یارانه نقدی | محمد حسینی عضو اسبق کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی و مستشار دیوان محاسبات کشور در گفتگو با خبرنگار اقتصادی در پاسخ به سوالی در مورد وضعیت منابع و مصارف تبصره 8 قانون بودجه(منابع و مصارف هدفمندسازی یارانه‌ها) گفت: یکی از مواردی که در قوانین بودجه از منظر میزان منابع و مصارف پیش‌بینی شده مورد بررسی و توجه قرار می‌گیرد، منابع و مصارف قانون هدفمندسازی یارانه‌ها است. طی سال‌های اخیر در تبصره‌های قانون بودجه، میزان منابع و مصارف در تبصره‌ها احصا میشود. در قانون بودجه سال 1403 و در تبصره 8 این قانون میزان عدد و ارقام پیش‌بینی شده به همراه برخی احکام که مرتبط با نحوه اجرای هدفمندسازی یارانه‌ها بود به تصویب رسید.
وی افزود: در سال 1403، میزان منابع پیش‌بینی شده 7 هزار و 588 هزار میلیارد تومان است. پیش‌بینی شده است که این عدد از فروش داخلی فرآورده‌های نفتی(1208 همت)، فروش گاز طبیعی(2750 همت)، فروش صادراتی فرآورده‌های نفتی(3 هزار همت) و برای صادرات سایر فرآورده‌های نفتی (حدود 630 همت) تامین شود.
وصول 54 درصدی منابع هدفمندی در 4 ماهه 1403
حسینی با بیان اینکه با مرور عملکرد 4 ماه گذشته شاهد هستیم که در مجموع 54 درصد منابع پیش‌بینی شده محقق شده است، گفت: این منابع محقق شده در تناسب با برش چهاردوازدهم بودجه است. براین اساس مجموع رقم وصول شده در 4 ردیف درآمدی پیش‌بینی شده منابع هدفمندسازی یارانه‌ها 1468 همت است. براساس برش چهاردوازدهم باید در این بازه زمانی 2744 همت منابع وصول می‌شده است.
وصول تنها 325 همت از 3 هزار همت منابع پیش‌بینی شده صادرات فرآورده‌های نفتی
وی در ادامه گفت: این موضوع نشان میدهد که در روند وصول منابع شاهد عدم تحقق هستیم. عمده این عدم تحقق در حوزه فروش صادرات نفتی است. از این محل درآمد 3 هزار همتی را پیش‌بینی کرده بودیم اما از این رقم 352 همت وصول شده است.عضو اسبق کمیسیون برنامه و بودجه با اشاره به اینکه علت این است که مصرف داخلی فرآورده‌ها افزایش داشته است، گفت: در حال حاضر وصولی فروش داخلی فرآورده‌های نفتی به 90 درصد چهاردوازدهم بودجه رسیده است. یعنی از 436 همتی که باید وصول می‌شد، 394 همت وصول شده است. بیشتری درصد وصولی نیز مربوط به همین حوزه است. این موضوع نشان میدهد که مصرف داخلی بنزین و گازوئیل افزایش یافته است.
بنابراین باتوجه به سفرهای تابستانه و گرمای هوا، به نظر می‌رسد روند کنونی کاهش صادرات فرآورده‌های نفتی ادامه داشته باشد. در حال حاضر مصرف روزانه بنزین به بیش از 17 میلیون لیتر در روز رسیده است و این موضوع سبب نیاز به واردات بنزین شده است. در نتیجه باید از محل پیش‌بینی تهاتر صادرات نفت کوره در برابر بنزین، باید واردات آن انجام شود.
وی اظهار کرد: در فروش داخلی گاز نیز در برش چهاردوازدهم بودجه سال 1403، 67 درصد منابع محقق شده است. در زمینه عدم وصولی این بخش نیز باید جدی‌تر عمل شود. باید مشخص شود که علت عدم وصول منابع، عدم پرداخت یا عدم مصرف از سوی مشترکات بوده و یا آنکه پیش‌بینی انجام شده صحیح نبوده است.
استفاده 230 هزار میلیارد تومانی از تنخواه بانک مرکزی برای پرداخت یارانه/ مجموع سهم سایر منابع به 913 همت رسید
حسینی در خصوص سایر منابعی که براساس قانون دولت می‌تواند برای منابع هدفمندسازی یارانه‌ها مورد استفاده قرار دهد گفت: یکی از این منابع استفاده از تنخواه گردان بانک مرکزی یا مانده حسابی است که از ابتدای سال گذشته منتقل میشود. از ابتدای سال دولت از 227 همت تنخواه استفاده کرده است. یک تنخواه دیگری نیز براساس مصوبه هیئت وزیران که حدود 61 همت بوده دریافت شده است.
