سردچال قطبی چیست؟
سردچال قطبی (Polar Vortex) یک الگوی چرخشی وسیع و پایدار از بادهای شدید در ارتفاعات بالای جو است که در اطراف قطب‌های زمین قرار دارد. این پدیده شامل حلقه‌ای از هوای بسیار سرد در استراتوسفر و تروپوسفر فوقانی است که معمولاً در زمستان قوی‌تر می‌شود. اما عیان شدن چهره پرقدرت زمستان در برخی از شهرهای کشور و کاهش دما، همین سردچال قطبی است؟
صادق ضیائیان، رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی کشور با رد اخبار منتشر شده در خصوص سرمای شدید هوا در ایران به سبب نفوذ «سردچال قطبی» می‌گوید: «واقعیت امر تنها ورود و فعالیت یک سامانه بارشی به کشور است و واژه‌ها و اصطلاحاتی مانند «زمستان دیوانه» و «سردچال قطبی» و… که در سایت‌ها و فضای مجازی برای جذب مخاطب انتخاب می‌کنند، نه علمی و نه معتبر است و هدف از انتشار آن‌ها فقط برای جلب مخاطب است که مورد استفاده قرار می‌گیرند. »
ارومیه سردترین مرکز استان
ضیائیان با بیان اینکه طی ۲۴ ساعت گذشته ورزقان با ثبت دمای ۲۳ درجه زیر صفر سردترین شهر کشورمان بوده است، می‌گوید: «همان‌گونه که انتظار می‌رفت، روند کاهش دما در کشور از شمال‌غرب شروع شده است. از بین مراکز استان‌ها، ارومیه با دمای نزدیک به ۱۰ درجه زیر صفر و اردبیل با دمای منفی ۹ درجه سردترین مراکز استان بوده‌اند.»
وی در مورد پیش‌بینی وضعیت هوای چند روز آینده در کشور می‌گوید: «بارش‌ها را در استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، گیلان، مازندران، چهارمحال و بختیاری و شمال فارس به صورت خفیف و در استان‌های لرستان، شرق استان مرکزی، قم، گلستان و خراسان جنوبی خواهیم داشت. همچنین انتظار داریم در نیمه شمالی استان هرمزگان، مرکز و جنوب کرمان، شمال سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی بارش داشته باشیم.»
سه‌شنبه و چهارشنبه سردترین روزهای سال
رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت مخاطرات وضع هوا با بیان اینکه سامانه بارشی روز چهارشنبه به تدریج از کشور خارج می‌شود، ادامه می‌دهد: «اما روند کاهش دما که از شنبه و از شمال‌غرب کشور شروع شده و در حال گسترش به استان‌های جنوبی است ادامه خواهد داشت؛ بنابراین انتظار داریم روزهای سه‌شنبه، چهارشنبه و حتی پنجشنبه در بیشتر شهرهای کشور سردترین روزهای سال را تجربه کنیم.»
اقدامات پیشگیرانه را در نظر گرفته‌ایم
حامد یزدی‌مهر، مدیرکل مدیریت بحران استان تهران در توضیح آخرین اقدامات انجام شده برای این استان می‌گوید: «حوزه مدیریت بحران در استان تهران بر اساس وظایف خود در مخاطرات، دستگاه‌ها را برای خدمت‌رسانی بیشتر به مردم هماهنگ می‌کند؛ در حقیقت قبل از شروع بحران یا مخاطره‌ای، تدارکاتی را در نظر می‌گیریم، مثلاً با توجه به شرایط آب و هوایی اخیر قبل از اینکه محورهای مواصلاتی مسدود یا به واسطه بارش نزولات جوی تردد در آن‌ها سخت شود، با دستگاه‌های متولی این حوزه مثل راهداری، راهور، شهرداری‌های شهرستان‌های استان و… اقدامات پیشگیرانه‌ای را در نظر می‌گیریم.»
