توکن کاربردی (Utility Token) چیست و چه تفاوتی با توکن اوراق بهادار دارد؟

توکن کاربردی یا یوتیلیتی توکن (Utility Token) یکی از انواع ارزهای دیجیتال است که دسترسی به خدمات خاص یک پلتفرم بلاک چینی را برای هولدرهای خود فراهم می‌کنند. عرضه اولیه سکه (ICO) از متداول‌ترین روش‌های توزیع توکن‌های کاربردی بین خریداران است. توکن‌های کاربردی برای اهداف سرمایه گذاری ساخته نمی‌شوند و به‌خاطر ماهیتشان، آن‌ها را دائماً با توکن‌های اوراق بهادار (Security Token) اشتباه می‌گیرند.

بنابراین، مهم است ابتدا بررسی کنیم که توکن کاربردی چیست و چه تفاوتی با توکن اوراق بهادار دارد، نقش‌شان در بلاک چین و پروژه‌های کریپتویی چیست، چگونه ساخته می‌شوند و آیا مشکلات قانونی بر سر راه آن‌ها وجود دارد؟ در این مطلب به این سؤالات پاسخ خواهیم داد.

توکن کاربردی چیست؟

یوتیلیتی توکن (Utility Token) یا توکن کاربردی که گاهی اوقات به آن توکن کاربر (User Token) هم می‌گویند، نوعی ارز دیجیتال است که پروژه‌ها و شرکت‌ها با هدف خاصی مانند تسهیل تراکنش‌ها یا دسترسی به خدمات و محصولات‌شان تولید و عرضه می‌کنند.

توکن‌های کاربردی معمولاً مختص پلتفرم خودشان هستند و نوعی ابزار سرمایه گذاری محسوب نمی‌شوند. در عوض، خریداران این نوع توکن‌ها می‌توانند به خدمات خاصی با هزینه و کارمزد کمتر دسترسی داشته باشند. برای مثال، اگر روزی یک شرکت تاکسی اینترنتی تصمیم به عرضه توکن کاربردی خود بگیرد، این ارز دیجیتال فقط برای پرداخت‌های درون برنامه‌ای و هزینه سفرها کاربرد خواهد داشت و ابزار سرمایه‌گذاری محسوب نخواهد شد.

همانطور که از نامشان پیداست، این نوع از ارزهای دیجیتال نقش یک «توکن» را دارند؛ برخلاف «کوین‌ها» بلاک چین اختصاصی نداشته و روی یک شبکه دارای قابلیت توسعه قرارداد هوشمند و ساخت توکن، میزبانی می‌شوند. علاوه‌براین، توکن‌های کاربردی امروزه پیچیده‌تر شده و کاربردهای بیشتری از صرفاً ارائه دسترسی به خدمات خاص پیدا کرده‌اند.

بیشتر بخوانید: تفاوت کوین و توکن چیست؟

نحوه تکامل یوتیلیتی توکن‌ها

توکن‌های کاربردی از زمان تولدشان تکامل زیادی داشته‌اند. بااینکه این توکن‌ها در ابتدا صرفاً یک کلید دسترسی به محصولات و خدمات اکوسیستم مربوطه‌شان بودند، اما امروزه رشد زیادی پیدا کرده و عملکردهای پیچیده‌تری به آن‌ها اضافه شده است. از جمله این کاربردها می‌توان تشویق تعامل کاربری، دسترسی به حاکمیت غیرمتمرکز و کمک به رشد اکوسیستم را نام برد.

برخی از مهمترین نقاط عطف در تاریخ تکامل توکن‌های کاربردی به‌صورت زیر است:

• ۲۰۱۵: راه‌اندازی شبکه اتریوم به‌عنوان اولین بلاک چین قرارداد هوشمند و استفاده از ارز ETH به‌عنوان یک توکن کاربردی برای پرداخت هزینه تعامل با اسمارت کانترکت‌ها.
• ۲۰۱۷: معرفی استاندارد ERC20 در پروپوزال بهبود EIP-20 همزمان با انفجار عرضه اولیه سکه (ICO) که باعث تولد توکن‌های جدیدتر شد.
• ۲۰۲۰: ظهور دیفای به‌همراه توکن‌های کاربردی بیشتر برای پروتکل‌های مالی نوآور.
• ۲۰۲۱: پذیرش بیشتر یوتیلیتی توکن‌ها در صنایع و حوزه‌های مختلف از جمله بازی، امور مالی سنتی و زنجیره تأمین.

