نوروز برای چه کشورهایی است؟ سنتی جهانی با ریشه‌های ایرانی

نوروز، جشنی کهن و سرشار از نمادهای طبیعت، دوستی و نو شدن، یکی از بزرگ‌ترین جشن‌های باستانی جهان است. این آیین که ریشه در تمدن ایران باستان دارد، امروزه در بیش از ۱۵ کشور جهان گرامی داشته می‌شود. نوروز، به عنوان جشن آغاز سال نو خورشیدی، به زمان اعتدال بهاری، یعنی لحظه‌ای که طول روز و شب برابر می‌شود، ارتباط دارد.

نوروز برای چه کشورهایی است؟

در ادامه، با کشورهایی که نوروز را جشن می‌گیرند و رسوم خاص هر یک آشنا می‌شویم.

۱. ایران؛ مهد نوروز

ایران خاستگاه اصلی نوروز است و این جشن در تقویم رسمی کشور با تعطیلات ۱۳ روزه شناخته می‌شود. از جمله مهم‌ترین آیین‌های نوروزی در ایران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خانه‌تکانی: پاکیزگی خانه‌ها به‌عنوان نمادی از تازگی و نو شدن.
• چیدن سفره هفت‌سین: شامل سین‌های نمادین مانند سیب (سلامتی)، سنجد (عشق)، سماق (بردباری) و سبزه (زندگی).
• دید و بازدید (عیددیدنی): دیدار اقوام و آشنایان برای تحکیم روابط.
• سیزده‌بدر: در روز ۱۳ فروردین، مردم با رفتن به طبیعت، نوروز را به پایان می‌رسانند.

نوروز در ایران فراتر از یک جشن است؛ نماد هویت فرهنگی و همبستگی ملی محسوب می‌شود.

۲. افغانستان؛ نوروز با طعم سمنک و میله گل سرخ

در افغانستان، نوروز با آیین‌های سنتی و پرشکوهی همراه است. مهم‌ترین مراسم نوروزی در افغانستان عبارت‌اند از:

• میله گل سرخ: در شهر مزار شریف، هزاران نفر برای دیدار از روضه منور حضرت علی (ع) گرد هم می‌آیند.
• پخت سمنک (سمنو): زنان افغان با پخت سمنک و خواندن آوازهای سنتی، نو شدن سال را جشن می‌گیرند.
• بزکشی: مسابقه‌ای سنتی که در آن سوارکاران با مهارت، برای تصاحب لاشه بز رقابت می‌کنند.

۳. تاجیکستان؛ جشن ملی با رنگ و موسیقی

تاجیکستان، نوروز را به‌عنوان یک جشن ملی و میراث فرهنگی خود پاس می‌دارد. آیین‌های نوروزی در تاجیکستان شامل:

• برگزاری جشن‌های خیابانی با موسیقی و رقص‌های سنتی.
• پخت نان و سمنک به‌صورت دسته‌جمعی.
• برگزاری مسابقات ورزشی سنتی مانند کشتی محلی.

۴. ازبکستان؛ نوروز در آسیای مرکزی

در ازبکستان، نوروز تحت عنوان “ناوروز بایرامی” جشن گرفته می‌شود. در این کشور، مردم به:

• پخت سمنو به‌عنوان نماد برکت و امید.
• برپایی نمایش‌های خیابانی همراه با لباس‌های سنتی.
• برگزاری مسابقات چوگان و کشتی سنتی می‌پردازند.

۵. ترکمنستان؛ آیین‌های سنتی و موسیقی محلی

نوروز در ترکمنستان نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. از مراسم خاص این کشور:

• برگزاری جشن‌های خیابانی با موسیقی و رقص محلی.
• مسابقات اسب‌سواری که از سنت‌های دیرینه ترکمن‌هاست.
• طبخ غذاهای محلی مانند چوربا و پلو.

۶. قزاقستان؛ نوروز به سبک قزاقی

در قزاقستان، نوروز با نام “Наурыз мейрамы” شناخته می‌شود. آیین‌های نوروزی شامل:

• پخت “ناوریز کوژه”، سوپی سنتی از گوشت و غلات.
• برگزاری مسابقات کشتی محلی و نمایش‌های خیابانی.
• دید و بازدید خانوادگی و آراستن خانه‌ها.

