به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، مهدی سبحانی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در ارمنستان در گفتگو با رسانه “سیویل نت” این کشور در خصوص روابط ایران و ارمنستان گفت: روابط ایران و ارمنستان دیرینه و عمیق است. ما از ابتدای استقلال ارمنستان بعد از فروپاشی شوروی روابط خوبی را با ارمنستان برقرار کردیم و در تمام سطوح مختلف سیاسی، امنیتی، اقتصادی، فرهنگی و علمی ما توانستیم روابط همه جانبه و پایداری را با ارمنستان برقرار کنیم.
وی افزود: از ابتدای برقراری روابط روند همکاری‌های دو کشور یک روند رو به جلویی بوده است. ما گرچه کوچکترین مرز را با ارمنستان داریم، اما بهترین مرز است. هیچوقت از سوی ارمنستان احساس تهدید نکردیم و هیچوقت ارمنستان از سوی ایران احساس تهدید نکرده است. مرز ما یک مرز دوستی و همکاری مفید بوده است. یک مرز تنفس برای ارمنستان از جهت ارتباط با ایران و کشورهای حاشیه دریای خلیج فارس و جنوب بوده است. برای ایران هم ارمنستان مسیری به سمت شمال، گرجستان و دیگر کشورهایی که در امتداد این مسیر شمالی قرار دارند، بوده است.
سبحانی ادامه داد: در بخش سیاسی همیشه دو کشور از یکدیگر حمایت کردند و مواضع دو کشور در ارتباط با رویدادهای جهانی و منطقه‌ای بسیار نزدیک بوده است. یک اعتماد متقابلی بین دو کشور برقرار است. تماس‌های مقامات عالی دو کشور همیشه برقرار بوده و ارتباط سازنده‌ای برقرار است.
سفیر ایران با اشاره به همکاری‌های تجاری ایران و ارمنستان گفت: طی سال‌های گذشته رشد همکاری‌ها، صعودی بوده و اکنون افتخار داریم بگوییم که 711 میلیون دلار حجم مبادلات تجاری داشتیم. امیدواریم که امسال این را به یک میلیارد دلار برسانیم. ارمنستان سکویی برای ارتباط با جمعیت 200 میلیونی در اتحادیه اوراسیا است و می‌تواند مسیر تجارت را با کشورها باز کند.
وی افزود: دو ماه پیش ما قرارداد مربوط به انتقال گاز به ارمنستان را تمدید کردیم که یک گام راهبردی در روابط دو کشور است. به موجب این قرارداد قادریم که میزان واردات برق از ارمنستان را در قبال صادرات گاز افزایش داده و به 3 برابر برسانیم. پروژه‌های خوبی با ارمنستان داریم. خط انتقال برق که امیدوارم طی چند ماه آینده خاتمه پیدا کند. جدیداً یک قرارداد استراتژیک و راهبردی در حوزه حمل و نقل و ساخت جاده با ارمنستان منعقد کردیم که 212 میلیون دلار ارزش دارد. این بزرگترین پروژه‌ای است که بین شرکت‌های ایرانی و دولت ارمنستان منعقد شده است.
ایران با مسیرهایی که حاکمیت ملی ارمنستان را زیر سوال ببرد، مخالف است
سبحانی درباره موضع ایران در قبال ایجاد کریدوری از جنوب ارمنستان (سیونیک) گفت: موضع ما در ارتباط با این مسئله در سطحی اعلام شده که هیچکس نمی‌تواند آن را به عقب بازگرداند. این موضع یک فرد عادی و میانی نیست. موضع رهبر معظم انقلاب است که ایشان به صراحت گفتند که ما با هیچ تغییر ژئوپلیتیکی و تغییر مرزها را نمی‌پذیریم. مفهوم این است آن چیزی که در بطن این موضع‌گیری صریح و شفاف نهفته شده، ما طرفدار استقلال ارمنستان، تمامیت ارضی و حاکمیت ملی ارمنستان هستیم و هر آن چیزی که بخواهد به مرزهای بین‌المللی خدشه‌ای وارد کند، مخالف آن هستیم.
وی افزود: در بحث کریدور مطرح شده، کریدور در ادبیات بین المللی به معنی مسیر ارتباطی است، اما در موضوع ارمنستان وقتی مطرح می‌شود، یک بار حقوقی خاصی دارد. گویا کسانی که این عبارت را به کار می‌برند یک مفهوم خاصی را دنبال می‌کنند. آن‌ها یک اندیشه‌های دیگری را در پشت این اظهارات خود نهفته دارند.
سفیر ایران ادامه داد: ما با مسیرهای ارتباطی مخالف نیستیم. کسی نمی‌تواند با این مخالفت کند و بگوید شما چرا با همسایه خود رابطه داری! اما آن مسیرهایی که خارج از حاکمیت ملی ارمنستان باشد و استقلال ارمنستان را زیر سوال ببرد، ما با آن مخالف هستیم. شما نمی‌توانید به یک کشور مستقلی که حاکمیت ملی دارد بگویی نمی‌توانی حاکمیت ملی خود را در سرزمین خودت اعمال کنید.
وی تصریح کرد: مسیری که تحت نظارت و حاکمیت ملی ارمنستان نباشد، از نظر ما مردود است. این همان تفکری است که قائل به تغییرات ژئوپلیتیکی است. ما با تسلط مخالف هستیم. کشورهایی که خودشان سال‌ها جنگیدند و مخالف بودند که دیگران بر سرزمین آن ها تسلط داشته باشد، اکنون نباید این اندیشه را داشته باشند.
