روزهای ابتدایی سال 1404 پرخبرترین روزها در حوزه سیاست خارجی و به طور مشخص موضوعات مربوط با روابط ایران و امریکا بود؛ از تهدید به جنگ ترامپ تا تبادل نامه میان مقامات دو کشور و در نهایت نیز پاسخ نامه ایران به ترامپ که در آن بر آمادگی ایران برای مذاکرات غیر مستقیم با آمریکا تاکید شد و وزیر امور خارجه نیز بر این آمادگی تاکید کرد ( اینجا بخوانید).
در خصوص مذاکرات غیر مستقیم ایران و آمریکا نظر امیرعلی ابوالفتح، تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی را جویا شدیم.
ابوالفتح در خصوص مواضع متضاد ترامپ درروزهای اخیر با بیان اینکه کاراکتر ترامپ پیش بینی ناپذیر بودن وی است، گفت: شخصیت ترامپ به گونه ای است که مرتب مواضعش را عوض می کند و یک سری حرف ها و ادعاهایی را مطرح میکند که ممکن است خیلی با واقعیت هم تطابق نداشته باشد .
این استاد دانشگاه با بیان اینکه آنچه فعلا مشخص است تبادل دو نامه از سوی طرفین بوده و ایران موافقت کرده که مذاکرات غیر مستقیم داشته باشد، ادامه داد: احتمال اینکه اگر مذاکرات غیرمستقیم خوب پیش برود و به مذاکرات مستقیم تبدیل شود وجود دارد. اما احتمالا ایران در ابتدای کار وارد مذاکرات مستقیم نشود به هرحال به نظر من شکل مذاکرات مستقیم و یا غیر مستقیم خیلی اهمیتی ندارد .
وی تاکید کرد: انچه که مهم است این است که منافع ملی کشور تامین شود . موضوع این است که ایران چه امتیازی را میدهد و چه امتیازی را خواهد گرفت خطوط قرمز چه چیزهایی هست و بر روی چه مواردی میتواند مانور دهد.
ابولفتح با اشاره به ادعای برخی رسانه ها مبنی بر ضرب الاعجل دو ماهه امریکا برای رسیدن به توافق تصریح کرد: در هر صورت احتمالا اگر تا پایان خرداد موضوع مذاکرات تعیین تکلیف نشود ، غربی ها باید برای مکانیزم ماشه دست به کار شوند و اگر این زمان بگذرد و اقدامی انجام ندهند دیگر فرصتی تا انقضای قرارداد نخواهند داشت. باید منتظر ماند تا ببنیم بالاخره مذاکرات به نتیجه خواهد رسید یا خیر. اگر به نتیجه نرسد آنطور که آمریکاییها ادعا کردند کار به جنگ خواهد کشید. این دو ماه مهمی هست ولی نمیتوان گفت فرجام این تلاشها به کجا خواهد رسید .
این کارشناس ارشد سیاست خارجی در پاسخ به این سوال که فکر میکنید عمان گزینه خوبی برای میانجیگری است ، تصریح کرد: بعضی وقتها حضور میانجی خیلی هم حایز اهمیت نیست. تجربه نشان داده خیلی وقتها شخص میانجی صرفا کاغذ ها را رد و بدل میکند خودش خیلی اثر گزار نبوده است . نمیدانم عمان صاحب صلاحیت هست یا نه ولی آنچه مشخص است این است که در کشورهای منطقه عمان خیلی رابطه خوب و گرمی هم با ایران و هم با آمریکا دارد. ما هم یک بار هم تجربه مذاکرات مسقط را داشتیم شاید به این دلیل از عمان استفاده شود ، شاید بعدا عمان هم کنار برود و مذاکرات مستقیم تبدیل شود .
وی ادامه داد : در همین فاصله که وزیر امور خارجه اعلام مذاکرات غیر مستقیم را کرد، یک سری اخباری آمد که البته نمیدانم واقعی یا خبر سازی است. رویتز به نقل از برخی مقامات ایرانی که اسم آنها را هم نیاورد اعلام کرد که اگر مذاکرات غیر مستقیم خوب پیش برود ایران وارد مذاکرات مستقیم خواهد شد.
این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: شاید بر اساس این حرف ترامپ باور کرده باشد یا واقعا این خبر صحت داشته یا این خبر سازی ترامپ را به این جمع بندی رسانده که ایران آماده مذاکرات مستقیم است . آنچه که الان میدانیم این است که مذاکرات غیر مستقیم است البته شاید این ویترین ماجرا و آن چیزی باشد که به رسانه ها اطلاع می دهند. ترامپ اعلام میکند همین الان مقامات دو کشور در حال مذاکره هستند که این میتواند همین اظهار نظرها توییت ها و مصاحبه ها باشد.
ابوالفتح با تاکید مجدد بر اینکه ، اینکه مذاکره مستقیم باشد یا غیر مستقیم خیلی فرقی ندارد، تصریح کرد: فکر میکنم به هر حال این روند در نهایت به مذاکرات مستقیم خواهد رسید ، به قول معروف دیر و زود دارد ولی سوخت سوز ندارد ، به هر حال اگر هر توافقی صورت بگیرد به لحاظ تشریفاتی مقامات دو کشور باید باهم سلام و علیکی بکنند . مثل داستان برجام می شود که اول غیر مستقیم بود و بعد به مستقیم تبدیل شد .این بار هم میتواند این اتفاق بیفتد ولی اینکه چه زمانی باشد مشخص نیست .