بیشتر بخوانید: عرضه‌ اولیه‌ کوین یا ICO چیست؟

توکن های کاربردی چگونه کار می‌کنند؟

نحوه ساخت و تولید این نوع از ارزهای دیجیتال که به آن توکنیزه کردن (Tokenization) نیز می‌گویند، شامل مراحل زیر است:

۱. انتخاب پلتفرم

تیم پروژه ابتدا یک بلاک چین دارای قابلیت توسعه توکن مانند اتریوم، بایننس اسمارت چین یا سولانا را انتخاب می‌کند. هر کدام از این شبکه‌ها مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند که تیم توسعه بسته به هدف خود، می‌تواند یکی از آن‌ها را انتخاب کند.

۲. استقرار قرارداد هوشمند

تیم توسعه پس از تعیین معیارهای مورد نظر، قرارداد هوشمند را ساخته و روی بلاک چین انتخابی راه‌اندازی می‌کند. برای این کار، این تیم باید معیارهای توکن را با استاندارد ساخت توکن روی بلاک چین مورد نظر تطبیق دهد. این معیارها معمولاً شامل مشخص کردن عملکردهایی از جمله عرضه کل (totalSupply)، موجودی ‌(balanceOf)، انتقال (transfer) و تأیید تراکنش (approve) هستند.

برای مثال، استاندارد توکن در شبکه اتریوم، ERC20 نام دارد. به توکن‌های این شبکه نیز توکن ERC20 می‌گویند. همین امر برای شبکه بایننس اسمارت چین صادق است؛ از استاندارد BEP20 برای ساخت توکن روی این شبکه استفاده می‌شود.

۳. ساخت و مینت توکن

پس از استقرار قرارداد هوشمند روی بلاک چین، نوبت به «مینت» یا ساخت توکن می‌رسد. توکن‌های کاربردی معمولاً از طریق روش‌هایی مانند عرضه اولیه سکه (ICO)، عرضه اولیه صرافی (IEO) یا عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز (IDO) ساخته می‌شوند.

البته، برخی از منابع، به ایردراپ (Airdrop)، توکن سواپ (Token Swap) و همچنین رویداد تولید توکن (Token Generation Event) یا TGE نیز به‌عنوان دیگر روش‌های ساخت توکن‌های کاربردی روی بلاک چین اشاره کرده‌اند.

بااین‌حال، باید دقت داشته باشید که این روش‌ها از نظر هدف، نحوه جذب سرمایه و توزیع توکن‌ها بین آدرس کیف پول‌ها با یکدیگر متفاوت‌اند. برای آشنایی بیشتر با تفاوت بین TGE و ICO، مطلب رویداد تولید توکن (TGE) چیست ما را بخوانید.

۴. لیست شدن در صرافی‌ها

پس از ساخت و توزیع، تیم توسعه معمولاً درخواست لیست شدن توکن خود را به صرافی‌ها می‌دهد. پس از تأیید، امکان خرید، فروش و معامله آن‌ها در صرافی‌ها فراهم خواهد شد. حال بسته به عرضه و تقاضا، محبوبیت، عملکرد و دیگر موارد، ممکن است قیمت توکن مورد نظر افزایش یا کاهش یابد.

البته همانطور که گفتیم، هدف اصلی پروژه‌ها از خرید و فروش توکن‌هایشان توسط کاربران، سرمایه گذاری و کسب سود از نوسان قیمت نیست. بااین‌حال، کاربران همچنان فرصت کسب سود از معامله این نوع از ارزهای دیجیتال را دارند.

۵. استفاده در اکوسیستم

پس از خرید یک یوتیلیتی توکن، کاربران می‌توانند از آن‌ها برای تعامل با اکوسیستم بلاک چینی استفاده کنند.

