دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، روز پنج‌شنبه ۲۵ بهمن‌ماه اطمینان خاطر داد که اوکراین در مذاکرات پایان جنگ حضور خواهد داشت؛ موضوعی که یک روز قبل آن را زیر سوال برده بود.
به گزارش نیویورک‌تایمز، او در دفتر بیضی شکل، در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره اینکه آیا اوکراین جایی در میز مذاکره خواهد داشت، گفت: «البته که خواهند داشت. منظورم این است که آنها بخشی از آن هستند. ما اوکراین را خواهیم داشت، روسیه را خواهیم داشت و افراد دیگری را نیز درگیر خواهیم کرد.»
هنگامی که ترامپ روز چهارشنبه گفت که او و رئیس جمهور روسیه، ولادیمیر وی. پوتین، گفت‌و‌گو‌ها را برای پایان دادن به جنگ آغاز کرده‌اند، به‌ویژه هیچ اشاره‌ای به شرکت اوکراین در مذاکرات نکرد. این غفلت باعث شد که هشداری به سراسر اروپا و متحدان اوکراین صادر شود؛ چراکه آنها می‌ترسند منافع اوکراین در این گفت‌و‌گو‌ها به حاشیه برود یا نادیده گرفته شود. رئیس‌جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی روز پنج‌شنبه گفت: «ما به‌عنوان یک کشور مستقل، به همین سادگی هیچ توافق آتش‌بسی را نمی‌پذیریم.»
این روزنامه در ادامه تحولات مربوط به روز پنج‌شنبه نوشت: پس از صحبت تلفنی با پوتین در روز چهارشنبه، رئیس‌جمهوری ایالات متحده سپس با زلنسکی هم صحبت کرد. ترامپ پیشنهاد کرده بود که می‌توان مرز‌ها را دوباره ترسیم و از عضویت اوکراین در ناتو خودداری کرد و اوکراین و متحدان اروپایی را می‌توان از مذاکرات کنار گذاشت.
روز پنج‌شنبه، در نشست‌ها و بیانیه‌ها، مقامات اروپایی بر حق کی‌یف – و حق خودشان – برای حضور در میز مذاکره تاکید کردند و علیه عقب‌نشینی زودهنگام از مولفه‌های مهم مذاکره مانند مرز‌های سرزمینی و عضویت در ناتو صحبت کردند. برخی از نزدیک‌ترین متحدان ایالات متحده، از جمله بریتانیا و آلمان، از جمله کشور‌هایی بودند که سعی داشتند جایگاه اروپا را در تصمیماتی که بر امنیت این قاره تاثیر می‌گذارد، تثبیت کنند.
بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع آلمان پس از نشست ناتو در بروکسل به خبرنگاران گفت: «اروپا باید در مذاکرات شرکت کند و من فکر می‌کنم درک این موضوع بسیار آسان است.» او گفت که این قاره باید به‌طور مستقیم با پیامد‌های هر معامله‌ای زندگی کند و ممکن است نقش اصلی یا مهمی را در نظم صلح ایفا کند. جان هیلی، وزیر دفاع بریتانیا هم گفت: «فراموش نکنیم، روسیه فراتر از اوکراین یک تهدید باقی می‌ماند.»
وی با صحبت درباره وضعیت فعلی اوکراین افزود: «وظیفه ما به عنوان وزرای دفاع در ناتو، این است که آنها را در بهترین موقعیت قرار دهیم تا از طریق قدرت، صلحی پایدار را تضمین کنیم.» مسائل دیگری که برای اوکراین و متحدان اروپایی‌اش نگران‌کننده بوده، همچنان باقی مانده است، از جمله اینکه هم ترامپ و هم وزیر دفاع او، پیت هگسث، تمایل خود را برای دادن امتیازاتی به روسیه نشان داده‌اند که اوکراین مدت‌هاست آنها را غیرقابل قبول خوانده است. پس از تماس ترامپ با پوتین، او به خبرنگاران گفت که «بعید» است که اوکراین به مرز‌های قبل از ۲۰۱۴ خود بازگردد و گفت که عضویت این کشور در ناتو «عملی» نیست.
روسیه حمله تمام‌عیار خود به اوکراین را در فوریه سال۲۰۲۲ با ادعای قلمرویی آغاز کرد که به‌طور گسترده توسط اکثر کشور‌های جهان رد شد. روسیه همچنین به دنبال جلوگیری از پیوستن اوکراین به ائتلاف نظامی ناتو بوده و عضویت این کشور را به‌عنوان تهدیدی برای امنیت ملی خود نشان می‌دهد، در عین حال که اوکراین از زمان آغاز جنگ به دنبال تسریع در اجرای آن بوده است.
