با بروز سانحه هوایی برای هلیکوپتر حامل سید ابراهیم رئیسی و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه در کابینه وی، در حوالی ورزقان، در آذربایجان شرقی و سپس اعلام خبر شهادت آنان در روز دوشنبه ۳۱ اردیبهشت ماه، دولت سیزدهم چه در سطح ریاست و چه در سطح وزرا دستخوش تحول شد.
با بروز این سانحه، مدت ریاست جمهوری شهید ابراهیم رئیسی به سه سال کامل نرسید. رهبر انقلاب، در راستای اجرای قانون اساسی کشور، محمد مخبر را به عنوان رئیسموقت دولت منصوب کردندد. این انتصاب بر اساس اصل ۱۳۱ قانون اساسی انجام شد که میگوید معاون اول رئیسجمهوری در صورت مرگ، بیماری، عزل و یا ناتوانی او میتواند در صورت تأیید رهبری، ریاست موقت دولت را بر عهده بگیرد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی ضمن تسلیت شهادت رئیس جمهور، وزیر امور خارجه و همراهان آنان، اعلام کردند: «اینجانب پنج روز عزای عمومی اعلام میکنم و به ملت عزیز ایران تسلیت میگویم. جناب آقای مخبر طبق اصل ۱۳۱ قانون اساسی در مقام مدیریت قوهی مجریه قرار میگیرد و موظف است به همراهی رؤسای قوای مقنّنه و قضائیه ترتیبی دهند که ظرف حداکثر پنجاه روز رئیس جمهور جدید انتخاب شود.» همچنین پس از آن که مخبر از سوی رهبری به عنوان مدیر قوه مجریه انتخاب شد، به سرعت، سرپرستی برای وزارت امور خارجه انتخاب کرد و با دستور مخبر، علی باقری مسئول کمیته روابط امور خارجی شد.
میثم لطیفی، معاون رئیس جمهور نیز گفت: «سه سناریو برای سانحه سقوط بالگرد رئیس جمهور در هیأت دولت در نظر داشتیم؛ یک سناریو برای زمانی که سلامت برگردند، یک سناریو برای زمانی که کسالت داشته باشند و یک سناریو هم برای زمانی که حالت سومی رخ دهد. بر همین مبنا هم کمیتههایی تشکیل شد. در مجموع مقرر شد تعطیلی نداشته باشیم، زیرا مشی رئیس جمهور این بود که یک روز هم کار مردم روی زمین نماند. روزی که رستم قاسمی وزیر سابق راه و شهرسازی به ملکوت اعلی رفتند هم جلسه هیأت دولت برگزار شد، زیرا رئیس جمهور اعتقاد داشتند کار مردم نباید زمین بماند. از دیروز جلسات هیأت دولت در حال برگزاری است و در این جلسه اعلام شد که بنا بر این است که کار نباید تعطیل نشود و هیچکس نباید خدمتگذاری به مردم را متوقف کند.»
با توجه به این شرایط پرسشهایی مطرح است از جمله این که پس از شهادت رئیس جمهور ادامه کار دولت سیزدهم چگونه خواهد بود و چگونه میتوان از این حادثه ناگوار به سلامت عبور کرد؟ عباس سلیمی نمین، فعال سیاسی اصولگرا در گفتگویی به این پرسشها پاسخ داده است:
تغییری در سیاستهای دولت شهید رئیسی رخ نمیدهد
عباس سلیمی نمین گفت: «فقدان این شخصیتها را تسلیت میگویم. آقای رئیسی بیش از آن که یک شخصیت سیاسی باشد، یک شخصیت اخلاقی بود و این در حالیست که بسیاری از سیاستمداران خود را مقید به اخلاق نمیدانند و حتی اخلاق را زیر پا میگذارند. شخصیتهایی که با هدف خدمت بر سر کار آمده اند به خود اجازه نمیدهند مرزهای اخلاق را فراموش کنند و ابراهیم رئیسی هم یکی از همین افراد بود. طبیعتا با درگذشت ابراهیم رئیسی، فقدان بزرگی در کشور خواهیم داشت، اما ساختار سیاسی کشور، به گونهای است که بلافاصله خود را ترمیم میکند و میتواند امور اجرایی را به نحو احسن دنبال کند. هم اکنون مقدمات انتخاب رئیس جمهور آتی چیده شده است تا مردم بتوانند رئیس جمهوری جدید را انتخاب کرده و در فاصله حداکثر ۵۰ روز تمامی امور، روال عادی خود را دوباره بازخواهد یافت.»
وی افزود: «علیرغم این که مردم از این موضوع احساس آرامش میکنند که این اتفاق ناگوار تاثیری در امور کشور نخواهد داشت، اما از دست دادن رئیس جمهور کشور بسیار تلخ است. قطعا در ۵۰ روزی که آقای مخبر، زمامدار امور است، هیچ تغییری را در سیاستهای کلی دولت سیزدهم شاهد نخواهیم بود، چرا که معاون اول رئیس جمهور بیشترین همفکری را با آقای رئیسی داشته و خط مشی سیاستهای کلی دولت سیزدهم دنبال خواهد شد. بسیار بعید به نظر میرسد که حضور آقای مخبر در سمت جانشین آقای رئیسی با تحولات غیرمنتظرهای همراه باشد. طبعا همه دستگاههای اجرایی کشور تلاش میکنند دوران موقت فعلی را در آرامش کامل سپری کنند.»
برخی سیاست مدارها جوری عمل میکنند گویی نامیرا هستند
این فعال سیاسی اصولگرا گفت: «درباره این که مردم ایران پس از عبور از این ۵۰ روز و در دوران انتخابات ریاست جمهوری، چه رئیس جمهوری را انتخاب خواهند کرد، یا این که این فرد چگونه عمل کند، قطعا از حالا قابل پیش بینی نیست و همه چیز بستگی به شرایط خواهد شد. اما گلایهای که دارم و لازم است مطرح کنم این است که به اعتقاد من بسیار زود و حتی شاید ناپسند است که برخی اشخاص، صحبت از این میکنند که چه شخص یا اشخاصی به مقام رایست جمهوری بعدی میرسند. حدس و گمان زدن در این زمینه، هم چندان شایسته نیست چرا که فاصله زمانی بسیار کمی از شهادت رئیس جمهور و همراهانش گذشته است. متاسفانه برخی نیز چندان پایبندی به رقابتهای اخلاقی ندارند؛ بنابراین فکر نمیکنم که حتی زمان مناسبی باشد که به حدس و گمان در این زمینه بپردازیم.»
وی افزود: «خوب است که برخی سیاستمدارها از این اتفاق درس بگیرند و خود را از برخی غفلتها آزاد سازند. برخی سیاست مدارها به گونهای عمل میکنند که گویی مرگ هیچوقت انها را در بر نخواهد گرفت. شهید ابراهیم رئیسی هم موفق شد در این دنیا یک سیاستمدار ارزنده در تاریخ شود و هم قطعا در جهان دیگر آثار و برکات فعالیتهای خود را خواهد دید. حادثهای که برای آقای رئیسی رخ داد میتواند تلنگری به سایر سیاستمداران بزند که برنامه بلندمدت برای قدرت خود نریزند، چرا که مشخص نیست در آینده چه وضعیتی رقم بخورد و همین امروز باید برای رفاه مردم کار کرد و خدوم بود. به اعتقاد من این بحثها مهمتر از رقابتهای انتخاباتی است.»