بیشتر بخوانید: توکنیزه کردن چیست؟

مزایا و کاربرد توکن های کاربردی چیست؟

همانطور که گفتیم، با پیشرفت صنعت بلاک چین، نقش یوتیلیتی توکن‌ها نیز از کاربرد صرف برای تسهیل تراکنش‌ها و دسترسی به خدمات اکوسیستم بلاک چینی‌شان فراتر رفته است. از جمله مهمترین کاربردهای توکن‌های کاربردی شامل موارد زیر است:

دسترسی به خدمات و محصولات

مهمترین و اولین نقش توکن‌های کاربردی، ارائه دسترسی به خدمات و محصولات یک پروژه در یک شبکه بلاک چینی است. به‌عبارت دیگر، این توکن‌ها نوعی «ارز دیجیتال» هستند که کاربران از آن‌ها برای پرداخت هزینه و دسترسی به عملکردهای مختلف پلتفرم مورد نظر استفاده می‌کنند.

بنابراین، از یک توکن کاربردی می‌توان برای کار با یک پلتفرم یا دسترسی به یک نرم‌افزار خاص در یک شرکت استفاده کرد. برای مثال، ارز FIL یک توکن کاربردی در بلاک چین فایل کوین (Filecoin) است که برای خرید فضای ذخیره‌سازی در این شبکه کاربرد دارد.

بیشتر بخوانید: فایل کوین چیست؟

تسهیل تراکنش‌ها

نقش مهم دوم، عملکرد به‌عنوان واسط تبادل است. از توکن‌های کاربردی می‌توان برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها، خدمات، انتقال ارزش یا مشارکت در فعالیت‌های پلتفرم مربوطه‌شان استفاده کرد.

برای مثال، ارز GLM برای پرداخت هزینه محاسبات در پروژه گولم نتورک (Golem Network) کاربرد دارد.

تشویق به مشارکت و پاداش‌دهی

بسیاری از پلتفرم‌های بلاک چینی از توکن‌های کاربردی برای تشویق کاربران به مشارکت و تعامل استفاده می‌کنند. برای مثال، شما برای مشارکت در فعالیت‌های خاص مانند حاکمیت غیرمتمرکز و رأی‌دهی نسبت به تصمیمات تأثیرگذار بر آینده پروژه یا حتی استیکینگ، به نگهداری مقدار مشخصی از توکن کاربردی شبکه مربوطه نیاز دارید.

این توکن‌ها برای پاداش‌دهی به کاربران در ازای تکمیل وظایف از جمله تأمین نقدینگی، اعتبارسنجی تراکنش‌ها، تولید محتوا یا ارائه خدمات در پروژه مورد نظر نیز کاربرد دارند. برای مثال، در پلتفرم ورزشی Socio، طرفداران می‌توانند با استفاده از ارز چیلیز (CHZ) با تیم و باشگاه ورزشی مورد علاقه‌شان تعامل داشته و از آن‌ها برای دریافت جوایز واقعی استفاده کنند.

کمک به رشد اکوسیستم

توکن‌های کاربردی نقش مهمی در ترویج پروژه و کمک به رشد اکوسیستم بلاک چینی‌شان دارند. پروژه‌ها یا شرکت‌ها با عمل به وعده‌ها و نشان دادن عملکرد موفق، می‌توانند به جذب کاربران بیشتر بپردازند.

دیفای و برنامه‌های غیرمتمرکز

یوتیلیتی توکن‌ها، قلب تپنده فضای دیفای و برنامه‌های غیرمتمرکز هستند. توکن‌هایی مانند کاپماند (COMP) و آوه (AAVE) در پروتکل‌های وام‌دهی و توکنی مانند یونی (UNI) در صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ نقش تسهیل‌گر را ایفا می‌کنند.

مشکلات و چالش‌های توکن های کاربردی چیست؟

یوتیلیتی توکن‌ها گزینه مناسبی برای تأمین مالی پروژه‌های درحال‌توسعه هستند. بااین‌حال، این توکن‌ها می‌توانند با برخی ریسک‌ها نیز همراه باشند. محبوبیت توکن‌های کاربردی با رونق ICOها در سال ۲۰۱۷ افزایش یافت و باعث استفاده گسترده از مکانیسم‌های این نوع از ارزهای دیجیتال شد.

