یکی از موضوعات مهمی که بعد از فوت مطرح میشود انحصار وراثت اموال منقول و غیرمنقول متوفی است. در این میان، نحوه انجام انحصار وراثت حقوق بازنشستگی از جمله مهمترین موارد است.
سهم وراث از حقوق بازنشستگی
یکی از سؤالاتی که از ما بسیار پرسیده میشود آن است که سهم وراث از حقوق بازنشستگی چقدر است. حقوق بازنشستگی یکی از مهمترین داراییهای افراد است که قابلیت تقسیم میان وراث را دارد؛ اما شرایط تعلقگرفتن آن به وراث و سهم هر یک از افراد متفاوت است. همراه دلتامگ باشید.
انحصار وراثت حقوق بازنشستگی
انحصاروراثت حقوق بازنشستگی بین فرزندان متوفی اعم از دختر و پسر، همسر و پدر و مادر متوفی انجام میشود. سهم هر یک از افراد نسبت به فرد دیگر متفاوت است.
فرزند دختر تا زمانی که ازدواجنکرده باشد یا شاغل نشده باشد، حق دریافت حقوق مستمری را دارد. فرزند پسر اما فقط تا سن 20 سالگی حق دریافت مستمری را دارد مگر در شرایطی که گواهی اشتغال به تحصیل گرفته که در این صورت تا 25 سالگی نیز میتواند از مستمری فرد فوت شده استفاده کند. همسر متوفی نیز تا زمانی که ازدواج مجدد (دائمی ) نکرده باشد میتواند مستمری دریافت کند.
البته طبق قوانین اخیر و بند یک ماده ۴۸ قانون حمایت خانواده مصوب سال ۹۱ و آییننامه اجرایی مربوطه مصوب ۲۷ بهمن ۹۳ قوه قضائیه، ازدواج دائم همسر یا همسران مستمریبگیران که فوت شدهاند، مانع استمرار در پرداخت مستمری همسر متوفی نمیشود.
سهم هر یک از افراد از حقوق بازنشستگی متفاوت است که در ادامه به آنها میپردازیم:
سهم فرزندان
بهطورکلی طبق قانون سهم پسر دوبرابر فرزند دختر است؛ اما طبق قانون انحصاروراثت سهم فرزندان دختر و پسر برابر است. سهم دختر و پسر به میزان 25 درصد از کل حقوق بازنشستگی است.
درصورتیکه پدر و مادر هر دو نفر فوت کرده باشند، این سهم دوبرابر میشود. فقط بهتر است توجه داشته باشید که اگر فرزند دختر ازدواج کند یا سرکار برود، مستمری وی قطع میشود. اگر فرزند پسر ۲۰ یا ۲۵ سال را رد کند مستمری ایشان قطع میشود.
سهم همسر
از جمله سهم وراث از حقوق بازنشستگی سهم همسر متوفی است. همسر متوفی از حقوق بازنشستگی ایشان 50 درصد است. اگر آقا چند همسر (از ازدواج دائمی) داشته باشد، این ۵۰ درصد از مستمری بین همسران وی تقسیم میشود.
سهم پدر و مادر
سهم پدر و مادر متوفی از انحصاروراثت حقوق بازنشستگی 20 درصد است. این سهم را در صورتی میتوانند دریافت کنند که پدر و مادر تحت تکفل باشند یا اگر مادر بالای ۵۵ سال و پدر بالای ۶۰ سال سن داشته باشد یا در صورتی که به اثبات برسد پدر یا مادر از کارافتاده هستند و از بیمه تامین اجتماعی هزینهای دریافت دریافت نمیکنند.
انحصاروراثت حقوق بازنشستگی خانم فوت شده
یکی از سؤالاتی که بسیار پرسیده میشود، انحصاروراثت حقوق بازنشستگی خانم فوت شده است. اگر فانمی فوت کند و حقوق بازنشستگی داشته باشد، این حقوق نیز همانطور که در بالا ذکر کردیم بین وراث تقسیم میشود.
در شرایطی این حقوق به همسر این خانم تعلق میگیرد که سن ایشان بیشتر از ۶۰ سال باشد و یا ازکارافتاده باشد و تحت پوشش تأمین اجتماعی نباشد.
به پدر و مادر خانم نیز در صورتی این حقوق تعلق میگیرد که سن مادر بیشتر از ۵۵ سال و سن پدر ایشان بیشتر از ۶۰ سال باشد. فرزند دختر و پسر خانم در صورتی مشمول این حقوق میشوند که سن آنها کمتر از ۱۸ سال بوده یا گواهی اشتغال به تحصیل داشته باشند.
