آیا بیماری تیروئید باعث خشکی دهان می شود؟

به نقل از وری ول هلث، در موارد پیچیده‌تر، درمان بیماری تیروئید می‌تواند منجر به خشکی دهان شود. اگرچه خشکی دهان تهدیدی برای زندگی نیست، اما می‌تواند مشکلاتی مانند دشواری در بلع، بوی بد دهان و عوارضی همچون پوسیدگی دندان و عفونت‌های دهانی به همراه داشته باشد.

ارتباط بین تیروئید و خشکی دهان

یکی از اثرات متعدد بیماری تیروئید، کاهش تولید و ترشح بزاق از غدد بزاقی است که به خشکی دهان منجر می‌شود. افرادی که به بیماری تیروئید مبتلا هستند ممکن است زمانی که تف می‌کنند، ساعت‌ها طول بکشد تا بزاق دهان دوباره به طور کامل ترشح شود.

اعتقاد بر این است که این مشکل به کاهش متابولیسم مرتبط با بیماری کم‌کاری تیروئید مربوط می‌شود. همچنین پرکاری تیروئید، به ویژه در صورتی که درمان نشده یا به درستی درمان نشود، نیز می‌تواند منجر به خشکی دهان شود، هرچند دلیل دقیق آن هنوز مشخص نیست.

انواع بیماری‌های تیروئید و خشکی دهان

اگرچه خشکی دهان بیشتر با کم‌کاری تیروئید ارتباط دارد، مطالعات نشان می‌دهند که این مشکل می‌تواند در انواع مختلف بیماری‌های تیروئید نیز مشاهده شود، از جمله پرکاری تیروئید. برخی از بیماری‌های تیروئیدی که با خشکی دهان مرتبط هستند عبارتند از:

تیروئیدیت هاشیموتو (HF): یک بیماری خودایمنی که به دلیل کاهش عملکرد غده تیروئید باعث کم‌کاری تیروئید می‌شود.

تیروئیدیت تحت حاد: التهاب غده تیروئید، ناشی از تیروئیدیت گرانولوماتوز، HF، التهاب، داروها یا عفونت که می‌تواند باعث کم‌کاری یا پرکاری تیروئید شود.

کم‌کاری تیروئید تحت بالینی: افرادی که در مراحل اولیه کم‌کاری یا پرکاری تیروئید قرار دارند، ممکن است اثرات خفیف یا غیرقابل توجهی از جمله خشکی دهان را تجربه کنند.

بیماری گریوز: یک نوع رایج پرکاری تیروئید که باعث کاهش وزن، بیش‌فعالی، بی‌خوابی و خشکی دهان می‌شود.

درمان‌ها و خشکی دهان

خشکی دهان ممکن است به دلیل برخی درمان‌های بیماری تیروئید نیز رخ دهد:

پرتودرمانی: پرتودرمانی که برای درمان سرطان تیروئید استفاده می‌شود، می‌تواند بر غدد تیروئید تأثیر گذاشته و به غدد بزاقی آسیب برساند و باعث کاهش ترشح بزاق شود.

رادیوید درمانی: رادیوید برای درمان سرطان تیروئید و برخی از انواع پرکاری تیروئید استفاده می‌شود که ممکن است منجر به کم‌کاری تیروئید و کاهش عملکرد غدد بزاقی شود.

درمان جایگزینی هورمون تیروئید: معمولاً خشکی دهان با درمان کم‌کاری تیروئید بهبود می‌یابد، اما در برخی موارد، جایگزینی بیش از حد هورمون تیروئید نیز می‌تواند باعث خشکی دهان شود.

عوارض خشکی دهان

خشکی دهان می‌تواند منجر به مشکلات مختلفی شود، از جمله:

بوی بد دهان

پوسیدگی دندان و بیماری‌های لثه

لب‌های ترک خورده یا شکافته

کاهش توانایی صحبت کردن روان و راحت

کاهش لذت از غذا

اختلال در توانایی جویدن و بلع

عفونت‌های دهان و زخم‌های دهانی (در موارد شدید خشکی دهان)

اگرچه همه افراد گهگاهی دچار خشکی دهان می‌شوند، اگر خشکی دهان برای مدت طولانی و به‌طور مداوم ادامه پیدا کند، ممکن است نشانه‌ای از بیماری تیروئید یا مشکلات دیگر سلامتی باشد. در صورت مشاهده خشکی دهان مداوم، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

راه‌حل‌ها برای کاهش خشکی دهان

علاوه بر دریافت درمان مناسب برای بیماری تیروئید، روش‌های دیگری نیز برای کاهش خشکی دهان وجود دارد. برخی از این روش‌های ساده شامل موارد زیر هستند:

از خوردن غذاهایی که خشکی دهان را بدتر می‌کنند، مانند غذاهای شور و گوشت خشک خودداری کنید.

از مصرف تنباکو، الکل، نوشابه‌های گازدار، آبمیوه‌ها و کافئین که ممکن است خشکی دهان را تشدید کنند، پرهیز کنید.

میوه‌ها، سبزیجات، ماهی و سایر غذاهای غنی از ریزمغذی‌ها را مصرف کنید.

مایعات زیادی بنوشید تا دهان خود را مرطوب نگه دارید.

از محرک‌های بزاق بدون قند مانند آدامس‌های ترش و آب‌نبات استفاده کنید.

برای مرطوب نگه‌داشتن هوای اتاق خواب از یک رطوبت‌ساز استفاده کنید.

تحت مراقبت‌های پیشگیرانه دندان‌پزشکی قرار بگیرید و ممکن است استفاده از خمیر دندان و فلوراید خاص نیز توصیه شود.

از جایگزین‌های بزاق مانند SalivaMAX استفاده کنید.

رژیم غذایی برای حمایت از تیروئید

برای مدیریت بیماری تیروئید، حفظ یک رژیم غذایی مغذی بسیار اهمیت دارد. تمرکز بر روی خوردن غذاهای غنی از ریزمغذی‌ها مانند روی، ید، آهن و ویتامین‌های A، B12 و D3 می‌تواند به پیشگیری و مدیریت بیماری تیروئید کمک کند. گزینه‌های مناسب شامل ماهی، سبزیجات، ماست یونانی و سبزیجات برگ‌دار هستند. پیروی از رژیم غذایی مدیترانه‌ای یک راه مناسب برای رعایت این دستورالعمل‌ها است.

در آخر

اگر دچار بیماری تیروئید هستید، ممکن است خشکی دهان نیز به یکی از مشکلات جانبی شما تبدیل شود. این ارتباط به دلیل کاهش تولید بزاق توسط غدد بزاقی است که در نتیجه بیماری تیروئید یا درمان‌های آن ایجاد می‌شود. با درمان مناسب بیماری تیروئید و استفاده از راه‌حل‌های ساده، می‌توان زندگی با خشکی دهان را راحت‌تر کرد.