اما متأسفانه در سال بعد، همین عامل مشکلاتی را پدید آورد و به کاهش اعتماد و حسابرسی‌های مداوم پروژه‌های جدید انجامید. دلیل اصلی چنین اتفاقی، اهداف غیرواقع‌بینانه پروژه‌ها و عدم نظارت بر این توکن‌ها (برخلاف توکن‌های اوراق بهادار) بود.

از جمله مشکلات و چالش‌های توکن‌های کاربردی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

ابهام‌های نظارتی

محیط نظارتی توکن‌های کاربردی اغلب نامشخص و در حوزه‌های قضایی مختلف، متفاوت است. تعیین اینکه آیا یک توکن کاربردی می‌تواند به‌عنوان اوراق بهادار نیز طبقه‌بندی شود یا خیر، چالش‌برانگیز است. این امر، ریسک‌های قانونی را برای صادرکنندگان و سرمایه‌گذاران آن‌ها در پی خواهد داشت.

تقلب و کلاهبرداری

فروش توکن‌های کاربردی، به‌ویژه از طریق عرضه‌های اولیه سکه، با کلاهبرداری‌ها و فعالیت‌های متقلبانه همراه بوده است. سرمایه‌گذاران ممکن است در تشخیص پروژه‌های معتبر از پروژه‌های جعلی با مشکل مواجه شوند که ضرر و زیان مالی را برایشان به‌همراه دارد.

بیشتر بخوانید: کلاهبرداری ارز دیجیتال؛ راهنمای جامع حفظ امنیت در بازار ارزهای دیجیتال

ریسک‌های فناوری و هک

توکن‌های کاربردی به فناوری بلاک چین متکی هستند. مشکلاتی مانند مقیاس‌پذیری، آسیب‌پذیری‌های امنیتی در قراردادهای هوشمند و پیشرفت‌های فناوری می‌توانند بر عملکرد و دوام پلتفرم مربوطه‌شان تأثیر بگذارند و ارزش آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهند.

به‌همین‌خاطر، انجام حسابرسی‌های منظم، مقایسه با همتایان و استفاده از روش‌های تأیید رسمی برای جلوگیری از سرقت سرمایه توسط هکرها و حفظ اعتماد کاربران ضروری است.

نوسان قیمت

قیمت توکن‌های کاربردی می‌تواند نوسان بالایی داشته باشد. عواملی مانند احساسات بازار، میزان تقاضا برای خدمات مرتبط و شرایط کلی بازار می‌توانند به نوسانات شدید قیمت منجر شده و بر ارزش این نوع از ارزهای دیجیتال تأثیر بگذارند.

نبود ارزش ذاتی

برخلاف برخی از ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین، توکن‌های کاربردی اغلب فاقد ارزش ذاتی هستند؛ ارزش آن‌ها به میزان موفقیت و پذیرش پلتفرم مربوطه توسط کاربران بستگی دارد که آن‌ها را بیش از پیش در معرض تأثیرپذیری از احساسات قرار می‌دهد.

اشباع بازار و پذیرش محدود

بازار توکن‌های کاربردی به‌شدت رقابتی شده و باعث شده است که پروژه‌های جدید برای متمایز کردن خودشان، با چالش‌هایی مواجه شوند. این اشباع می‌تواند جذب سرمایه و کاربران جدید را دشوار سازد.

بنابراین، موفقیت توکن‌های کاربردی به پذیرش گسترده پلتفرم آن‌ها بستگی دارد. اگر یک پلتفرم نتواند کاربران زیادی را جذب کند یا با رقابت سایر پروژه‌های مشابه مواجه شود، ارزش و کاربرد توکن کاربردی مورد استفاده در آن نیز کاهش خواهد یافت.

نبود تعامل‌پذیری

در برخی موارد، استفاده از توکن‌های کاربردی به یک پلتفرم خاص محدود است. این امر می‌تواند تعامل‌پذیری آن‌ها با توکن‌ها و بلاک چین‌های دیگر را کاهش دهد که در نتیجه، بر میزان کاربرد و پتانسیل همکاری این توکن‌ها نیز تأثیر منفی می‌گذارد.

چالش‌های حاکمیتی و گاورننس

مکانیزم‌های حاکمیت غیرمتمرکز که اجازه مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها را به هولدرهای توکن‌های کاربردی می‌دهند، می‌توانند با مشکلاتی مانند بی‌تفاوتی رأی‌دهندگان، دستکاری آرا یا تضاد منافع بین سهامداران مواجه شوند.

