عدالت، برای ایران، یا وفاق؟/ «اختلاف» مهم‌ترین عامل شکست تیم هاست

از امروز قصد دارم سلسه یادداشت‌هایی را تحت عنوان «پروژه‌های رئیس‌جمهور» منتشر کنم. تاکید می‌کنم که این سلسله یادداشت‌ها مبتنی بر فهم شخصی من است و با دکتر پزشکیان چک نکرده‌ام و ممکن است بخش‌هایی از آنچه می‌نویسم مورد تایید ایشان نباشد. اما با توجه به همنشینی و شناختی که از ایشان دارم احتمال می‌دهم که در ترسیم فضای حاکم بر دولت و ارائه تصویر کم‌واسطه‌تری از رئیس‌جمهور موثر باشد. یادداشت‌ها را با هشتگ پروژه‌ها از بقیه یادداشت‌های کانال متمایز می‌کنم.

برخی سرفصل‌ها را برای اینکه فراموش نکنم در پایین فهرست کرده‌ام تا در آینده به آن‌ها مراجعه کنم.

– شعارهای دکتر پزشکیان:

– وفاق – عدالت و رفع تبعیض – آینده ایران – مسائل اورژانسی – اختیارات استان ها – انرژی – آموزش و پرورش – کریدورها – سیاست خارجی – دانشگاههای نسل ۳ و ۴ – توسعه دریا محور – بهره‌وری منابع انسانی و بودجه‌ریزی مبتنی بر عملکرد – اقتصاد، تورم و ارز – زنجیره تولید – هیئت دولت – رسانه‌ها 

امروز یادداشت اول را با عنوان «عدالت، برای ایران، یا وفاق؟» منتشر می‌کنم.

عدالت، برای ایران، یا وفاق؟

پروژه‌های رئیس‌جمهور – یادداشت اول

دکتر پزشکیان معتقد است که قبل از هر اقدامی باید وضع موجود را درست بشناسیم و متناسب با وضع موجود، هدف‌گذاری کنیم.

قبل از انتخابات برداشت ایشان آن بود که فاصله میان مردم و حکومت روند افزایشی دارد. با اتکاء به اینکه مردم مهمترین پشتوانه جمهوری اسلامی هستند افزایش فاصله میان مردم و حکومت یعنی تضعیف توانایی ملی و اگر چاره‌ای اندیشیده نشود با بحرانی خانمان‌سوز مواجه خواهیم بود.

براساس همین برداشت اولیه وارد رقابت انتخاباتی شد تا به سهم خود میزان مشارکت را بالا ببرد. بالا رفتن میزان مشارکت فرصت جدیدی برای حاکمیت ایجاد می‌کرد تا بتواند برای مواجهه با سایر بحران‌ها چاره اندیشی کند. به لطف خدا و درایت مقام معظم رهبری فضای رقابتی در انتخابات بوجود آمد و باعث شد سطح مشارکت پایین نیاید.

حالا نوبت مواجهه با بحران‌ها بود. اگر بخواهم با اطلاعات امروز بیان کنم، ما در کشور با چندین بحران بزرگ یا ابر چالش مواجهیم که برخی تاثیر متقابل برروی یکدیگر دارند. از میان این بحران‌ها می‌توانم به کسری بودجه، ناترازی انرژی، آب و محیط زیست، فساد و قاچاق، ارز، صندوق‌های تامین اجتماعی، سیاست خارجی و مقبولیت مردمی اشاره کنم.

پیش از پرداختن به پروژه‌های دکتر پزشکیان لازم است مقدمه‌ای بگویم.

به گمان من، اندیشه دکتر پزشکیان دو تا شاکله اصلی دارد که شاید تمام کارهایش را بتوان با شناخت این دو به خوبی فهم کرد.

بی‌عدالتی به معنای توزیع ناعادلانه قدرت، ثروت و امکانات باید برچیده شود. برچیده شدن بی‌عدالتی یعنی برچیده شدن انواع رانت. مهم‌ترین دلیل نارضایتی مردم مشاهده بی‌عدالتی است. عدالت یعنی بودجه کشور نباید در مرکز متمرکز شود و سهم مناطق نادیده گرفته شود. عدالت یعنی دانش‌آموزمان مدارس دولتی در مناطق کم‌برخوردار بتوانند از همان کیفیت آموزشی بهره ببرند که دانش‌آموزان مدارس خاص دولتی استفاده می‌کنند. عدالت یعنی سهم همه مردم از سفره بیت‌المال برای سلامت باید یکسان باشد. یعنی انواع رانت‌های موجود در کشور باید برچیده شود. رانت در اهدای تسهیلات بانکی، رانت معافیت مالیاتی، رانت معافیت گمرکی، رانت انرژی، رانت ارزی و … نا عادلانه است.

وقتی می‌گوییم الله اکبر یعنی خدا برتر است. و اگر ما باور داریم که باید به سمت خدا حرکت کنیم معنایش این است که ما باید برتر باشیم. «وأنتم الأعلون إن کنتم مؤمنین». ما هم باید تلاش کنیم خلاق‌تر، عالم‌تر، هنرمندتر، تواناتر، بافرهنگ‌تر و باگذشت‌تر باشیم. سند چشم‌انداز چنین معنایی در نظر دکتر پزشکیان دارد.

اگر بخواهم کمی شخصی‌تر صحبت کنم، دکتر پزشکیان یک روحیه رقابت و تلاش در وجودش دارد. وقتی فوتبال بازی می‌کند خیلی جدی بازی می‌کند تا ببرد. وقتی درس می‌خواند با جدیت تمام درس می‌خواند تا شاگرد اول شود. وقتی رئیس دانشگاه می‌شود، می‌خواهد برترین دانشگاه کشور را بسازد. چون باور دارد که «من کمتر از دیگران نیستم»؛ «من باید بیش از همه تلاش کنم»؛ «من می‌توانم» . به جای همه‌ی «من»ها بگذارید «ما»: «ما باید در منطقه اول باشیم»؛ «ما می‌توانیم».

اینجاست که شعار همیشگی‌اش در رقابت‌های انتخاباتی مجلس «عدالت و انصاف» با شعارش در انتخابات ریاست‌جمهوی «برای ایران» به هم گره می‌خورند.

اما آنچه که پازل شعارها را کامل می‌کند یعنی ضلع سوم مثلث چیزی است که مانع از رسیدن جوامع و تیم‌ها به اهداف‌شان می‌شود. مطالعات و تامل‌های شخصی‌اش او را به این جمع‌بندی رسانده است که «اختلاف» مهم‌ترین عامل شکست تیم‌هاست. برای رسیدن به نتیجه باید از این مانع عبور کنیم. برای اینکه ایران برتر شود و عدالت گسترش یابد، راهی نداریم جز اینکه همه به یک سمت پارو بزنیم و نیروهای همدیگر را خنثی نکنیم. این یعنی «وفاق».

در یادداشت‌های بعدی شرح می‌دهم که چگونه از دل باور به عدالت و باور به برتری، پروژه‌های رئیس‌جمهور متولد و معنا می‌شوند.