حالا جدای از ساز و کار اخذ و شمارش آرا در سراسر کشور که اصولاً امکان تقلب سازمان یافته و موثر را به حداقل می‌رسانند چند دلیل واضح و قابل سنجش توسط عموم مردم که ثابت می‌کند فرآیند برگزاری انتخابات در ایران از سلامت کافی برخوردار بوده و نام رئیس جمهور بعدی ایران تنها از دل صندوق‌های رای بیرون می‌آید را برمی‌شمریم؛ دلایلی که ثابت می‌کنند که می‌توان به این صندوق اعتماد کرد.
بررسی انتخابات ادوار گذشته
نتایج انتخابات در ادوار مختلف به وضوح حکایت از دست به دست شدن قدرت میان جناح‌های مختلف طی ۴۵ سال اخیر بر مبنای خروجی صندوق‌های رای دارد. روسای جمهور منتخب در سال‌های ۱۳۷۶، ۱۳۸۰، ۱۳۹۲ و ۱۳۹۶ که در خلال آن به غلط دو قطبی گزینه نظام و مردم شکل گرفته بود نشان می‌دهد که مسیر صندوق رای بن بست نیست.
همچنین پیروزی سید محمد خاتمی در انتخاباتی که دولت هاشمی برگزار کرد، پیروزی احمدی‌نژاد در انتخاباتی که دولت اصلاحات برگزار کرد، پیروزی حسن روحانی در انتخاباتی که دولت احمدی‌نژاد متولی برگزاری آن بود و پیروزی سید ابراهیم رئیسی در انتخاباتی که دولت روحانی برگزار کرد، به وضوح نشان می‌دهد که نهاد اجرایی انتخابات در ایران هر چند که در دل دولت تعریف شده اما جناحی عمل نمی‌کند، بلکه یک نهاد ملی است.
امانت داری و واقع بینی
در حکمت‌های رسیده به دست ما از بزرگان و حکما اوج صداقت آنجاست که راست بگویی، حتی اگر به ضرر تو باشد. هرچند که اصولاً در دنیا میزان مشارکت در انتخابات لزوماً ملاک مشروعیت نظام‌های سیاسی نبوده و از قهر یا بی‌تفاوتی مردم نسبت به صندوق رای تعابیر مختلفی می‌شود؛ اما در جمهوری اسلامی ایران سالهاست که مشارکت به مشروعیت گره زده می‌شود. اینکه به رغم تاکید صریح رهبر انقلاب برای افزایش حضور مردم در این دوره، پایین‌ترین رقم مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری با وجود اطلاع از پیامدهای آن رسماً اعلام می‌شود، نشان می‌دهد نهاد انتخابات به عنوان یک ساز و کار مستقل و شفاف به ایفای نقش خود متعهد بوده و در این زمینه مصلحت اندیشانه عمل نمی‌کند.
تلاش تکاپو و تقلای جریانات برای جلب آرای مردم تا آخرین لحظات
آنچه که در کارزار انتخاباتی چه در خیابان، فضای مجازی و رسانه ملی برای عموم مردم ملموس و محسوس بوده آن است که هر یک از طرفین تمام توان و تلاش خود را به کار بسته‌اند تا با توسل به ابزار مختلف نظر یکایک رای دهندگان را به خود جلب کنند. از هیجان و حرارت مناظرات تلویزیونی، تا موضع‌گیری‌های تند و تیز ستاد کاندیداها، جدال پرجم هواداران در فضای عینی و مجازی؛ از سخنرانی‌ها تا محافل و میتینگ‌های انتخاباتی تا انواع تولیدات چند رسانه‌ای و حتی تبلیغ چهره به چهره و نفر به نفر حکایت از آن دارد که یک انتخابات واقعی در جریان بوده و تک تک آرا برای کاندیداها حائز اهمیت است. تقلا و به کارگیری حداکثری امکانات در اختیار توسط هر یک از طرفین تا آخرین ساعات و دقایق مهلت قانونی تبلیغات خود نشان از آن دارد که کاندیداها برای پیروزی به چیزی جز جلب آرای مردم دل نبسته‌اند.
بازار داغ گمانه زنی، نظرسنجی‌ها و حاکمیت فضای عدم قطعیت
هر کس که طی یک ماه اخیر اندک توجهی به فضای رسانه‌ای کشور داشته تایید می‌کند که تحلیل، گمانه زنی و نظرسنجی‌های منتشر شده پیرامون نتایج احتمالی انتخابات از جمله پربازدیدترین پست‌ها و اخبار چه در بستر رسمی و چه غیر رسمی بوده‌اند. تولید و انتشار محتواهایی از این دست توسط چهره‌ها و موسسات معتبر علمی و سیاسی از یک سو و موجی که این مطالب در بدنه جامعه ایجاد می‌کرد از سوی دیگر به وضوح نشان از حاکمیت شرایط عدم قطعیت بر فضای سیاسی کشور دارد. غلط از آب درآمدن بسیاری از نظرسنجی‌ها و گمانه زنی‌های معتبر پیرامون نتیجه دور اول انتخابات ۱۴۰۳ به خوبی نشان داد که هیچکس اطلاع دقیق و قطعی از پایان کار نداشته و کسی هنوز نتوانسته معمای نتیجه انتخابات را حل کند.
از تمام آنچه گفته شد اینگونه بر می‌آید که می‌توان پذیرفت که یک انتخاب واقعی در پیش است. برای مشارکت یک ملت ۸۰ میلیونی در اداره امور کشور راهی جز رجوع به صندوق رای نیست. این راه امروز به روی مردم باز است.
