سید محمد بطحایی رئیس سازمان امور اجتماعی کشور در واکنش به ترک تحصیل دانش‌آموزان پس از اتمام پایه نهم، خاطر نشان کرد: «ارتقا پیدا نکردن دانش‌آموزان از پایه نهم به دهم عوامل مختلفی دارد، یک عامل آن می‌تواند در حقیقت به معنای ترک تحصیل باشد یعنی دانش‌آموزان از گردونه تحصیل خارج می‌شوند. یک عامل دیگر نیز ممکن است به معنای تکرار پایه باشد، یعنی دانش‌آموزان موفق به گذراندن سال تحصیلی با نمره قبولی نشده و مجدداً باید پایه نهم را تکرار کنند.»
وزیر اسبق آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: «متأسفانه به دلایل مختلف، عامل اول که خارج شدن از گردونه تحصیل ذکر شد، بیشتر از عامل دوم رخ می‌دهد و دلیل عمده آن وضعیت اقتصادی و معیشتی است که موجب می‌شود دانش‌آموزان از ادامه تحصیل منصرف شوند.»
بطحایی با اشاره به اینکه آمار ترک تحصیل در دانش‌آموزان دختر بیشتر است، گفت: «متأسفانه این عدد در میان دانش‌آموزان دختر عدد قابل توجهی است. این موضوع برای ما یک زنگ خطر است، زیرا ادامه تحصیل دختران نسبت به پسر‌ها اهمیت فراوانی برای ما دارد، بنابراین باید به این زنگ خطر توجه ویژه کرد.»
وی با اشاره به عوامل ترک تحصیل دانش‌آموزان بیان کرد: «عوامل متعددی در ترک تحصیل دانش‌آموزان نقش دارند ولی همه آنها به معضل اقتصادی مربوط نمی‌شود، مثلاً یک بخش از آن ناشی از کیفیت مدارس است که باید ارتقا پیدا کند.»
رئیس سازمان امور اجتماعی کشور ادامه داد: «من همچنان مانند گذشته معتقدم فرزندان ما در مدرسه نکاتی را آموزش می‌بینند که بخش عمده این مطالب مورد نیاز آنها نیست از این رو آنها احساس می‌کنند وقت و عمرشان تلف می‌شود؛ لذا اینکه ما تصور کنیم همه ترک تحصیلی‌ها ناشی از وضعیت اقتصادی هستند به نظرم تلقی نادرستی است. به همین خاطر با افزایش کیفیت مدارس حتماً نرخ ادامه تحصیل و بقا در مدرسه هم افزایش پیدا خواهد کرد.»
دلایل ترک تحصیل صرفاً اقتصادی نیست
عباس بیات مدیرکل دفتر آموزش‌های فنی‌وحرفه‌ای و کاردانش وزارت آموزش و پرورش با اشاره به ترک تحصیل دانش‌آموزان گفت: «دلایل ترک تحصیل دانش‌آموزان متعدد است ولی این موضوع صرفاً اقتصادی نیست و بخشی از آن هم فرهنگی است. برخی از دانش‌آموزان برای ادامه تحصیل به حوزه علمیه و سایر مراکز آموزشی مراجعه می‌کنند و این را هم نمی‌توان در ذیل ترک تحصیلی‌ها قلمداد کرد.»
وی به ازدواج زودهنگام دانش‌آموزان دختر و ترک تحصیل آنها اشاره کرد و گفت: «بخشی از ترک تحصیلی‌ها به ازدواج دانش‌آموزان دختر بازمی‌گردد، اما این آمار که میزان ترک تحصیل در دختران بیش از پسران است یک آمار کلی بوده که در اختیار ما قرار ندارد. حوزه فنی و حرفه‌ای و کاردانش حوزه تخصصی ماست و به هیچ وجه ترک تحصیل دختران در این رشته تحصیلی بیشتر از پسران نیست، اتفاقاً آمار ترک تحصیل پسران به خاطر اشتغال بیشتر است.»
بیات درباره صعب العبور بودن مسیر مدارس در مناطقی که می‌تواند به ترک تحصیلی دانش‌آموزان دامن بزند، توضیح داد: «دسترسی دشوار و صعب العبور بودن مسیر مدرسه در مناطق کم برخوردار می‌تواند یکی دیگر از علت‌های ترک تحصیل باشد.»
یک سیستم آموزشی مناسب مقابل ترک تحصیل می‌ایستد
فروغ تیموریان کارشناس حوزه آموزش درباره عواقب ترک تحصیل در کشور بیان کرد: «ترک تحصیل یکی از موانع رشد و توسعه کشور است. یکی از قدم‌های اصلی برای پیشرفت جامعه، افرادی هستند که درس می‌خوانند و تخصص پیدا می‌کنند. حتی محصلان رشته فنی و حرفه‌ای و کاردانش با ادامه تحصیل خود در رشته‌های کشاورزی و مهندسی می‌توانند در توسعه و پیشرفت کشور نقش تأثیر‌گذاری داشته باشند.»
این کارشناس آموزش گفت: «ترک تحصیل باعث درجا زدن یک جامعه شده و موجب می‌شود ما با قشری مواجه شویم که فعال و پویا نیستند و اندیشه نو ندارند. شخصی که ترک تحصیل کرده به مرور به سمت عقب می‌رود. البته اگر ترک تحصیل او منجر به یادگیری یک مهارت در آن فرد شود، این مهارت می‌تواند موجب رشد کشور شود، اما اگر ترک تحصیل کند و در کار درس نخواندن هیچ حرفه و مهارتی نیاموزد اثرات منفی در پی خواهد داشت.»
وی با اشاره به تأثیر سیستم آموزشی در جلوگیری از ترک تحصیل بیان کرد: «یک سیستم آموزشی مناسب، نه تنها می‌تواند مقابل ترک تحصیل بایستد بلکه می‌تواند به رشد هرچه بیشتر دانش‌آموزان کمک کند ولی وقتی تمرکز روی حفظیات باشد اثرات مخربی بر جای می‌گذارد.»
تیموریان با اشاره به دانش‌آموزان محروم از تحصیل گفت: «علاوه بر دانش‌آموزانی که ترک تحصیل می‌کنند یک عده از دانش‌آموزان اصولاً و به‌طور کلی از تحصیل محروم هستند. این دو دسته تفاوت زیادی باهم دارند. محروم از تحصیل‌ها کسانی هستند که در مناطق کم برخوردار زندگی می‌کنند و امکانات تحصیل و مدرسه ندارند. به عنوان مثال دانش‌آموزان دختری که منطقه زندگی آنها صرفاً مدارس آموزش ابتدایی داشته و پس از گذراندن ابتدایی دانش‌آموزان مجبورند برای ادامه تحصیل به مسیر دورتری بروند به همین خاطر به ناچار دست به ترک تحصیل می‌زنند.»
این کارشناس آموزشی تأکید کرد: «یک عده هستند که خودشان نمی‌خواهند درس بخوانند، اما در مقابل یک عده دیگر هستند که اصلاً امکان درس خواندن و تحصیل ندارند. آموزش و پرورش یکی از کار‌هایی که می‌تواند انجام دهد این است که شرایط تحصیل را برای دانش‌آموزان مناطق محروم فراهم کند.»