مدیرکل مدیریت بحران استان تهران در ادامه با بیان اینکه در استان تهران بیشتر شهرها مثل فیروزکوه، دماوند، پردیس، شمیرانات و بخش شمالی شهرستان تهران درگیر بوده‌اند، می‌گوید: «بیشترین بارش برف در این شهرها بود، بنابراین نیاز داشتیم دستگاه‌های خدمات‌رسان در محورهای مواصلاتی مناطق شمالی خدمات بیشتری ارائه دهند، مثلاً باید در محورها نمک‌پاشی یا خدمات راهداری بموقع انجام می‌شد که به حمدالله تمامی این اقدامات در حال انجام است.»
وی در مورد شهر تهران با بیان اینکه مدیریت بحران در شهر تهران با شهرداری تهران است، می‌گوید: «الحمدلله مناطق مختلف شهرداری هم با سازوکارهای خاص خودشان خدمت‌رسانی ویژه‌ای را پیگیری می‌کنند که نمک‌پاشی در محورهای شمالی شهر و لایروبی مسیل‌ها از جمله این اقدامات است.»
یزدی‌مهر با تأکید بر اینکه در شرایط ویژه هموطنان خدمات بیشتری را هم مطالبه می‌کنند، ادامه می‌دهد: «وظیفه ما خدمت‌رسانی است، برای همین تیم‌های خدمت‌رسان جمعیت هلال احمر در این مناطق بیشتر شده، همچنین جلسات متعددی برای هماهنگی، تذکر و نظارت بر دستگاه‌ها برگزار شده است. همه عزیزان را پای کار خدمت‌رسانی آورده‌ایم تا این کار به نحو احسن انجام شود و ان‌شاءالله هموطنان عزیزمان بدون هیچ مشکلی از این هفته گذر کنند و شرایط هفته‌های بعد حتماً مناسب‌تر خواهد بود.»
امدادرسانی به ۱۸۱۶ نفر در روزهای برفی
مجتبی خالدی، سخنگوی جمعیت هلال احمر با ارائه گزارش خدمات امدادی در حوادث ناشی از مخاطرات جوی از تاریخ دوم تا پنجم اسفندماه می‌گوید: «در این بازه زمانی ۱۵ استان، شامل آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، البرز، ایلام، تهران، چهارمحال و بختیاری، زنجان، فارس، قزوین، کردستان، کرمان، لرستان، مازندران و همدان، شامل ۶۷ شهر، روستا و محور مواصلاتی به دریافت خدمات امدادی نیاز پیدا کردند. در این مدت زمان، ۱۸۷۸ نفر دچار حادثه شدند که امدادگران جمعیت هلال احمر به ۱۸۱۶ نفر امدادرسانی کردند.»
خالدی با بیان اینکه ۵۷۹ خودرو (۱۷۷۵ نفر) به رهاسازی از برف نیاز داشتند و ۴۲ نفر توسط امدادگران به مناطق امن منتقل شدند، به امدادرسانی به یک مادر باردار در استان آذربایجان غربی و یک مصدوم در استان زنجان و انتقال آن‌ها به مناطق درمانی اشاره می‌کند. سخنگوی جمعیت هلال احمرتأکید می‌کند: «۱۰۹ تیم امدادی شامل ۳۵۴ نفر نیروی عملیاتی در عملیات حوادث جوی در این مدت حضور داشتند، همچنین به دلیل شرایط جوی ناپایدار، ۲۰۰ نفر از هموطنان به دریافت اقلام امدادی نیاز پیدا کردند.»
تمام شهر رصد می‌شود
سید محمد نقیب، مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی از آماده‌باش کامل نیروهای گشت حامی شهر خبر داد و گفت: «با ورود سامانه بارشی به کشور، سازمان هواشناسی پیش‌بینی کرده تهرانی‌ها این هفته کاهش شدید دما را تجربه کنند و شاهد بارش باران و برف در ارتفاعات و مناطق شمالی باشند. بنابراین شهروندان در صورت مشاهده بی‌خانمان‌ها و آسیب‌دیدگان اجتماعی در معابر عمومی، می‌توانند با سامانه ۱۳۷ یا شماره ۵۵۰۱۲۳۴۵ تماس بگیرند. برای خدمت‌رسانی به آسیب‌دیدگان اجتماعی ۴۰ دستگاه خودروی ون و ۲۲ دستگاه موتورسیکلت حامی شهر در آماده‌باش هستند.»