در سال جاری و در بحث درآمد دستگاه‌ها فروش اموال تملیکی حود 123 همت در نظر گرفته شده است. در نتیجه در مجموع 913 همت منابع خارج از ردیف‌های پیش‌بینی شده دریافت شده است. برخی موارد براساس احکام قانونی دریافت شده که باید تا پایان سال تسویه شود.
87 درصد منابع پیش‌بینی شده هدفمندی در 4 ماهه محقق شد
وی با بیان اینکه در کنار این منابع 1468 همت نیز از محل منابع پیش‌بینی شده وصول شده است که جمع منابع برابر 2381 همت میشود، گفت: این منابع برای پرداخت هزینه‌های پیش‌بینی شده در تبصره 8 قانون بودجه سال 1403(هدفمندسازی یارانه‌ها) تامین شده است. با در نظر گرفتن عددی که از محل سایر منابع تامین شده است، در مجموع 87 درصد منابع مورد نیاز در بازه 4 ماهه سال 1403 تامین شده است.
حذف هزینه‌های سرمایه‌گذاری و سایر موارد اجتناب‌پذیر از سبد هزینه تبصره 8
مستشار دیوان محاسبات کشور در خصوص بخش مصارف جدول تبصره 8 قانون بودجه گفت: در زمینه پرداخت‌ها، اگر به جدول مصارف تبصره 8 قانون بودجه سال 1403 نگاه کنیم شاهد دو بخش عمده هستیم. یک بخش مربوط به سهم شرکت‌های تولید و توزیع کننده انرژی است. در این قسمت و در قانون، عددی مصوب شده است. این رقم باید در طی این ماه‌ها پرداخت می‌شده است اما وقتی جدول مصارف را مشاهده می‌کنیم، تنها هزینه‌های حمل و سایر هزینه‌هایی که جزو هزینه‌های اجتناب نا‌پذیر سهم شرکت‌های تولیدی بوده است، یک عدد 99 همت پرداخت شده است. اما در خصوص سایر موارد هیچ پرداختی انجام نشده است.
مالیات ارزش افزوده، واردات فرآورده‌های نفتی، مصارف صرفه‌جویی، هزینه‌های سرمایه‌گذاری و کمک به شرکت ملی نفت و گاز از جمله مواردی هستند که طی 4 ماه گذشته پرداختی نداشته‌اند. علت نیز کمبود منابع و تخصیص منابع به هزینه‌های غیرقابل اجتناب بوده است.
تحقق 100 درصدی هزینه یارانه نقدی و کالابرگ
وی افزود: در بخش سهم سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها، هزینه‌هایی مانند یارانه نقدی و معیشتی، کالابرگ، پرداخت مستمری افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی وجود دارد. در تناسب با چهاردوازدهم 100 درصد ارقام این بخش‌ها پرداخت شده است. با توجه به غیرقابل اجتناب بودن این موارد، دولت با توجه به میزان منابع وصولی، تلاش کرده است تا عدم پرداخت نداشته باشد.
بلاتکلیفی 40 درصد از طلب گندم‌کاران
حسینی با بیان اینکه در دو بخش نیاز است تا توجه بیشتری انجام شود، گفت: یک بخش یارانه نان یا خرید تضمینی گندم است. در این بخش در مجموع 1430 همت برای یارانه نان پیش‌بینی شده بود. با توجه به اینکه فصل برداشت گندم از ابتدای سال آغاز شده و تا پایان تایستان ادامه دارد و در حال حاضر عمده کشاورزان محصولات خود را تحویل داده‌اند، انتظار پرداخت مطالبات خود را دارند.
تا به امروز از حدود 1430 همت منابع در نظر گرفته شده، 643 همت(حدود 63 درصد) پرداخت شده است. با این وجود یکی از چالش‌های بزرگی که در این حوزه داریم مربوط به عدم پرداخت‌ها است که باید فکری برای آن شود.
تخصیص تنها 43 درصد هزینه‌های یارانه دارو و شیرخشک در چهار ماهه 1403
وی تاکید کرد: در بخش مربوط به یارانه دارو و شیر خشک، میزان مصارف پیش‌بینی شده 749 همت بوده است که تا امروز 150 همت(43درصد در نسبت به چهاردوازدهم) پرداخت انجام شده است که در این بخش نیز نسبت به پیش‌بینی عقب‌ماندگی داریم.
با توجه تلاش‌های انجام شده، اقدامات خوبی نیز انجام شده است. سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها برخی بدهی‌ها به بانک مرکزی داشته است که طی چهار ماهه اخیر طبق قانون تسویه کرده است. جمع این رقم برابر 50 همت است. در کلان موضوع نیز 2381 همت میزان پرداختی سازمان هدفمندسازی براساس جدول بودجه است.