موانع فنی برای کاربران

برخی کاربران ممکن است در درک و استفاده از یوتیلیتی توکن‌ها، به‌ویژه اگر با فناوری بلاک چین آشنایی نداشته باشند، با چالش‌هایی مواجه شوند. به‌همین‌خاطر، بهبود رابط‌های کاربری و آموزش کاربران در خصوص خرید، ذخیره و استفاده از این توکن‌ها برای افزایش پذیرش‌شان ضروری است.

ادغام با سیستم‌های سنتی

ادغام توکن‌های کاربردی با سیستم‌ها و زیرساخت‌های سنتی می‌تواند یک مانع دیگر برای پذیرش آن‌ها باشد. کسب‌وکارها و مصرف‌کنندگان ممکن است نسبت به پذیرش فناوری‌های جدید که مستلزم تغییرات اساسی در عملیات آن‌هاست، مقاومت نشان دهند.

تفاوت توکن کاربردی با توکن اوراق بهادار چیست؟

در دنیای کریپتو، یوتیلیتی توکن‌ها را اغلب با توکن‌های اوراق بهادار (Security Tokens) مقایسه می‌کنند. بااین‌حال، این دو نوع توکن از نظر عملکرد و وضعیت قانونی با یکدیگر تفاوت بسیار زیادی دارند.

ازآنجاکه توکن‌های کاربردی برای دسترسی به خدمات یا محصولات خاصی در یک شبکه بلاک چینی استفاده می‌شوند، اوراق بهادار محسوب نشده و نشان‌دهنده مالکیت یا سرمایه‌گذاری در یک شرکت یا دارایی نیستند. در نتیجه، این نوع از ارزهای دیجیتال تحت نظارت قانونی کمتری نسبت به توکن‌های اوراق بهادار قرار دارند.

در مقابل، توکن‌های اوراق بهادار بیانگر مالکیت در یک شرکت یا دارایی هستند و مشابه اوراق بهادار سنتی، مشمول قوانین و مقررات مربوطه می‌شوند. این توکن‌ها باید از الزامات ثبت و افشای اطلاعات پیروی کنند. علاوه‌براین‌ها، توکن‌های اوراق بهادار می‌توانند برای سرمایه‌گذاران‌شان سودآوری داشته باشند.

در جدول زیر، تفاوت‌های توکن کاربردی با توکن اوراق بهادار را مشاهده می‌کنید:

از جمله برخی از توکن‌های اوراق بهادار می‌توان موارد زیر را نام برد:

• پالی‌مث (Polymath)
• ریل بلاکس (RealBlocks)
• وی‌ورک (WeWork)
• بلاک‌وی‌سی (BlockVC)

بیشتر بخوانید: توکن اوراق بهادار چیست؟

آیا ممکن است یک توکن کاربردی به‌عنوان اوراق بهادار شناخته شود؟

در سال ۲۰۱۷، هم‌زمان با افزایش تعداد شرکت‌های بلاک چینی که برای جذب سرمایه پروژه‌های خود اقدام به عرضه توکن می‌کردند، فرصت‌هایی برای سوءاستفاده از نبود مقررات ایجاد شد. این فضا، به‌سرعت حال‌وهوای «غرب وحشی» را به خود گرفت و بسیاری از این پروژه‌ها، کلاهبرداری از آب درآمدند.

این امر باعث شد توکن‌های کاربردی که توسط عرضه اولیه سکه وارد بازار می‌شدند، بیش از پیش زیر ذره‌بین ناظران قرار بگیرند. در این راستا، برخی از نهادهای صادرکننده توکن برای اجرای مقررات به این حوزه ورود کردند.

نهادهای نظارتی

در پاییز سال ۲۰۱۷ و در اوج تب‌وتاب ICOها، نهادی به‌نام اتحادیه توکن (Token Alliance) شکل گرفت. این سازمان شامل شرکت‌های خصوصی، دفاتر حقوقی، صرافی‌ها و شرکت‌های مشاوره‌ای بود و با هدف خودتنظیمی بازار توکن‌ها شکل گرفته بود.

