زیو نیتزان تنها 3 سال دارد! او که در اوایل ماه مارس، به یک گردش خانوادگی در نزدیکی بیت شمش رفته بود، به کشفی غیرمعمول، هرچند تصادفی، دست یافت که او و خانواده اش را هزاران سال به گذشته بازگرداند. هنگامی که زیو در مسیری به ظاهر معمولی قدم می‌زد، خم شد تا سنگی را که به نظر می‌رسید فقط یک سنگ عادی است بردارد.
اما پس از پاک کردن شن و ماسه، معلوم شد سنگ چندان عادی هم نبود! بلکه یک طلسم باستانی اسکاراب که قدمت آن به حدود 3800 سال پیش می‌رسد. در این مقاله از صفحه تازه چه خبر خبرنامه به پیدا شدن همین طلسم پرداخته ایم. با ما همراه باشید!
پیدا ظدن طلسم 3800 ساله توسط یک کودک نوپا
اومر نیتزان، خواهر زیو، می گوید: «ما فقط داشتیم مثل همیشه پیاده روی می کردیم و هیچ چیز غیرعادی نبود! اما وقتی زیو سنگ را برداشت، متوجه شدیم که چیزی متفاوت پیدا کرده است. پیش خودم فکر کردم این سنگ شبیه سنگ هایی که قبلا دیده بودیم نیست.»
این خانواده بلافاصله به اداره آثار باستانی اسرائیل (IAA) اطلاع دادند که یک اثر باستانی با ارزش تاریخی بی‌نظیر را پیدا کرده‌اند. اسکراب، نمادی از اهمیت معنوی و اجتماعی در دنیای باستان، در نمایشگاهی ویژه در پردیس ملی جی و جینی شوتنشتاین برای باستان‌شناسی اسرائیل، در کنار سایر اقلام کمیاب از مصر و کنعان – که بسیاری از آنها قبلاً هرگز در معرض دید عموم قرار نگرفته‌اند – به نمایش گذاشته می‌شود.
برای خانواده نیتزان، این اتفاق بسیار غیرمنتظره بود. سمیون گندلر، باستان شناس منطقه جودا، آنها را به خاطر اقدام سریعشان تحسین کرد و حتی به زیو کوچولو گواهی قدردانی برای کمک او در حفظ تاریخ اعطا کرد. اما برای متخصصانی مانند (دافنا بن‌تور، مرجع طلسم‌ها و مهرهای باستانی) اسکاراب چیزی بسیار عمیق‌تر از یک یادگار صرف را نشان می‌دهد. این طلسم دریچه ای بود به فرهنگ های درهم تنیده مصر و کنعان.
بن تور توضیح داد: «اسکاراب ها در عصر برنز میانه بسیار مهم بودند. آنها اغلب به عنوان مهر و طلسم استفاده می شدند و در قبرها، خانه ها و ساختمان های عمومی یافت می شدند. نمادگرایی آنها فراتر از تزئینات ساده بود، آنها باورهای مذهبی، موقعیت اجتماعی و هویت شخصی را منتقل می کردند. اسکاراب که به شکل یک سوسک سرگین بود، در مصر باستان به عنوان نمادی از آفرینش در نظر گرفته می شد. اعتقاد بر این بود که این طلسم نمادی از خدای خالق است و خاصیت محافظتی قدرتمندی دارد.
اگرچه منشأ این نوع طلسم مصر بود، اما سرانجام در سراسر جهان باستان گسترش یافت و به نمادهای نمادینی تبدیل شد که فرهنگ‌های مختلف را پیوند می‌داد.
این اسکراب خاص در پای تل آزکا، مکانی که به دلیل غنای باستان شناسی مشهور است، کشف شد. تل آزکا که به دلیل اهمیت تاریخی خود شناخته شده است، شواهدی از تمدن های متعدد، از جمله بقایای پادشاهی یهودایی داشته است. حفاری‌ها در اینجا همچنین سازه‌هایی را کشف کرده‌اند که قدمت آن به دوره کتاب مقدس بازمی‌گردد.
کشف اسکراب زیو لایه دیگری به مجموعه رو به رشد مصنوعات مصری و کنعانی که در این مکان یافت می شود، می افزاید و ارتباطات عمیق فرهنگی بین دو تمدن باستانی را تقویت می کند.
پروفسور اودد لیپسچیتز، مدیر کاوش های دانشگاه تل آویو در تل آزکا، بر اهمیت کشف اسکراب تاکید کرد. او گفت: «این طلسم بیشتر از این ایده حمایت می‌کند که تأثیر مصر بر کنعان در قرون برنز میانه و اواخر آن عمیق بوده است». “طلسم یافته شده گواهی بر تاریخ مشترک و تعاملات بین این دو فرهنگ باستانی قدرتمند است.”
آمیچای الیاهو، وزیر میراث اسرائیل، از اینکه چگونه چنین اثر مهمی توسط یک کودک کشف شد، شگفت زده شد. این طلسم نه تنها پیوندی به تمدن های باستانی است، بلکه یادآوری می کند که تاریخ برای همه، حتی جوان ترین ما، در دسترس است.»
اسکراب، همراه با دیگر آثار باستانی مصر، در نمایشگاه ویژه عید فصح که پیوندهای فرهنگی ریشه‌دار بین مصر و اسرائیل را به نمایش می‌گذارد، به نمایش گذاشته خواهد شد. این نمایشگاه منحصربه‌فرد به مردم امکان می‌دهد از تماشای مهرهای باستانی، ظروف آیینی، مجسمه‌ها و سایر مواردی که بر تأثیر پایدار مصر بر سرزمین اسرائیل تأکید می‌کنند، لذت ببرند.
کشف اسکاراب زیو به ما یادآوری می کند که در حالی که طلسم ها همیشه اهمیت معنوی و مذهبی عمیقی داشته اند، اما نقش مهمی در شکل دادن به هویت و موقعیت شخصی داشته اند. در طول تاریخ، طلسم‌ها فقط طلسم‌های محافظ نبودند، بلکه از اکسسوری های مد روز نیز بودند که با افتخار توسط نخبگان برای نشان دادن ایمان، ثروت و جایگاه فرهنگی خود پوشیده می‌شدند.