۷. قرقیزستان؛ جشن اتحاد و همدلی

نوروز در قرقیزستان نیز ریشه در فرهنگ ایرانی دارد. مردم این کشور:

• پخت سمنو و غذاهای محلی.
• برگزاری مسابقات سنتی مانند اسب‌سواری و کشتی.
• اجرای موسیقی و رقص سنتی.

۸. جمهوری آذربایجان؛ جشن چهار سه‌شنبه

در آذربایجان، نوروز با چهار سه‌شنبه‌ی خاص پیش از نوروز جشن گرفته می‌شود که هرکدام نماد یکی از عناصر طبیعت‌اند:

• سو چرشنبه (آب): نماد پاکی.
• اود چرشنبه (آتش): نماد گرما و زندگی.
• یئل چرشنبه (باد): نماد حرکت و تغییر.
• تورپاق چرشنبه (خاک): نماد باروری.

مردم آذربایجان در نوروز آتش روشن می‌کنند و از روی آن می‌پرند، نمادی از دور شدن بدی‌ها

۹. عراق (کردستان عراق)

در اقلیم کردستان عراق، نوروز یک جشن ملی و نماد آزادی و همبستگی است. کردها در این روز:

• مشعل‌های آتش را بر کوه‌ها روشن می‌کنند.
• لباس‌های رنگارنگ سنتی می‌پوشند.
• رقص‌های گروهی (هلپرکی) را اجرا می‌کنند

۱۰. پاکستان و هند

در برخی از مناطق پاکستان و هند، به‌ویژه در ایالت‌های کشمیر، گلگیت-بلتستان و سند، نوروز برگزار می‌شود. مردم این مناطق:

• آیین‌های سنتی مشابه ایران دارند.
• به زیارت مکان‌های مقدس می‌روند.
• غذاهای سنتی و شیرینی‌های محلی آماده می‌کنند.

۱۱. ترکیه؛ نوروز در میان کردها و علویان

در ترکیه، نوروز به‌ویژه در میان کردها و علویان با شور و شوق خاصی جشن گرفته می‌شود. از جمله مراسم نوروزی:

• برگزاری مراسم آتش‌افروزی.
• رقص و موسیقی سنتی (هَلای).
• پوشیدن لباس‌های محلی و شرکت در جشن‌های خیابانی.

۱۲. چین (ترک‌های اویغور)

در مناطق ترک‌نشین چین، مانند منطقه سین‌کیانگ، نوروز به‌عنوان یک جشن سنتی برگزار می‌شود. مردم این مناطق:

• غذاهای سنتی مانند “پلو” آماده می‌کنند.
• موسیقی محلی اجرا می‌کنند.
• رقص‌های سنتی به نمایش می‌گذارند.

۱۳. جمهوری‌های قفقاز و روسیه

در مناطقی از روسیه مانند تاتارستان، داغستان و باشقیرستان، نوروز به‌عنوان یک جشن قومی شناخته می‌شود. مردم این نواحی:

• آیین‌های سنتی و موسیقی محلی دارند.
• مسابقات ورزشی سنتی برگزار می‌کنند.

۱۴. آلبانی، بوسنی و هرزگوین و بلغارستان

در برخی از کشورهای حوزه بالکان، نوروز توسط اقلیت‌های مسلمان و ترک‌تبار جشن گرفته می‌شود. مردم این مناطق:

• آیین‌های مشابه نوروز ایرانی برگزار می‌کنند.
• به زیارت اماکن مذهبی می‌روند.

نتیجه‌گیری

نوروز، این جشن باستانی و جهانی، فراتر از یک آیین ملی است. پیام نوروز، نو شدن، دوستی، اتحاد و امید به آینده است. این جشن، با وجود تنوع فرهنگی در کشورهای مختلف، نمادی از صلح و همبستگی جهانی محسوب می‌شود.

کلمات کلیدی: نوروز در کشورهای مختلف، جشن نوروز در ایران، نوروز در افغانستان، نوروز در تاجیکستان، نوروز در قزاقستان، نوروز در ترکیه، نوروز در عراق، نوروز در پاکستان، نوروز در چین، نوروز در آذربایجان.