اصلاح قانون صدور چک، سوم آذر سال ۹۷ توسط رئیس جمهور وقت ابلاغ و بیست و یکم آذر ماه همان سال لازم الاجرا شد که بر اساس این قانون تکالیفی بر عهده سیستم بانکی نهاده شده است.
قانونی که به گفته مسئولان سبب شد آمار زندانیان مربوط به چک کاهش چشمگیری داشته باشد بر همین اساس مهران محرمیان معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی می‌گوید: اردبیهشت امسال تنها ۹ نفر زندانی مربوط به چک داشتیم.
بر اساس قانون جدید چک این امکان فراهم شد تا دریافت‌کنندگان چک از سوابق صادرکننده آگاه شوند، اما اشکالاتی هم بر آن وارد بود موردی که نوری کارشناس امور چکی در خصوص آن به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: مهم‌ترین ابزار ارزیابی ریسک معاملات مبتنی بر چک، سامانه استعلام چک‌های برگشتی در قالب رنگ بندی بود که از سال ۹۷ عملیاتی شد، اما در استعلام این بخش یک انحراف وجود داشت به طور مثال تا دو روز قبل فردی ۱۰۰ میلیارد تومان چک برگشتی سو اثر نشده داشته و امروز همه را رفع سو اثر کرده حال زمانی که استعلام گرفته می‌شود فرد سفید معرفی خواهد شد در حالی که شخصی هم که تا به حال چک برگشتی نداشته بر اساس استعلام سامانه سفید اعلام می‌شود.
بر همین اساس برای رفع برخی موارد و تکمیل زنجیره استعلامی بانک مرکزی ملکلف بود بر مبنای قانون اصلاح قانون صدور چک از ابتدای سال ۱۴۰۱ سامانه استعلام پیامکی چک‌های در راه را عملیاتی کند؛ سامانه استعلامی که پس از کش و قوس‌های فراوان سرانجام ۸ آبان خبر راه اندازی رسمی آن اعلام شد و مهران محرمیان معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در خصوص آن ۸ آبان به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: سامانه استعلام چک‌های صیادی در راه ۲۱ روز است که عملیاتی شده و در حال سرویس‌دهی است.
گفتنی است که چک‌های در راه، چک‌هایی هستند که صادر شده‌اند، اما تاریخ سررسید آن فرا نرسیده است. در ادامه هم نوری کارشناس امور چکی بیان کرد: در سامانه استعلامی چک‌های صیادی در راه افراد با دقت بیشتری می‌توانند ارزیابی را انجام دهند چرا که اول سابقه چک‌های برگشتی را در سه سال اخیر به تفکیک چک‌های برگشتی رفع سو اثر شده و چک‌های برگشتی رفع سو اثر نشده نمایش می‌دهد و آیتم بعدی این خواهد بود که فارغ از چک‌های برگشتی سه سال گذشته نشان می‌دهد صادر کننده چقدر چک صادر کرده که هنوز وصول نشده است، یعنی مانده تعهدات تسویه نشده فرد را هم اعلام می‌کند.
نوری اظهار کرد: بخش دوم این استعلام حائز اهمیت خواهد بود چرا که ارزیابی دقیق تری برای افراد فراهم خواهد کرد بر این اساس امکان پیشگیری از صدور چک‌های بلامحل تا حد بسیار زیادی افزایش پیدا می‌کند.
اما یکی از نکات حائز در خصوص سامانه استعلام چک‌های صیادی در راه، بحث اطلاع رسانی و استفاده آن توسط افراد است سامانه ای که کمک به افزایش اعتبار بیشتر چک خواهد کرد، موردی که غیبی پور کارشناس اقتصادی در رابطه با آن به باشگاه خبرنگاران جوان گفته بود، باید برای استفاده از این سامانه استعلامی اطلاع رسانی خوبی صورت گیرید تا مردم از این سامانه استفاده کنند و کمتر شاهد کلاهبرداری باشند و با خیال آسوده‌تری چک دریافت کنند.
اما نحو استعلام از این سامانه چگونه است؟ موضوعی که بانک مرکزی در خصوص جزئیات آن اعلام کرد: ذی‌نفعان چک می‌توانند با ارسال پیامک به سرشماره ۴۰۴۰۷۰۱۷۰۱ از مجموع مبلغی چک‌های برگشتی صادرکننده چک اعم از چک‌های برگشتی رفع سواثرشده و نشده و مجموع مبلغی چک‌های در راه تسویه نشده، مطلع شوند.
برای دریافت این سرویس ذینفع چک باید کد دستوری زیر را به سرشماره ۴۰۴۰۷۰۱۷۰۱ ارسال کند:
(از راست به چپ)
*۱*۴*شناسه/کدملی ذینفع*شناسه صیادی
استفاده کنندگان از سرویس پیامکی در صورتی که کد دستوری را به خاطر نداشته باشند می‌توانند با ارسال عدد ۱ به سرشماره ۴۰۴۰۷۰۱۷۰۱ از راهنمای این سرویس بهره‌مند شوند. راهنمای سرویس نحوه صحیح ارسال پیامک را در اختیار استفاده‌کنندگان از سرویس قرار می‌دهد.
