در حالی که به نوزاد خود شیر می‌داد، به قتل رسید. این زن دو سال پیش با مرد جوانی که قصد ازدواج با او را داشت، فرار کرده بود. یک سال قبل، همسر عاطفه طی یک نشست عشیره‌ای، مبلغ ۶ میلیارد ریال به خانواده او پرداخت کرد تا اختلافات حل شود، اما پدر عاطفه علی‌رغم دریافت وجه، تهدید کرده بود که دخترش را خواهد کشت.
۲۹ بهمن ماه، زن جوانی به نام «دنیا حسینی» بعد از هشت سال تحمل مداوم خشونت خانگی از سوی همسرش، تنها به‌دلیل درخواست طلاق، توسط پدر خود کاردآجین شد. پس از وقوع این حادثه در استان کرمانشاه، نیروهای انتظامی و مقامات قضائی وارد عمل شدند و تحقیقات درباره این قتل خانوادگی و منتسب به ناموس آغاز شد.
خانواده مقتول مخالف طلاق دخترشان بودند. دنیا سه روز پس از طلاق، به خانه پدر و مادرش بازگشت و تنها یک روز بعد به شکلی فجیع توسط پدرش کشته شد.
۴۷۲۳۲