زنان خانهدار چطور حقوق بازنشستگی بگیرند؟
محمدحسن زدا وضعیت حقوق بازنشستگی زنان خانه دار را تشریح کرد.
به گزارش نبض بازار، شرایط دریافت حقوق بازنشستگی زنان خانه دار اعلام شد.
ایسنا نوشت: معاون اسبق بیمهای سازمان تامین اجتماعی با تاکید بر اینکه علاوه بر سایر مشاغل، زنان خانهدار نیز باید خود را بیمه کنند، چراکه دارای شغل سنگینی هستند، شرایط پرداخت حق بیمه ویژه زنان خانهدار را تشریح کرد.
محمدحسن زدا با بیان اینکه «بیمه» ضمانتی برای روزهای سخت افراد است، اظهار کرد: در سازمان تامین اجتماعی بیمه برای دوران پیری و از کارافتادگی طراحی شده و هرکسی باید خود را برای این روزها آماده کند.
وی با اشاره به اینکه علاوه بر سایر مشاغل زنان خانهدار نیز باید خود را بیمه کنند، تاکید کرد: زنان خانهدار اگرچه در خانه هستند اما شغل سنگینی دارند و با این وجود زحماتشان دیده نمیشود و کمتر به آنها توجه میشود؛ گویی کارهایی که انجام میدهند وظیفهشان است، در حالیکه اینگونه نیست و باید به زنان خانهدار همچون زنان شاغل نگاه کرد.
معاون اسبق بیمهای سازمان تامین اجتماعی ادامه داد: زنان خانه دار در صورت پوشش بیمهای میتوانند از حقوق بازنشستگی شان استفاده کنند. این حقوق همچنین میتواند در اقتصاد خانواده نیز اثرگذار باشد.
زدا با بیان اینکه سه نوع نرخ حق بیمه برای بیمه زنان خانهدار تعریف شده است که متقاضیان میتوانند به انتخاب خودشان یکی از آنها را مشخص کنند، گفت: شرط سنی برای استفاده از این طرح ۱۸ تا ۵۰ سال تمام است و افراد با سن بیش از ۵۰ سال، باید معادل مازاد سنی، سابقه بیمهپردازی قبلی داشته باشند و همچنین نرخ پرداخت حقبیمه، ١٢، ١۴ و ١٨ درصد دستمزد یا درآمد ماهانه انتخابی فرد متقاضی است. نرخ حق بیمه ۱۲ درصد شامل تعهدات بازنشستگی و فوت بعد از بازنشستگی، نرخ ۱۴ درصد شامل تعهد بازنشستگی و فوت قبل و بعد از بازنشستگی و نرخ ۱۸ درصد شامل بازنشستگی، از کارافتادگی و فوت است.
وی یادآور شد: جهت ثبتنام این بیمه، متقاضیان میتوانند برای حق بیمه ۱۲ درصد با مراجعه به سایت تامین اجتماعی خود را بیمه کنند، اما برای نرخ ۱۴ و ۱۸ درصد به دلیل لزوم انجام معاینات اولیه، باید به شعب سازمان تامین اجتماعی مراجعه کنند.
معاون اسبق بیمهای سازمان تامین اجتماعی در پاسخ به سوالی درخصوص اینکه برخی معتقدند به جای پرداخت حق بیمه زنان خانهدار، خود را بیمه عمر کنند، توضیح داد: در بیمه عمر، به طور مثال افراد با سرمایه ۱۰۰ میلیون تومان و حق بیمه بسیار سنگین خود را بیمه عمر میکنند و در صورت فوت به همان میزان ۱۰۰ میلیون تومان به بستگان او پرداخت میشود، اما اگر اتفاقی برای فرد نیفتد، آن حق بیمه سنگین را باید تا موعد مقرر پراخت کند و پس از آن این۱۰۰ میلیون تومان به فرد پرداخت خواهد شد. اما باید در نظر گرفت که وقتی قیمتها چند برابر میشود دیگر آن پول ارزشی ندارد و در کشورهایی که تورم دو رقمی است اصلا به صلاح نیست که بیمه عمر کنند، اما حسن بیمه تامین اجتماعی این است که سال به سال مبلغ آن تغییر میکند.
وی همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا زنانی که خودشان بازنشسته میشوند در صورت فوت شوهر میتوانند از مستمری شوهرشان هم استفاده کنند؟، گفت: زنانی دارای بیمه زنان خانهدار هستند که پس از بازنشستگی و در صورتی که شوهرشان فوت کرده باشد میتوانند علاوه بر مستمری خود، از مستمری شوهرشان نیز استفاده کنند.