پیروزی مسعود پزشکیان در دومین دور انتخابات ریاست جمهوری ایران به صدر اخبار بین المللی تبدیل شده است. سی ان ان در گزارشی در این باره مینویسد: مقامات انتخاباتی ایران روز شنبه اعلام کردند که مسعود پزشکیان، نامزد اصلاح طلبان، در میان تشدید تنشها در داخل و خارج از کشور، رقیب «تندرو» خود را در یک انتخابات مهم شکست داده و در انتخابات ریاست جمهوری ایران پیروز شده است.
پزشکیان از مجموع ۳۰.۵ میلیون رای شمارش شده در دور دوم انتخابات روز جمعه، ۵۳.۶ درصد را از آن خود کرد و بر سعید جلیلی محافظهکار که ۴۴.۳ درصد آرا را به خود اختصاص داد، غلبه کرد. پرس تی وی گزارش داد که مشارکت رای دهندگان ۴۹.۸ درصد بوده است. پزشکیان پس از کسب بیشترین آرا در دور اول و بالاتر از جلیلی در دور دوم رای گیری انتخاب شد. دور اول کمترین میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری از زمان تأسیس جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۹۷۹ بود. به گزارش پرس تی وی، وی در اولین اظهارات خود پس از پیروزی در انتخابات گفت: ما دست دوستی را به سوی همه دراز خواهیم کرد. ما همه مردم این کشور هستیم و باید از تلاش همه برای پیشرفت کشور استفاده کنیم. او از کسانی که در انتخابات روز جمعه با عشق و برای کمک به کشور رای دادند، تشکر کرد.
شورای نگهبان، یک نهاد قدرتمند ۱۲ نفره که وظیفه نظارت بر انتخابات و قانونگذاری را بر عهده دارد، قبل از اینکه پزشکیان بتواند در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند، او را تایید کرده بود.
سی ان ان در ادامه این گزارش ادعا میکند که پزشکیان سکان هدایت کشوری را در دست خواهد گرفت که با انزوای فزاینده بین المللی، نارضایتی نسبی داخلی، اقتصاد مارپیچ و چشم انداز درگیری مستقیم با دشمن اصلی خود اسرائیل مواجه است. انتخابات زودهنگام پس از آن برگزار شد که ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور فقید این کشور در سانحه سقوط هلیکوپتر در ماه میدر شمال غرب ایران به همراه حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه و دیگر مقامات درگذشت. این نماینده مجلس تنها کاندیدای اصلاح طلبی بود که پس از محرومیت دهها نامزد دیگر برای تصدی کرسی منتخب در کشور رقابت کرد. پس از پیروزی، پزشکیان در بیانیهای که در شبمه ایکس منتشر کرد، خواستار اتحاد و حمایت هموطنان ایرانی شد. او طرفدار گفتگو با مخالفان ایران، به ویژه در مورد برنامه هستهای و رفع تحریمهای این کشور است و آن را وسیلهای برای رسیدگی به مسائل داخلی کشور میداند. او در این کمپین انتخاباتی چندبار این جملات را تکرار کرده بود: مسئله اولیه این دیدگاه است: آیا میخواهیم مشکلات خود را با دنیا حل کنیم یا نه؟ من معتقدم برای حل مشکلات کشور باید از بن بست خارج شویم.
رهبران روسیه، عربستان سعودی، پاکستان و سوریه از اولین کسانی بودند که به پزشکیان تبریک گفتند. به گزارش خبرگزاری دولتی عربستان سعودی، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، گفت که وی مایل به توسعه و تعمیق روابطی است که دو کشور و مردم ما را گرد هم میآورد و به منافع مشترک ما خدمت میکند.
بر اساس بیانیه کرملین، ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه گفت که امیدوار است انتخاب پزشکیان همکاریهای دوجانبه را «در همه زمینهها» به نفع «سادهسازی امنیت و ثبات منطقهای» گسترش دهد.
این رسانه امریکایی در ادامه ادعا میکند که در حالی که رئیس جمهور ایران از برخی اختیارات برخوردار است، ولی قدرت نهایی در ایران در دست رهبر این کشور است.
