در جریان مذاکرات مسقط و رُم در دو هفته گذشته، تهران و واشنگتن درباره کلیات توافق صحبت کردند و قرار بود از چهارشنبه گذشته، موضوع مسائل فنی مطرح شود؛ اتفاقی که رخ نداد و همه‌چیز به امروز موکول شد.
مذاکرات فنی، احتمالا مسیر توافق را ناهموار خواهد کرد. این گفتگوها همان باتلاقی است که نزدیک به یک سال و نیم، امضای برجام را عقب انداخت. البته ممکن است تجربه برجام به کمک دوطرف بیاید و این‌بار با سرعت بیشتری این پیچیدگی‌ها را پشت‌سر بگذارند.
مذاکره‌کننده ارشد آمریکا در مذاکرات فنی کیست؟
فعلا مساله این است که خط قرمزهای دو طرف چیست؟ آیا آمریکا آنطور که ویتکاف گفته، غنی‌سازی اورانیوم در ایران را در سطح برجام می‌پذیرد یا آنگونه که روبیو ادعا کرده، خبری از تایید حق غنی‌سازی ایران نیست؟
یا اینکه سرنوشت اورانیوم غنی‌شده بالای ۳/۶۷ درصد چه خواهد شد؟ روسها واسطه می‌شوند و اورانیوم را تحویل می‌گیرند یا نه، ایران زیر بار انتقال اورانیوم نمی‌رود؟
به‌جز اینها، مساله نظارت بر برنامه هسته‌ای کشورمان هم هست. گفته می‌شود آمریکا خواسته بازرسان آژانس برای نظارت را خودش انتخاب کند. موضوعی که همیشه با مخالفت تهران روبرو بوده است. یا اینکه زمان نظارتها چقدر خواهد بود؛ مثلا ۱۰۰ سال؟
پاسخ به این پرسش‌ها، نشان میدهد ایران و آمریکا چقدر به توافق نزدیک هستند. اگر دو طرف انعطاف‌هایی نشان دهند، توافق در دسترس است اما اگر چنین نشود، نیاز به ابتکارات جایگزین است.
اگر میانجی‌ها کار خود را درست پیش برده باشند، احتمالا نباید نگران بن‌بست مذاکرات بود، در غیر این صورت، شاید از امروز مسیر گفتگوها وارد جاده‌ای ناهموارتر از قبل شود
مثلا پیشنهاد مشارکت آمریکا در توسعه فناوری هسته‌ای ایران، پیشنهاد زیرکانه‌ایست که شاید بتواند یخ مذاکرات را بشکند.
نقش میانجی عمانی، گفتگوهای مسکو و مذاکره با گروسی در این بین حائز اهمیت است. اگر میانجی‌ها کار خود را درست پیش برده باشند، احتمالا نباید نگران بن‌بست مذاکرات بود، در غیر این صورت، شاید از امروز مسیر گفتگوها وارد جاده‌ای ناهموارتر از قبل شود.
شاید برای همین است که دونالد ترامپ دوباره سراغ زبان تهدید رفته (اینجا بخوانید) و گفته اگر توافق نشود، خودش رهبری حمله نظامی به ایران را برعهده خواهد گرفت!
او عادت دارد از زبان تهدید برای مذاکره استفاده کند، هرچند این ادبیات دیگر در ایران خریداری ندارد، چراکه روشن است دولت او جز مذاکره و توافق، عملا برنامه‌ای برای مواجهه با ایران ندارد.