روسیه حمله تمام‌عیار خود به اوکراین را در فوریه سال۲۰۲۲ با ادعای قلمرویی آغاز کرد که به‌طور گسترده توسط اکثر کشور‌های جهان رد شد
دور زدن متحدان آمریکا و اوکراین؟
حتی در حالی که اروپایی‌ها در نشست روز پنج‌شنبه وزرای دفاع در بروکسل به دنبال نشان دادن یک جبهه متحد در حمایت از اوکراین بودند، نگرانی‌ها درباره اینکه ممکن است با فشار دولت ترامپ برای همکاری با روسیه، پایان دادن به جنگ کنار گذاشته شود، افزایش یافته است. رهبران و مقامات ارشد اروپایی اصرار دارند که اوکراین باید با ترسیم طرح‌های صلح بر سر میز مذاکره حضور داشته باشد و این روند نباید با عجله انجام شود؛ زیرا این امر می‌تواند کشور درگیر در جریان مذاکرات را در نقطه ضعف قرار دهد. اما نگرانی فزاینده‌ای در میان متحدان ناتو وجود دارد که ایالات متحده رویکرد متفاوتی را در پیش خواهد گرفت.
پرزیدنت ترامپ روز چهارشنبه اعلام کرد که با ولادیمیر وی. پوتین رئیس‌جمهوری روسیه «تماس تلفنی طولانی و بسیار سازنده» داشته است. او آن را آغاز مذاکره برای پایان دادن به جنگ در اوکراین دانست، بدون اینکه اشاره‌ای به نقش اروپا و اوکراین در این مذاکرات داشته باشد. این موضوع، همراه با اظهارنظر‌های ترامپ و وزیر دفاع او که اهداف کلیدی اوکراین را غیرواقعی توصیف می‌کنند، به ایجاد این ترس کمک کرده‌اند که ایالات متحده ممکن است نگرانی‌های اروپا را در فشار خود برای پایان دادن به مناقشه در نظر نگیرد.
آنتونیو کاستا، رئیس شورای اروپا که بخشی از اتحادیه اروپا است، گفت: «بدون اوکراین و اتحادیه اروپا، هیچ مذاکره معتبر و موفقی وجود نخواهد داشت، هیچ صلح پایداری وجود نخواهد داشت.» کاستا بعدازظهر پنج‌شنبه در پستی در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «صلح نمی‌تواند یک آتش‌بس ساده باشد و روسیه دیگر نباید تهدیدی برای اوکراین، اروپا و امنیت بین‌المللی باشد.» رهبران در نشست ناتو این ایده را که اوکراین و متحدان اروپایی از این روند کنار گذاشته شده‌اند، غیر قابل قبول خوانده‌اند.
مارک روته، دبیرکل ناتو، بعد از ظهر پنج‌شنبه پس از این نشست در یک کنفرانس خبری در بروکسل گفت: «ما به‌شدت در حال رایزنی بین یکدیگر، از جمله با ایالات متحده هستیم. کاری که ما در ۲۴ساعت گذشته انجام دادیم نیز برای رسیدن به ایده‌آل‌هایمان بود.»
روته با تاکید بر اینکه نشست‌هایشان درباره اوکراین ادامه داشته است، افزود که هزینه‌های دفاعی اروپا در حال حاضر در راستای خواسته‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده افزایش یافته است. او توضیح داد که متحدان اوکراین متعهد به ایجاد صلح پایدار برای آن کشور هستند و در عین حال تاکید کرد که تولید دفاعی کشور‌های عضو ناتو باید افزایش یابد.
پیت هگست، وزیر دفاع ایالات متحده گفت که بحث درباره اوکراین نیاز به «واقع‌گرایی» بیشتری دارد؛ اما صحبت‌های دردناک دولت ترامپ واکنشی به «واقعیت‌های موجود در میدان» بود نه امتیاز دادن به پوتین. هگست در یک کنفرانس خبری پس از نشست ناتو گفت: «هرگونه پیشنهادی مبنی بر اینکه رئیس‌جمهور ترامپ در حال انجام کاری غیر از مذاکره از موضع قدرت است، ظاهرا غیرتاریخی و نادرست است.»
روته، درباره اینکه مذاکرات صلح در حال حاضر خیلی عجولانه دنبال می‌شود، هشدار داد و گفت: «حتی اگر مذاکرات شروع شود، در روز اول یا روز دوم پایان نخواهد یافت.» هم هگست و هم روته تاکید کردند که ترامپ بلافاصله پس از تماس با پوتین در روز چهارشنبه با زلنسکی رئیس‌جمهور اوکراین صحبت کرده است. زلنسکی پس از تماس تلفنی با ترامپ در شبکه‌های اجتماعی نوشت که این دو در حال ترسیم گام‌های بعدی ما برای توقف تجاوز روسیه و تضمین صلح پایدار و قابل اعتماد هستند. همان‌طور که ترامپ گفت: «بیایید آن را انجام دهیم.»
