ریشی سوناک روز دوشنبه در اقدامی غافلگیرانه و از پیش اعلام نشده دست به ترمیم اعضای دولت زد و در نخستین اقدام، سوئلا برآورمن را از وزارت کشور برکنار کرد. وضعیت برآورمن از دو هفته پیش که راهپیمایی حامیان فلسطین را نفرت انگیز توصیف کرد، چندان پایدار نبود. مقاله او در نشریه تایمز که پلیس لندن را به برخورداری از معیار دوگانه و مدارا با فعالان ضد اسرائیلی متهم کرد، آخرین میخ بر تابوت اعتبار این مقام انگلیسی بود.
هفته پیش سخنگوی سوناک در جلسه توجیهی با خبرنگاران گفت که مقاله برآورمن از طرف دفتر نخست وزیری تائید نشده و در دست بررسی است. این سخنگو تصریح کرد که واژههای به کار برده شده توسط وزیر کشور، ادبیاتی نیست که نخست وزیر برای اشاره به تظاهرات حامیان فلسطینی استفاده کند. از این منظر تقریبا مشخص بود که حضور برآورمن در مسند وزارت کشور به شمارش افتاده است. نامبرده روز دوشنبه بعد از اخراجش ادعا کرد که به اعتراض علیه حامیان فلسطین ادامه میدهد و ساکت نخواهد ماند.
این تحول با استقبال گستردهای نه تنها از سوی حامیان فلسطین در انگلیس که توسط گروههای مقاومت اسلامی در داخل فلسطین هم مواجه شد. فوزی برهوم سخنگوی جنبش حماس اعلام کرد که اخراج برآورمن از دولت، «یک پیروزی برای اقدامات مردمیِ نخبگان انگلیسیِ حامیِ روایت و مظلومیت فلسطین و مخالف جنایتهای اشغالگران اسرائیلی در غزه به شمار میرود.»
این رویداد سیاسی که یک پیروزی مهم برای حامیان فلسطین بشمار میروند، همچنین میتوانست مسیر سقوط دولت ریشی سوناک را هموار کند. احزاب سیاسی مخالف دولت چند ماهی است که طبل برگزاری انتخابات زودهنگام را به صدا درآورده و دولت سوناک را شایسته رهبری کشور نمیدانند.
حزب حاکم محافظهکار پس از ۱۳ سال حکومتداری، پشتوانه عمومی و مشروعیت خود را از دست داده است. البته حزب اپوزیسیون (کارگر) هم که تا پیش از جنگ غزه و طبق نظرسنجیها، پیروز انتخابات تلقی میشد، بخت زیادی برای تصاحب سکان دولت ندارد؛ اما از مشروعیت بیشتری نسبت به محافظهکاران برخوردار است.
اما شوک انتصاب دیوید کامرون به عنوان وزیر خارجه انگلیس، تمرکز افکار عمومی را به پیامدهای بازگشت این سیاستمدار کهنهکار به دولت سوق داده است. برخی رسانهها او را به دلیل سابقه رهبری دولت، فیل دوم در داونینگ استریت میدانند. برخی دیگر هم این بازگشت را قمار سوناک برای جلب آراء در آستانه انتخابات سراسری تعبیر میکنند.
به هر روی دیوید کامرون کسی بود که در انتخابات سراسری سال ۲۰۱۰، حزب کارگر را شکست داد و سکان دولت را بدست گرفت. او در انتخابات سال ۲۰۱۵ هم پیروز شد و سال بعد (۲۰۱۶) به تصمیم خودش، در واکنش به نتیجه همهپرسی برگزیت از مقام نخست وزیری کنار رفت. از این منظر، نام او برای قشر قابل توجهی از طرفداران حزب محافظهکار که شاید طی سالهای اخیر از عملکرد حزب نا امید شدهاند، یادآور دوران بلندپروازی محافظهکاران و یک برند هیجانانگیز است.
از طرفی کامرون به دلیل اینکه از نمایندگی مجلس عوام در سال ۲۰۱۶ استعفا کرد، قادر به شرکت در جلسات عمومی مجلس عوام نیست. او میگوید معاونانش که نماینده مجلس عوام هستند، به نیابت از وی سیاستهای خارجی دولت را در صحن علنی تشریح خواهند کرد. خودش هم که عضو مجلس تشریفاتی اعیان است، در جلسات با حضور نمایندگانی که بیشتر انتصابی و غیرانتخابی هستند نسبت به سیاستهای دولت پاسخگو خواهد بود.
بدیهی است که این ادعا در شرایط پرشتاب تحولات بینالمللی و اهمیت پاسخگویی رئیس دستگاه دیپلماسی به نمایندگان مجلس عوام مطلوب نیست اما همین حضور نیمبند، خطر سقوط حتمی را از دولت سوناک تا مدتی دور کرد.
310310