فضای مجازی و پلتفرمهای ثبت آگهی این روزها شاهد پدیده جدیدی هستند، خودروهای دستدوم داخلی که به صورت اقساطی به فروش میرسند، خودروهایی که حتی به مرز فرسودگی رسیدهاند. کافی است در یکی از شبکههای اجتماعی فروش اقساطی خودرو را جستوجو کنید. تعداد زیادی آگهی مربوط به خودروهایی است که تولید دهه ۹۰ و حتی دهه ۸۰ هستند که با کمی پیشپرداخت و اقساط چندماهه فروخته میشوند. برای مثال پرایدی آگهی شده که تولید سال ۸۸ است و طی ۱۲ قسط به فروش میرسد. یا پراید دیگری دیده میشود که تولید سال ۹۵ است و فروشنده در قبال فروش آن ۳۰میلیون تومان پیشپرداخت و ماهیانه سهمیلیون تومان قسط میخواهد.
یک تیبا مدل سال ۹۰ آگهی شده که در مقابل قیمت آن نوشته شده است ۱۴۵میلیون تومان که طی اقساط ۲.۵میلیون تومانی پرداخت میشود. نمونههای بسیار دیگری هم دیده میشود؛ از پژو ۴۰۵ تولید سال ۸۸ تا پژو پارس مدل سال ۹۳. البته غالب آگهیها برای خرید پرایدهای دستدوم است. به نظر میرسد کاهش قدرت خرید خودرو در جامعه کار را به جایی رسانده که بعد از فروش اقساطی خودروهای صفر، حالا شاهد اقساط ۲۴ماهه پرایدهای دستدوم هم باشیم. طی سالیان گذشته خرید خودرو از دسترس بسیاری از افراد خارج شد، به طوری که با جمعیت ۸۸میلیون و ۹۰۰ هزار نفری کشور طبق آخرین آمار وزارت صمت تنها ۲۱میلیون دستگاه خودروی سواری در کشور تردد دارند که نشان میدهد سرانه خرید خودرو در کشور بسیار کم است. از طرف دیگر سیاستگذار نیز که مدام وعده تولید یا واردات خودروی اقتصادی میداد، در این زمینه موفق نبود.
خودروهای وارداتی که عمدتا قیمتی بیشتر از یکمیلیارد و ۵۰۰میلیون تومان دارند به هیچ وجه نمیتوانند خودروی اقتصادی باشند. خرید خودروهای داخلی از کارخانه نیز به یک صف طولانیمدت بدل شده که با پیچوخمهای زیاد عملا برخی را از خرید آنها منصرف میکند. در چنین شرایطی بخشی از هرم تقاضا که با افزایش قیمت خودرو توان خرید را از دست داده بود حالا دیگر از معادلات خرید و فروش دستدومها نیز کنار گذاشته شده تا تنها بتواند همان خودروهای قدیمی را هم با شرایط اقساطی خریداری کند.