رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا در راستای فعالیت‌های انتشاراتی خود برای اولین بار مجموعه‌ای از ضرب المثل‌های فارسی انتخابی برگرفته از کتاب امثال و حکم استاد علی اکبر دهخدا را به همراه معادل ایتالیایی آن با همکاری مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در قالب طرح ترجمه از فارسی به سایر زبان‌ها (TOP) ترجمه و وارد بازار نشر کرد.
معرفی ادبیات ایران اسلامی از عمده‌ترین فعالیت‌های رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا به شمار می‌رود. برگزاری ۵۸ دوره آموزش زبان فارسی در ایتالیا و موفقیت چشمگیر آن در جذب مخاطب ایتالیایی به خوبی بیانگر عملکرد خوب این نمایندگی در سنوات گذشته است.
حمایت از ترجمه و چاپ ادبیات کلاسیک و معاصر ایرانی در فعالیت‌های این نمایندگی تثبیت شده و همه ساله حداقل یک اثر ادبیات کلاسیک و یا معاصر ایرانی که در ایتالیا ترجمه و چاپ می‌شود، مورد حمایت رایزنی قرار می‌گیرد.
در کارنامه درخشان فعالیت‌های انتشاراتی رایزنی فرهنگی کشورمان از حمایت از ترجمه و چاپ ادبیات کلاسیک مانند فردوسی، حافظ و شمس تبریزی گرفته تا ادبیات معاصر مانند اشعار دکتر شفیعی کدکنی و ادبیات تخصصی مانند ادبیات کودک و نوجوان و دفاع مقدس ثبت شده که در دسترس خواننده ایتالیایی قرار دارد.
در کشور ایتالیا به موضوع ادبیات عامیانه و فولکلوریک ایران، کمتر پرداخته شده و فعالیت کمتری نسبت به دیگر ژانر‌های ادبیات صورت گرفته و جای خالی این نوع از ادبیات کشورمان در ایتالیا همواره احساس می‌شد.
جمع آوری ۱۰۰ ضرب المثل فارسی توسط دانشجویان رایزنی فرهنگی ایران در ایتالیا
موضوع ترجمه ضرب المثل‌های فارسی به همراه داستان آن و تطبیق آن با ضرب المثل‌های فارسی از جمله طرحهایی بود که از مدت‌ها پیش در برنامه انتشاراتی رایزنی گنجانیده شده بود و به دانشجویان مقطع پیشرفته کلاس زبان فارسی این نمایندگی پیشنهاد شد.
مراحل تحقیقی و جمع آوری تعداد ۱۰۰ ضرب المثل فارسی به همراه داستان‌های آن‌ها و مطابقت آن با کتاب امثال و حکم استاد دهخدا توسط دانشجویان دوره آموزش زبان فارسی رایزنی در نهایت بعد از بیش از یکسال کار و تلاش بی وقفه در بهار امسال به پایان رسید.
در مسیر جمع آوری و تحقیقی این طرح، نظر اساتید برجسته زبان فارسی و ایران شناس مانند پروفسور پیستوزو استاد زبان فارسی دانشگاه بلونیا، پروفسور آدریانو روسی، ایرانشناس و رئیس انجمن بین‌المللی مطالعات مدیترانه و شرق و پروفسور مورگانتی، استاد مردم شناسی و تاریخ ادیان دانشگاه سن مارینو نیز جویا شده و در کتاب اعمال شد.
مراحل ویراستاری و آماده سازی کتاب از دیگر مراحلی بود که به یاری خداوند در تابستان سال جاری به اتمام رسید و در نهایت این کتاب با مشارکت یکی از معتبرترین ناشران ایتالیایی که سابقه همکاری چند ساله با رایزنی دارد با عنوان «حکمت ضرب المثل‌های فارسی؛ پلی بین فرهنگ‌ها» به زیور طبع آراسته و وارد بازار نشر ایتالیا شد.
محمد تقی امینی، رایزن فرهنگی کشورمان در مقدمه کتاب، ضرب المثل‌ها و گفته‌های عامیانه را تجلی گاه خرد و روح مردم هر کشور می‌داند و دانستن آن‌ها را به منزله وسیله‌ای مطمئن می‌داند که نه تنها به شناخت عمیق‌تر زبان، بلکه به درک طرز فکر و منش مردم آن کشور کمک می‌کند.
رایزن فرهنگی در مقدمه خود اینگونه می‌نویسد: «مقایسه ضرب المثل‌ها و گفته‌های اقوام مختلف نشان می‌دهد. ضرب المثل‌ها منعکس کننده تجربه غنی تاریخی مردم، ایده‌های مربوط به کار، زندگی و فرهنگ آن‌ها هستند. استفاده صحیح و مناسب از ضرب‌المثل‌ها، به گفتار، اصالت و بیان خاصی می‌بخشد. ضرب المثل جالب‌ترین ژانر فولکلور مورد مطالعه زبان شناسان است، اما همچنان از بسیاری جهات نامفهوم و پیچیده باقی مانده است.
بخشی از ضرب المثل‌ها عامیانه، منعکس کننده تصویر معنوی مردم، آرزو‌ها و آرمان‌ها، قضاوت در مورد جنبه‌های مختلف زندگی است. هر چیزی که مورد قبول اکثریت مردم نباشد، در افکار و احساسات آن‌ها ریشه نمی‌گیرد و حذف می‌شود. ضرب المثل، فقط در گفتار زندگی می‌کند و در آن معنای خاص خود را به دست می‌آورد. این بیان اندیشه‌ای است که مردم طی قرن‌ها تجربه به آن رسیده‌اند و همواره در بسیاری موارد آموزنده و مفید است.
ضرب المثل‌ها نماینده اخلاق افراد جامعه است و مارا به کردار پسندیده، پندار نیک و گفتار نیک رهنمون می‌کند. در این رهگذر می‌توان بگوییم که ضرب المثل‌ها آیینه تمام نمای فرهنگ و تمدن جامعه بشری است. کارکرد فرهنگی ضرب المثل‌ها به دلیل وجود اشیاء فرهنگی در آنهاست، یعنی اطلاعات ذهنی که از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود و در نهایت، متذکر می‌شویم که ضرب المثل‌ها به عنوان وسیله‌ای است برای شکل گیری بیرونی و تحقق اندیشه و بخشی جدایی ناپذیر از سیستم زبان و گفتار که کارکرد مخصوص به خود را دارد.»
بخش دوم کتاب به معرفی استاد علی اکبر دهخدا به صورت جامع و مشروح به عنوان یکی از مهمترین چهره‌های فرهنگ و ادب فارسی امروز اختصاص یافت که برای خواننده ایتالیایی تلاش‌های این استاد گرانقدر را در معرفی فرهنگ و زبان و ادبیات فارسی با تألیف کتاب‌های ماندگاری، چون «لغت‌نامه‌ی دهخدا» و «امثال و حکم» تشریح می‌کند.
شایان ذکر است، کتاب حاضر در قطع وزیری حاوی ۱۴۵ صفحه در بازار نشر ایتالیا توزیع شده و در کتابفروشی‌های معتبر این کشور موجود است.