نهاد نظارتی دیگری که تأثیر بسزایی بر وضعیت توکن‌ها دارد، کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) است. این کمیسیون یک نهاد فدرال مستقل در آمریکاست که وظیفه اجرای قوانین اوراق بهادار، پیشنهاد قوانین جدید و نظارت بر این صنعت را بر عهده دارد. بسیاری از سرمایه‌گذاران در خارج از ایالات متحده نیز برای تعیین وضعیت اوراق بهادار بودن توکن‌ها، به تصمیمات این کمیسیون اتکا می‌کنند.

آزمون هاوی

کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده برای تشخیص اینکه آیا یک ابزار مالی تحت عنوان «قرارداد سرمایه‌گذاری» در چارچوب قوانین اوراق بهادار قرار می‌گیرد یا خیر، از آزمون هاوی (Howey Test) استفاده می‌کند. این آزمون چهار مرحله‌ای که به دهه ۱۹۴۰ بازمی‌گردد، تعیین می‌کند که آیا یک ابزار مالی مانند توکن‌ها، باید به‌عنوان اوراق بهادار طبقه‌بندی شوند و در نتیجه تحت نظارت کمیسیون قرار گیرند یا خیر.

در سال ۲۰۲۲، این کمیسیون چندین شرکت صادرکننده توکن را به دلیل عرضه اوراق بهادار ثبت‌نشده تحت پیگرد قانونی قرار داد. بنابراین اگر توکنی که تحت عنوان «کاربردی» عرضه شده است با معیارهای آزمون هاوی تطابق داشته باشد، امکان طبقه‌بندی شدن آن به‌عنوان توکن اوراق بهادار وجود دارد.

وضعیت مالیاتی توکن‌های کاربردی چگونه است؟

در پاسخ به این سؤال که آیا توکن‌های کاربردی پیامدهای مالیاتی متفاوتی نسبت به سایر دارایی‌های ارز دیجیتال دارند؟ باید گفت: معمولاً نه.

به‌طور کلی، توکن‌های کاربردی از همان قوانین مالیاتی پیروی می‌کنند که برای سایر دارایی‌های ارز دیجیتال در کشور یا منطقه محل سکونت شما در نظر گرفته شده است. البته به‌دلیل ماهیت این توکن‌ها که برای کارکرد خاصی طراحی شده‌اند و نه با هدف کسب سود، امکان تغییر قوانین در آینده وجود دارد.

بنابراین، اگر در کشوری مانند ایالات متحده که نگاه سختگیرانه‌ای نسبت به مسائل مالیاتی دارد زندگی می‌کنید، بهتر است با یک مشاور مالی مشورت نمایید. در ایران نیز مالیات سالانه توکن‌های کاربردی مشابه دیگر ارزهای دیجیتال، بسته به درآمد خالص شما تعیین می‌شود:

• تا ۲۸ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان درآمد، معاف از مالیات
• تا ۵۰ میلیون تومان درآمد، ۱۵٪ مالیات
• درآمد مازاد بر ۵۰ میلیون تومان تا ۱۰۰ میلیون تومان، ۲۰٪ مالیات
• مبالغ بالاتر؛ ۲۰٪ مالیات

نمونه توکن های کاربردی کدامند؟

از اولین یوتیلیتی توکن‌ها که وارد بازار شدند، برخی از توکن‌های ERC20 روی شبکه اتریوم بودند. در این قسمت، نمونه‌هایی از توکن‌های کاربردی را معرفی می‌کنیم:

اتر (ETH)

درخصوص توکن کاربردی بودن ارز دیجیتال اتر بین منابع اختلاف نظر وجود دارد. برخی از منابع با اتکا به تعریف توکن کاربردی برای استفاده در تراکنش‌ها و دسترسی به خدمات یک پلتفرم، ارز ETH را یک توکن کاربردی برای پرداخت کارمزد گس تراکنش‌ها هنگام کار با پلتفرم‌های دیفای می‌دانند.

بااین‌حال، برخی از منابع، ارز ETH را با درنظر گرفتن ویژگی‌هایی از جمله داشتن بلاک چین اختصاصی و طبقه‌بندی به‌عنوان «کوین»، داشتن ارزش ذاتی و کاربرد برای سرمایه‌گذاری و کسب سود، یک توکن کاربردی تلقی نمی‌کنند.

