در حالی که ارزهای دیجیتال روز به روز محبوبیت بیشتری پیدا می‌کنند، نهادهای مالی سنتی واکنش‌های متفاوتی به این پدیده نشان می‌دهند. اخیراً، بانک مرکزی اروپا (ECB) با انتشار مقاله‌ای جنجالی، نگاه‌ها را به خود جلب کرده است. این مقاله که «پیامدهای توزیعی بیت کوین» نام دارد، ادعاهایی را مطرح می‌کند که برخی آن را اعلان جنگ علیه بیت کوین می‌دانند. نویسندگان این مقاله تا جایی پیش می‌روند که حتی از سیاست‌گذاران می‌خواهند تا با مداخله دربازار، تلاش کنند تا قیمت بیت کوین کاهش پیدا کند.
آیا این مقاله نشان‌دهنده تلاشی برای نابودی بیت کوین است یا صرفاً هشداری درباره خطرات احتمالی آن؟ در این گزارش، به بررسی دقیق این مقاله جنجالی و پیامدهای احتمالی آن برای آینده ارزهای دیجیتال می‌پردازیم.
مقاله جدید بانک مرکزی اروپا: چرخشی در موضع یا تشدید مخالفت؟
اولریش بیندسیل (Ulrich Bindseil) و یورگن شاف (Jürgen Schaaf)، اقتصاددانان بانک مرکزی اروپا در روز ۱۲ اکتبر (۲۱ مهر) مقاله‌ای منتشر کردند که توجهات زیادی را به خود جلب کرد. این مقاله ادعا می‌کند که دارندگان قدیمی بیت کوین از خریداران جدید سوءاستفاده می‌کنند.
جالب اینجاست که همین نویسندگان در سال ۲۰۲۲، زمانی که قیمت بیت کوین به ۱۶,۰۰۰ دلار رسیده بود، آن را «در مسیر بی‌اهمیتی» توصیف کرده بودند. این تغییر لحن نشان می‌دهد که بانک مرکزی اکنون بیت کوین را تهدیدی جدی‌تر می‌بیند.
طبق گزارش وب‌سایت بلاک (The Block) نکته قابل توجه در این مقاله، استفاده از تکنیک استدلال استیل‌من (Steelman) است. با استفاده از این روش، اقتصاددانان بانک مرکزی اروپا بهترین سناریوی ممکن برای بیت کوین را در نظر گرفته و سپس از آن، برای استدلال علیه بیت کوین استفاده کرده‌اند. این رویکرد نشان می‌دهد که این نهاد حتی در خوش‌بینانه‌ترین حالت نیز بیت کوین را تهدیدی برای ثبات اقتصادی می‌داند.
استدلال‌های کلیدی: بیت کوین، یک بازی با حاصل جمع صفر؟
مقاله بانک مرکزی اروپا ادعا می‌کند که بیت کوین از هدف اولیه خود به عنوان یک سیستم پرداخت جهانی دور شده و به یک دارایی سرمایه‌گذاری تبدیل شده است. نویسندگان استدلال می‌کنند که افزایش مداوم قیمت بیت کوین به نفع دارندگان اولیه و به ضرر تازه‌واردان و غیردارندگان است. آنها می‌گویند:
بیت کوین هیچ جریان نقدی (مانند املاک)، بهره (مانند اوراق قرضه) یا سود سهام (مانند سهام) تولید نمی‌کند و نمی‌تواند به صورت مولد (مانند کالاها) استفاده شود.
این دیدگاه بیت کوین را به عنوان یک بازی با حاصل جمع صفر معرفی می‌کند که در آن سود یک گروه به معنای زیان گروه دیگر است. اما آیا این تحلیل، پیچیدگی‌های اقتصاد بیت کوین را نادیده نمی‌گیرد؟
طبق گزارش فین‌بولد (Finbold)، با این حال، تناقض‌هایی در استدلال‌های مقاله ECB وجود دارد. از یک سو، ادعا می‌شود که بیت کوین فاقد ارزش ذاتی است، اما از سوی دیگر، درباره پتانسیل بی‌ثبات‌کننده آن هشدار داده می‌شود. این تناقض نشان می‌دهد که حتی مخالفان بیت کوین نیز نمی‌توانند تأثیر بالقوه آن را نادیده بگیرند.
پیشنهادات جنجالی: کنترل قیمت یا ممنوعیت کامل؟
نکته قابل توجه این است که مقاله بانک مرکزی اروپا فراتر از یک تحلیل ساده می‌رود و پیشنهاداتی برای مداخله در بازار ارزهای دیجیتال ارائه می‌دهد. نویسندگان مقاله می‌گویند:
در هر صورت، غیردارندگان باید متوجه شوند که دلایل قانع‌کننده‌ای برای مخالفت با بیت کوین و حمایت از قانون‌گذاری علیه آن با هدف جلوگیری از افزایش قیمت بیت کوین یا ناپدید شدن کامل این ارز دیجیتال دارند.
پیشنهادات این دو اقتصاددان بانک مرکزی اروپا، شامل کنترل قیمت یا حتی ممنوعیت کامل بیت کوین می‌شود. چنین موضعی می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای سیاست‌گذاری پولی و آینده ارزهای دیجیتال در اروپا داشته باشد.
