زیورآلات کمیاب ۲۷۰۰ ساله ساخته شده از شهاب‌سنگ در لهستان کشف شده است.
به نقل از آی‌ای، میزان بالای فلز نیکل در سه دستبند، یک خلخال پا و یک سنجاق، در میان ۲۶ مصنوع آهنی، نشان دهنده منشأ شهاب‌سنگی آنهاست.
پس از ۶ دهه از کشف این مصنوعات، اکنون بررسی جدید این دوجین مصنوعات آهنی کشف شده از مکان‌های تدفین در لهستان، یک حقیقت شگفت‌انگیز را آشکار کرده است. آنها از یک آهن بسیار کمیاب و فرازمینی ساخته شده‌اند.
گفتنی است که این کشف، تسلط بر فلزکاری و ریخته‌گری و کار با فلزات را زودتر از آنچه قبلا تصور می‌شد، نشان می‌دهد.
مطالعه اخیر منتشر شده در مجله علوم باستان‌شناسی(Archaeological Science)، تجزیه و تحلیل انجام شده توسط گروهی از دانشمندان لهستانی و فرانسوی بر روی آثار باستانی از مکان‌های تدفین در لهستان را توضیح می‌دهد.
در میان مجموعه‌ای از ۲۶ مصنوع آهنی، سه دستبند، یک خلخال پا و یک سنجاق حاوی مقادیر زیادی نیکل یافت شد که محققان را به این نتیجه رساند که آنها از آهنِ شهاب‌سنگی ساخته شده‌اند.
همانطور که نویسندگان مطالعه خاطرنشان کردند، در حالی که ممکن است تعداد قطعات آهن شهاب‌سنگی، نسبتا کم به نظر برسد، اما این آثار یکی از بزرگترین مجموعه‌های یافت شده در یک مکان باستانی در سراسر جهان هستند و فقط مصر دارای مجموعه‌ای قابل مقایسه از نظر فرهنگ‌های باستانی است.
این کشف نشان دهنده تغییر قابل توجهی در ارزش درک شده این ماده ماورایی بین عصر برنز و آهن است.
تسلط بر فلزکاری با آهن شهاب‌سنگی
محققان در ابتدا با بررسی این مصنوعات، منشأ ذوب آهن را تعیین کردند. آنها به دنبال یافتن این بودند که چه کسی، چه زمانی و در کجا آهن را ذوب کرده است و این امر مستلزم تایید این بود که این زیورآلات، شهاب‌سنگی یا ذوب شده باشند.
بررسی‌های گسترده شامل اسکن‌ها و تجزیه و تحلیل‌های شیمیایی نشان داد که چند قطعه از این مصنوعات از یک شهاب‌سنگ ساخته شده است.
به گفته نویسندگان این مطالعه، آهن زمینی موجود در آنها مخلوط با مواد شهاب‌سنگی ممکن است از بالکان یا آلپ سرچشمه گرفته باشد.
این کشف دومین مورد از نوع خود در لهستان است که هر دو نوع آهن را در خود جای داده است.
آلبرت جامبون(Albert Jambon) از دانشگاه سوربن می‌گوید: احتمال زیادی وجود دارد که این افراد به جای کشف تصادفی، شاهد سقوط یک شهاب‌سنگ بوده‌اند. با توجه به اینکه این مواد در عصر برنز، ارزش نمادین قابل توجهی داشتند، آنها اولین کسانی نبوده‌اند که از آن استفاده کرده‌اند. با این حال، شواهد نشان می‌دهد که در آغاز عصر آهن، آن را به طور مشابه با آهن زمینی پردازش می‌کردند.
محققان می‌گویند: آهن شهاب‌سنگی را می‌توان هم در مراسم سوزاندن جسد و هم در خاکسپاری‌ها یافت که نشان می‌دهد این آهن به یک آیین یا نقش اجتماعی خاص مربوط نمی‌شود.
به گفته آنها، غیاب مواد ارزشمندی نظیر طلا، نقره، جواهرات و سنگ‌های کمیاب و کالاهای وارداتی گرانبها در این مکان نشان می‌دهد که آهن شهاب‌سنگی را نمی‌توان در اینجا به عنوان یک ماده گرانبها در میان فرهنگ‌های دیگر در عصر برنز در نظر گرفت.
لهستان هزار سال زودتر از آنچه فکر می‌کردیم، فلزکاری می‌کرده است
این کشف، بینش‌های هیجان‌انگیزی را در مورد تاریخچه ذوب آهن ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که فرهنگ لوزاتی(Lusatian culture) (بین ۷۵۰ تا ۶۰۰ قبل از میلاد مسیح) در لهستان قبل از اختراع روش ذوب مدرن، درک درستی از فلزکاری را نشان داده است.
محققان در این مطالعه دریافتند که آهن شهاب‌سنگی هزار سال قبل از ظهور روش‌های مدرن برای ایجاد الگوها روی جواهرات آهنی مورد استفاده قرار گرفته و این کشف به طور بالقوه کتاب‌های تاریخ را بازنویسی می‌کند.
نویسندگان این مطالعه این مجموعه زیورآلات و مصنوعات را از یک قبرستان مهم که برای اولین بار در دهه ۱۹۶۰ کشف شد، به عنوان «مجموعه‌ای استثنایی» از مجموعه موزه چستوخوا توصیف کردند.
این مطالعه در مجله Archaeological Science منتشر شده است.