آیا او میتواند تغییری در ایران ایجاد کند؟
سی ان ان در ادامه مینویسد: کارشناسان میگویند یک چهره معتدلتر در ریاست جمهوری میتواند گفتگو بین ایران و کشورهای غربی را تسهیل کند. پزشکیان ممکن است در داخل کشور نیز تغییرات اجتماعی ایجاد کند که در جریان مبارزات انتخاباتی خود بر آن تاکید کرد، هرچند کارشناسان هشدار میدهند که چنین حرکتهایی تضمینی نیست.
صنم وکیل، مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا در اندیشکده چتم هاوس در لندن، گفت بعید است که انتخاب پزشکیان بلافاصله به تغییر سیاست تبدیل شود. اما پزشکیان به صراحت گفته است که سعی خواهد کرد از طریق و درون سیستم کار کند تا شاید تغییراتی را ایجاد کند. این نشان دهنده محدودیت اختیارات ریاست جمهوری در ایران است، اما ممکن است فضای بیشتری برای مانور بر روی آزادیهای اجتماعی بیافزاید.
رعنا رجبی، زن ایرانی، از انتخاب پزشکیان خوشحال بود. او گفت: راستش را بخواهید، فقط امیدوارم گرانی کمتر شود و برای جوانان به راحتی شغل پیدا شود و بس، هیچ احساس خاصی ندارم.
پزشکیان در زمانی که کشورش درگیر تشدید تنشها با اسرائیل و متحدان غربی به دلیل جنگ غزه و برنامه هستهای رو به توسعه است، ریاست جمهوری ایران را برعهده میگیرد. تنها سه ماه پیش، ایران و اسرائیل برای اولین بار با گسترش مناقشه غزه به تبادل آتش پرداختند. اسرائیل اکنون در حال آماده شدن برای جبهه دوم بالقوه علیه حزب الله، متحد مهم منطقهای ایران، در لبنان است.
سخنان تند و تیز بین ایران و اسرائیل هفته گذشته تشدید شد، زیرا هیئت ایران در سازمان ملل متحد گفت که اگر اسرائیل «تجاوز نظامی تمامعیار» به لبنان را آغاز کند، «جنگی نابودکننده» رخ خواهد داد.
به گفته کارشناسان انتظار نمیرود پزشکیان سیاست کنونی ایران در جنگ غزه را تغییر دهد. وی همچنین از سردار قاسم سلیمانی، فرمانده برجسته نیروی قدس سپاه پاسداران ایران که در حمله آمریکا در سال ۲۰۲۰ ترور شد، تمجید کرده است. او در مناظره اخیر ریاست جمهوری گفت: من او را مایه غرور ملی و خاری در چشم دشمنان خود میدانم.
چهرهای دوستانهتر با غرب
کارشناسان گفتند، در حالی که کشورهای غربی انتظار ندارند این انتخابات روابط آنها با ایران را تغییر دهد، پزشکیان مطمئناً کاندیدای مورد نظر آنها است، زیرا رقیب وی تنها تنشهای موجود را تشدید میکرد. جواد ظریف، وزیر امور خارجه اسبق، متحد کلیدی پزشکیان و اصلاح طلبی که نزدیک به یک دهه پیش بر دوره نسبتاً گرم روابط بین الملل نظارت داشت، به عنوان یک نامزد بالقوه برای تصرف مجدد پست قبلی خود تحت ریاست جمهوری جدید مطرح شده است. ظریف دیپلمات ارشد ایران در حالی که در میان جوانان ایرانی محبوب است همچنین با انتقاد تندروهای داخلی به دلیل دوستی بیش از حد با غرب مواجه شده است.
حسین ایمانی، یک شهروند تهرانی گفت: با آقای پزشکیان، احتمالا تحریمها برداشته میشود و این برای مردم بسیار خوب است. من فعلاً احساس مثبتی نسبت به پزشکیان دارم، به شرطی که به قولهایی که داده عمل کند. با این حال، پیش از انتخابات، رهبر معظم انقلاب، کسانی را که به دنبال بهبود روابط با غرب هستند، به نوعی مورد انتقاد قرار داد و پزشکیان علناً اعلام کرده که در مورد مسائل سیاست خارجی از سیاستهای رهبری تبعیت میکند، بنابراین انتصاب ظریف به عنوان وزیرخارجه محتمل نیست.