اگر نظر گروه اول را در نظر بگیریم، کوین‌های بومی تمام بلاک چین‌های قرارداد هوشمند مانند بایننس کوین، سولانا، ترون و پالیگان را نیز می‌توان به‌خاطر کاربرد برای پرداخت کارمزد گس تراکنش‌های برنامه‌های غیرمتمرکز روی شبکه‌شان، یک توکن کاربردی در نظر گرفت. البته بایننس کوین به‌خاطر کاربرد برای دریافت تخفیف معاملات در صرافی بایننس نیز کاربرد بیشتری دارد.

زیرو ایکس (ZRX)

زیروایکس (0x) یک پروتکل متن باز است که تبادل همتابه‌همتای توکن‌های اتریومی را فراهم می‌کند. این پروتکل برای تسهیل تبادل غیرمتمرکز توکن‌های ERC20 ساخته شده و ارز ZRX آن به‌عنوان یک توکن کاربردی برای پرداخت کارمزد تراکنش‌های آن کاربرد دارد.

آگور (REP)

آگور (Augur) یک بازار پیش‌بینی غیرمتمرکز است که اجازه ساخت پیش‌بینی و نظردهی نسبت به نتیجه اتفاقات دنیای واقعی را به کاربران می‌دهد. از توکن بومی این پلتفرم با نماد REP برای پاداش‌دهی به بازارسازهایی که نتایج وقایع را به‌درستی پیش‌بینی کرده‌اند، استفاده می‌شود.

گولم (GNT)

گولم (Golem) یک سوپرکامپیوتر غیرمتمرکز است که کاربران با استفاده از آن می‌توانند قدرت محاسباتی خود را به دیگران اجاره دهند. توکن GLM این پلتفرم برای پرداخت هزینه خدمات و منابع کاربرد دارد.

بت (BAT)

بیسیک اتنشن توکن (Basic Attention Token) با نماد BAT یک توکن اتریومی است که در مرورگر بریو (Brave) کاربرد دارد. کاربران می‌توانند با تماشای تبلیغات در این مرورگر، توکن بت کسب کنند.

چین لینک (LINK)

چین لینک (Chainlink) شبکه‌ای غیرمتمرکز از اوراکل‌هاست که اطلاعات دنیای واقعی را وارد قراردادهای هوشمند می‌کنند. توکن LINK این شبکه برای پرداخت هزینه خدمات اوراکل‌ها و پاداش‌دهی به تأمین‌کنندگان داده استفاده می‌شود.

دیسنترالند (MANA)

دیسنترالند (Decentraland) یک پلتفرم متاورسی است. از توکن کاربردی بومی این پلتفرم به‌نام مانا (MANA) می‌توان برای خرید زمین‌های مجازی، ساخت ان اف تی و در کل هر فعالیتی در متاورس دیسنترالند استفاده کرد.

وی چین (VET)

وی چین (VeChain) یک پروژه بلاک چینی با تمرکز بر مدیریت زنجیره تأمین و راه‌حل‌های شرکتی است. توکن بومی این پلتفرم به‌نام VET، نقش حیاتی را در شفافیت زنجیره تأمین و پرداخت کارمزد تراکنش‌های آن ایفا می‌کند.

سؤالات متداول

جمع‌بندی

توکن کاربردی یا یوتیلیتی توکن (Utility Token) نوعی ارز دیجیتال است که برای دسترسی به خدمات، محصولات یا قابلیت‌های یک پلتفرم بلاک چینی استفاده می‌شود. برخلاف توکن‌های اوراق بهادار، توکن‌های کاربردی نمایانگر مالکیت یا سرمایه‌گذاری نیستند و معمولاً تحت مقررات سخت‌گیرانه اوراق بهادار قرار نمی‌گیرند. بااین‌حال، چالش‌هایی مانند ابهام‌های قانونی، نوسانات قیمتی، امنیت قراردادهای هوشمند و رقابت بالا می‌توانند بر ارزش و پذیرش آن‌ها تأثیر بگذارد. موفقیت این توکن‌ها وابسته به میزان پذیرش و کارایی پلتفرم مربوطه است و از طریق ICO یا TGE عرضه و بین کاربران توزیع می‌شوند.