این مقاله بانک مرکزی اروپا چندین روش برای مداخله در بازار بیت کوین پیشنهاد می‌کند. یکی از این روش‌ها، افزایش نرخ بهره به‌عنوان سیاستی برای مقابله با اثرات تورمی احتمالی افزایش قیمت بیت کوین است. همچنین، پیشنهاد شده است که قانون‌گذاران باید بر عدم مشروعیت بیت کوین به عنوان یک سرمایه‌گذاری تأکید کنند و اقدامات قانونی برای محدود کردن رشد آن انجام دهند که این بخش از پیشنهاد آنها تا جایی پیش می‌رود که آنها خواهان مداخله در بازار برای کاهش قیمت بیت کوین و یا ممنوعیت آن شده‌اند.
واکنش‌ها: اعلان جنگ یا هشداری به‌جا؟
انتشار این مقاله با واکنش‌های متفاوتی در جامعه ارزهای دیجیتال روبرو شده است. به گزارش دی‌ال نیوز (DL News) تور دمیستر (Tuur Demeester)، تحلیلگر بیت کوین، عضو هیئت مدیره بنیاد بیت کوین تگزاس (Texas Bitcoin Foundation) و مشاور شرکت بلاک استریم (Blockstream)، این مقاله را اعلان جنگی واقعی علیه بیت کوین توصیف کرده و هشدار می‌دهد که مقامات ممکن است از این استدلال‌ها برای وضع مالیات‌های سنگین یا ممنوعیت استفاده کنند.
این مقاله همچنین می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر جامعه سرمایه‌گذاری داشته باشد. سرمایه‌گذاران نهادی ممکن است با احتیاط بیشتری به سرمایه‌گذاری در بیت کوین نگاه کنند، در حالی که سرمایه‌گذاران خرد ممکن است نگران از دست دادن فرصت‌های سرمایه‌گذاری شوند. این موضوع می‌تواند به تغییرات قابل توجهی در الگوهای سرمایه‌گذاری و نوسانات بازار منجر شود.
زمینه گسترده‌تر: تورم فیات در مقابل محدودیت عرضه بیت کوین
آن گونه که کوین تلگراف (Cointelegraph) در گزارش خود آورده است، نکته قابل توجه این است که مقاله بانک مرکزی اروپا به دلایل افزایش ارزش بیت کوین از زمان پیدایش آن مانند تورم پولی و از بین رفتن ارزش پول‌های فیات نمی‌پردازد. برای مثال، از زمان معرفی یورو در سال ۱۹۹۹، این ارز حدود ۸۵ درصد از ارزش خود را در برابر طلا به دلیل تورم پولی از دست داده است.
این در حالی است که محدودیت عرضه بیت کوین (۲۱ میلیون واحد) یکی از دلایل اصلی افزایش ارزش آن بوده است، به ویژه در شرایطی که دولت‌های سراسر جهان حجم پول را افزایش داده‌اند.
پیامدهای احتمالی: آینده بیت کوین در اروپا
انتشار این مقاله می‌تواند پیش‌درآمدی برای اقدامات قانونی علیه بیت کوین در اروپا باشد. به عنوان مثال، ایتالیا اخیراً مالیات بر عایدی سرمایه بیت کوین را از ۲۶ درصد به ۴۲ درصد افزایش داده است. این روند می‌تواند به سایر کشورهای اروپایی نیز گسترش یابد و چشم‌انداز آینده بیت کوین در این قاره را تحت تأثیر قرار دهد.
تأثیر این مقاله بر تصمیمات آینده بانک‌های مرکزی می‌تواند بسیار گسترده باشد. ممکن است شاهد افزایش نظارت و مقررات‌گذاری بر ارزهای دیجیتال باشیم. سیاست‌گذاران پولی، مالی، اقتصادی و سیاسی کشورهای اروپایی ممکن است سیاست‌های پولی خود را با در نظر گرفتن تأثیر احتمالی بیت کوین بر اقتصاد کلان تنظیم کنند. همچنین، این مقاله می‌تواند به تسریع روند توسعه ارزهای دیجیتال بانک مرکزی اروپا (CBDC) منجر شود، زیرا بانک مرکزی اروپا ممکن است آن را به عنوان جایگزینی برای ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز در نظر بگیرند.
جمع‌بندی: نبرد ادامه دارد
مقاله جدید بانک مرکزی اروپا، نقطه عطفی در مواجهه نهادهای مالی سنتی با ارزهای دیجیتال است. این مقاله با ارائه استدلال‌های اقتصادی علیه بیت کوین و پیشنهاد مداخله در بازار، چالش‌های جدی را برای آینده این ارز دیجیتال در اروپا مطرح می‌کند. مقاله بانک مرکزی اروپا نشان می‌دهد که نهادهای مالی سنتی بیت کوین را به عنوان یک تهدید جدی می‌بینند. اگرچه این مقاله به ظاهر یک تحلیل اقتصادی است، اما پیشنهادات آن برای مداخله در بازار می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای داشته باشد.
در حالی که برخی این مقاله را اعلان جنگ علیه بیت کوین می‌دانند، دیگران آن را نشانه‌ای از اهمیت روزافزون ارزهای دیجیتال می‌بینند. آنچه مشخص است، این است که نبرد بین سیستم مالی سنتی و فناوری‌های نوظهور مالی همچنان ادامه دارد و آینده این صنعت را شکل خواهد داد.