سبحانی در خصوص گفته‌ها درباره مسیر جدید اتصال آذربایجان به نخجوان از خاک ایران اظهار کرد: این مسیر جدید نیست. ممکن است هدف خاصی پشت این تبلیغات روانی وجود داشته باشد. پیشتر برای ارتباط با نخجوان، کامیون‌های آذربایجانی این مسیر را طی می‌کردند. این کامیون‌ها برای سوخت بودند و آسیب می‌زدند. برای اینکه این مسیر نزدیک‌تر شود و آسیب جاده‌ای ما کمتر شود، مسیر را تغییر دادند تا راحت‌تر بتوانند مسیر را طی بکنند. این اصلا جایگزین مسیر دیگری نیست.
فرمت 3+3 برای رسیدن به فهم مشترک جهت حل و فصل مسائل است
سبحانی درباره برگزاری فرمت 3+3 در تهران و تاثیرات آن در منطقه گفت: ما علاقه خاصی به برقراری صلح داریم. برای ما مقصد مهم است و مقصد این است که صلح برقرار شود، کشورها به حاکمیت یکدیگر احترام بگذارند و به دنبال راهکارهای نظامی نباشند. فرمت 3+3 یکی از این مسیرهایی است که می‌تواند به صلح منجر شده و می‌تواند فضا را آرام کند.
وی در خصوص اهمیت این فرمت توضیح داد: اولاً این اولین بار بود که در سطح وزرای خارجه این فرمت در تهران برگزار شد. این نشان می‌دهد که ایران می‌تواند به یک کانون دیپلماسی در منطقه تبدیل شود و این کانون می‌تواند پیام آور صلح، امنیت و آرامش در منطقه باشد. ایران می‌خواست با این کار نشان دهد که من به دنبال برقراری صلح هستم.
سفیر ایران در ارمنستان افزود: پیام بعدی این فرمت این است که مسائل منطقه باید در درون منطقه حل شود. زیرا تبعات مشکلات منطقه را باید کشورهای منطقه تحمل کنند. کشورهایی که دور از منطقه هستند، اگر جنگ شود آسیبی نمی‌بینند، اما کشورهای منطقه آسیب می‌بینند. بنابراین مسائل منطقه هم باید توسط این کشورها حل و فصل شود. فرمت 3+3 می‌خواهد بگوید که مسائل منطقه باید در درون منطقه حل شود. این یک فرمت واقعی برای رسیدن به فهم مشترک جهت حل و فصل مسائل است.
این دیپلمات ایرانی درباره مسئله قره باغ گفت: موضع رسمی ایران در ارتباط با قره‌باغ پیشتر اعلام شده که ما تمامیت ارضی کشورها هم ارمنستان و هم آذربایجان را در چارچوب مقررات بین‌المللی و سازمان ملل متحد به رسمیت می‌شناسیم، اما به این معنا نیست که حقوق افرادی که در آنجا هستند، ضایع شود. ما اعتقاد داریم که حقوق مردم قره باغ باید رعایت شود. باید خودشان حق تعیین سرنوشت داشته باشند و این واقعیتی است که هیچکس نمی‌تواند نادیده بگیرد.
هدف گذاری رسیدن به 3 میلیارد دلار حجم مبادلات تجاری
سفیر ایران در پاسخ به سوالی در خصوص چشم انداز روابط اقتصادی ایران و ارمنستان گفت: ما با ارمنستان ظرفیت‌های زیادی داریم. ما می‌خواهیم در توسعه اقتصادی ارمنستان و شکوفایی آن سهم داشته باشیم. وقتی می‌گویم سهم یعنی کمک کنیم و نقش داشته باشیم. اکنون تجارت ما 711 میلیون دلار است و امسال نزدیک به یک میلیارد دلار می‌رسد. پتانسیل‌های جدید را شناسایی کردیم و وجود دارد. ما بایدبه سمت اینها برویم و بتوانیم از ظرفیت‌ها استفاده کنیم. هدف گذاری رهبران دو کشور این است که ما به 3 میلیارد دلار حجم مبادلات تجاری برسیم.
وی افزود: ما باید زیرساخت‌های این تجارت را آماده کنیم. نخستین زیرساختی که باید به آن توجه شود، پل بین ارمنستان و ایران است که ظرفیت محدودی دارد. در سفر وزیر راه و شهرسازی ما تصمیم گرفتیم که یک پل جدید روی ارس بسازیم. این کمک می‌کند که ترافیک روان شود.
سبحانی همچنین گفت: گام بعدی گمرکات دو کشور است. گمرکات باید توسعه پیدا کند و به روز شود. گام بعدی جاده‌ها است. ساخت جاده آگارات به گاجران می‌تواند سرعت تردد‌ها را بیشتر کند و ارتباط شمال به جنوب به طور واقعی ایجاد شود.
وی در آخر بیان کرد: ما ظرفیت‌های زیادی داریم و می‌توانیم بسیاری از نیازمندی‌های ارمنستان را در بخش‌های مختلف برطرف کنیم. خدمات فنی و مهندسی شرکت‌های ایرانی فوق العاده گسترده است.
