درد مزمن چگونه ما را چاق می‌کند و در مورد آن چه باید کرد؟

تحقیقات نشان می‌دهند که مدارهای عصبی تغییریافته روی عادت‌های غذایی بیمارانی که از درد مزمن رنج می‌برند، تأثیر می‌گذارد.

درد و چاقی رفیق گرمابه و گلستان هستند. حدود ۲۰ تا ۴۵ درصد از افرادی که اضافه وزن دارند یا چاق هستند، با درد دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند و افرادی که درد فراگیر دارند، نسبت به آن‌هایی که با درد دست‌و‌پنجه نرم نمی‌کنند، چربی بیش‌تری دارند.

آگاهی از ابعاد عصب‌شناختی درد مزمن و چاقی می‌تواند به جلوگیری از ادامه این چرخه دردآور کمک کند.

درد مزمن می تواند منجر به پرخوری شود که می تواند باعث چاقی و التهاب شود. 

درد مزمن باعث تغییر در رفتار غذا خوردن می‌شود

درد ظاهراً به شکلی مغز را تغییر می‌دهد که باعث می‌شود بیشتر غذا بخوریم.

تحقیقات نشان می‌دهند که درد مزمن باعث تغییر هسته اکومبنس یا همان بخش مرکزی دستگاه لیمبیک مغز می‌شود و به پرخوری و رفتارهای بالقوه تکانشی در غذا خوردن دامن می‌زند.

هسته اکومبنس نقش بسزایی در رفتارهای اعتیادگونه دارد و در پردازش لذت و پاداش که وظیفه دوپامین است دخالت دارد. دوپامین- که از آن به‌عنوان «هورمون احساس خوب» یاد می‌شود- به فرد انگیزه می‌دهد که دست به کارهای تکراری بزند.

محققان مؤسسه علوم اعصاب دل مونته در شهر راچستر نیویورک، واکنش مغز به قند و چربی را در بیماران مبتلا به کمردرد نیمه‌حاد، کمردرد مزمن و داوطلبان فاقد درد ارزیابی کردند تا ببینند رفتارهای غذا خوردن آن‌ها چه تفاوتی با یکدیگر دارند.

داوطلبان، اسکن ام‌آر‌آی انجام دادند تا محققان هسته اکومبنس آن‌ها را مشاهده کنند. معلوم شد که سیگنال‌های سیری در گروه درد مزمن و گروه درد نیمه‌حاد، که در جلسه پیگیری بهبود یافته بودند، با اختلال ارسال می‌شوند. گروه درد مزمن گزارش کردند که غذاهای سرشار از چربی و کربوهیدرات، مثل بستنی و کلوچه، به مرور زمان برای آن‌ها مشکل‌ساز شده است.

این مطالعه نشان می‌دهد سیستمی که به مغز می‌گوید سیر شده‌اید یا به مقدار کافی کالری دریافت کرده‌اید، در واکنش به درد تغییر کرده و روی مقدار و نوع غذایی که می‌خورید تأثیر می‌گذارد. برای تشریح سازوکار این قضیه به تحقیقات بیشتری نیاز است؛ اما محققان بر این باورند که این اتفاق نتیجه تأثیر درد بر سیستم پاداش مغز است.

برای نمونه، خوردن غذاهای فوق‌فرآوری‌شده می‌تواند سیستم سیری مغز را مختل کند. همچنین گفته می‌شود که به التهاب دامن می‌زند که به نوبه خود مشکلات دیگری ایجاد می‌کند.

خطرات غذا خوردن برای مقابله با درد

درد مزمن می‌تواند ما را غمگین، مضطرب، عصبی و مأیوس کند. گاهی ساده‌ترین راه مقابله با درد و احساساتی که درد به همراه دارد، خوردن چیزی است که از آن لذت می‌بریم. اگر غذا خوردن به سازوکار اصلی مقابله با درد تبدیل شود، دچار یک الگوی غذایی هیجانی کنترل‌نشده خواهیم شد.

کتی ریکل، روانشناس آمریکایی به اپک تایمز گفت: «پرخوری یک راهِ مقابله با درد مزمن است. غذا جزو هنجارهای اجتماعی است، همیشه در دسترس است و تأثیر چشم‌گیری هم دارد.»

«با این‌حال، با یک چرخه معیوب طرف هستیم که در آن درمان به تشدید درد دامن می‌زند.»

او افزود: «بسیاری از عوارضی که در بیماران مبتلا به درد می‌بینم، عمدتاً به عادت‌های غذایی ناسالمی مربوط هستند که باعث نفخ، یبوست و تحریک و التهاب روده می‌شوند، زیرا این عوامل باعث افزایش فشار غیرطبیعی به شکم شده و درد کمر را تشدید می‌کنند. سبک زندگی را هم به این موارد اضافه کنید، به ویژه در افرادی که به اندازه کافی فعالیت ندارند و بیش از حد یک‌جا می‌نشینند.»

این‌که گاهی از غذا خوردن برای مقابله با درد استفاده کنید، بسیار جای نگرانی دارد. با این‌حال، باید علائم پرخوری را بشناسید. احساس از دست دادن کنترل اولین نشانه اختلال پرخوری است. علائم دیگر عبارتند از خوردن مکرر مقدار زیادی غذا در زمان کوتاه و خوردن تا جایی‌که باعث ناراحتی جسمانی می‌شود.

راهبردهای دیگر شامل موارد زیر می‌شوند: 

پیروی از یک برنامه غذایی ساختارمند: برنامه غذایی روزانه خود را براساس مواد مغذی در فواصل منظم و در مقادیر مناسب برای کنترل سطح انرژی تنظیم کنید. داشتن انرژی پایدار در طول روز باعث می‌شود افراد مبتلا به درد مزمن در اوقات پرانرژی از وسوسه «زیاده‌روی» جلوگیری کرده و در اوقات خستگی «کم‌کاری» نکنند. 

تکان دادن بدن: انجام ورزش‌های ساده مثل پیاده‌روی می‌تواند به بهبود درد و کیفیت زندگی کمک کند. افراد مبتلا به درد مزمن مفاصل یا آرتروز از شنا و ورزش‌های آبی نتیجه می‌گیرند.

تمدد اعصاب را یاد بگیرید: تمدد اعصاب برای مقابله با درد مزمن ضرورت دارد. تمرین تنفس عمیق، تای چی، یوگا، مدیتیشن و ماساژ جزو فعالیت‌های آرامش‌بخش محسوب می‌شوند. کاهش سطح استرس نیز می‌تواند به کاهش وزن کمک کند.

مشارکت در امور معنوی: باورهای معنوی که جسم، ذهن و روح انسان را پرورش می‌دهند، شکل مشاهده و تجربه درد را تغییر می‌دهند. مطالعات مختلف نشان داده‌اند که تمرین‌های معنوی با کاهش احساس درد و به حداقل رساندن میزان تداخل درد با فعالیت‌های روزانه، به افراد کمک می‌کنند که با درد خود مقابله کنند.

خانم ریکل گفت: «هیچ‌وقت دیر نیست. از کم شروع کنید. تغییرات کوچک کمک می‌کنند برای ایجاد تغییرات بزرگ خیز بردارید.»