خارش دست و پا می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله خشکی پوست، آلرژی، گزش حشرات، بیماری‌های پوستی و حتی مشکلات داخلی مانند دیابت یا بیماری‌های کلیوی رخ دهد. در حالی که مراجعه به پزشک برای بررسی علت اصلی ضروری است، برخی از روش‌های خانگی می‌توانند به کاهش سریع این مشکل کمک کنند. در این مقاله، روش‌های طبیعی و خانگی برای تسکین و درمان خارش دست و پا را معرفی می‌کنیم.
دلایل رایج خارش دست و پا
قبل از بررسی درمان‌ها، بهتر است با برخی از علل شایع خارش دست و پا آشنا شویم:
- خشکی پوست – یکی از رایج‌ترین دلایل خارش، به‌خصوص در فصول سرد سال.
- آلرژی و حساسیت – تماس با مواد شیمیایی، شوینده‌ها، پارچه‌های مصنوعی یا مواد غذایی خاص می‌تواند باعث خارش شود.
- گزش حشرات – نیش پشه، کک یا سایر حشرات معمولاً منجر به خارش شدید می‌شود.
- اگزما و پسوریازیس – بیماری‌های پوستی که با خارش و التهاب همراه هستند.
- عفونت‌های قارچی – مانند پای ورزشکاران که باعث خارش بین انگشتان پا می‌شود.
- دیابت و مشکلات عصبی – در برخی موارد، خارش دست و پا می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های داخلی باشد.
- استرس و اضطراب – شرایط روانی نیز می‌توانند خارش ایجاد کنند.
بیشتر بخوانید: علت خشکی پوست بدن و خارش
درمان خانگی خارش دست و پا
از روش های رایج برای درمان خارش دست و پا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱. استفاده از کمپرس سرد
چرا مؤثر است؟
کمپرس سرد می‌تواند التهاب را کاهش داده و حس خارش را به‌سرعت از بین ببرد.
چگونه استفاده کنیم؟
- چند تکه یخ را در پارچه‌ای بپیچید و روی محل خارش قرار دهید.
- یا می‌توانید دست‌ها یا پاهای خود را در آب سرد فرو ببرید.
- این کار را به مدت ۱۰ دقیقه انجام دهید.
۲. حمام جو دوسر
چرا مؤثر است؟
جو دوسر خاصیت ضدالتهابی دارد و می‌تواند خارش را تسکین دهد.
چگونه استفاده کنیم؟
- یک فنجان جو دوسر آسیاب‌شده را در آب ولرم وان بریزید.
- به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در آن بمانید.
- پوست خود را با حوله نرم خشک کنید و مرطوب‌کننده بزنید.
۳. روغن نارگیل و روغن زیتون
چرا مؤثر است؟
این روغن‌ها دارای خواص آنتی‌باکتریال و نرم‌کننده قوی هستند که به درمان خشکی و خارش کمک می‌کنند.
چگونه استفاده کنیم؟
- قبل از خواب، مقدار کمی روغن نارگیل یا زیتون را روی محل خارش بمالید.
- اجازه دهید روغن تا صبح روی پوست باقی بماند.
۴. درمان خانگی خارش دست و پا: استفاده از سرکه سیب
چرا مؤثر است؟
سرکه سیب دارای خاصیت ضدعفونی‌کننده و ضدقارچ است که می‌تواند خارش ناشی از عفونت‌های پوستی را کاهش دهد.
چگونه استفاده کنیم؟
- یک قاشق غذاخوری سرکه سیب را با یک لیوان آب رقیق کنید و با پنبه روی پوست بمالید.
- بعد از ۱۰ دقیقه بشویید و از مرطوب‌کننده استفاده کنید.
۵. آلوئه‌ورا
چرا مؤثر است؟
ژل آلوئه‌ورا خنک‌کننده و ضدالتهاب است و خارش را سریع تسکین می‌دهد.
چگونه استفاده کنیم؟
- ژل تازه آلوئه‌ورا را از برگ آن استخراج کنید.
- روی محل خارش بمالید و ۱۵ دقیقه بعد بشویید.
۶. جوش شیرین
چرا مؤثر است؟
جوش شیرین خاصیت ضدالتهابی دارد و به کاهش خارش کمک می‌کند.
چگونه استفاده کنیم؟
- دو قاشق غذاخوری جوش شیرین را با کمی آب مخلوط کنید تا خمیر شود.
- خمیر را روی ناحیه خارش‌دار بگذارید و بعد از ۱۰ دقیقه بشویید.
۷. عسل طبیعی
چرا مؤثر است؟
عسل دارای خواص ضدباکتری و ضدالتهاب است و به بهبود خارش کمک می‌کند.
چگونه استفاده کنیم؟
- یک لایه نازک عسل طبیعی روی محل خارش بمالید.
- بعد از ۲۰ دقیقه با آب ولرم بشویید.
۸. نوشیدن مقدار کافی آب
چرا مؤثر است؟
کم‌آبی بدن باعث خشکی پوست و تشدید خارش می‌شود.
چگونه استفاده کنیم؟
- روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشید.
- مصرف میوه‌ها و سبزیجات آب‌دار مانند خیار، هندوانه و پرتقال را افزایش دهید.
۹. دمنوش‌های گیاهی (بابونه و نعناع)
چرا مؤثر است؟
دمنوش بابونه و نعناع خاصیت ضدالتهابی دارند و به کاهش خارش کمک می‌کنند.
چگونه استفاده کنیم؟
- یک قاشق چای‌خوری بابونه یا نعناع را در یک لیوان آب داغ بریزید.
- بعد از ۱۰ دقیقه بنوشید یا روی محل خارش قرار دهید.
نکات پیشگیری از خارش دست و پا
از صابون‌های ملایم و بدون عطر استفاده کنید. پوست خود را با کرم‌های مرطوب‌کننده طبیعی (مانند کره شی یا روغن نارگیل) نرم نگه دارید. از پوشیدن لباس‌های تنگ و مصنوعی خودداری کنید. در محیط‌های خشک از دستگاه بخور استفاده کنید. در صورت مداومت خارش، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
جمع‌بندی
خارش دست و پا می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد، اما با استفاده از درمان‌های خانگی مانند کمپرس سرد، حمام جو دوسر، روغن‌های طبیعی، سرکه سیب و آلوئه‌ورا می‌توان آن را تسکین داد. همچنین، رعایت نکات مراقبتی مانند نوشیدن آب کافی و استفاده از مرطوب‌کننده‌ها می‌تواند از بروز مجدد خارش جلوگیری کند. اگر خارش ادامه پیدا کرد یا همراه با علائم جدی‌تری بود، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
