۲۱:۲۴ – ۱۱ آذر ۱۴۰۳
باشگاه خبرنگاران جوان؛ مهسا حنیفه – هادی طحان‌نظیف، سخنگوی شورای نگهبان در برنامه صف اول درباره کارآمدی قانون اساسی گفت: تصویب قانون اساسی جزء اقدامات به‌هنگام نظام جمهوری اسلامی محسوب می‌شود و اساسا سامان تمام قوا و دستگاه‌های اساسی است و ماده قانون‌نویسی بر مبنای آن نوشته می‌شود.
او ابراز داشت: وقتی که ما به این چهل‌وپنج سال، با قانونی که آن را قانون اساسی می‌نامیم، نگاه می‌کنیم، با این قانون، بن‌بستی را در کشور شاهد نبوده‌ایم. اگر امور کشور براساس قانون پیش می‌رود و اگر ما در بزنگاه‌ها با مشکلی مواجه نیستیم، علت آن به قانون اساسی و همچنین اراده مجریان برمی‌گردد.
سخنگوی شورای نگهبان ادامه داد: در این چهل‌وپنج سال هم در مقاطع عمومی و عادی و هم در شرایط ویژه، مبنای عمل قانونی اساسی بوده است. اتفاقی که برای ریاست محترم جمهور سابق افتاد، در پیش‌بینی هیچ‌کس نبود. تعبیر قانون اساسی ما در اصل ۱۱۳ می‌گوید که عالی‌ترین مقام پس از رهبری، رئیس‌جمهور است. هنگام اتفاق و در همان اثنا مردم و افکار عمومی می‌پرسیدند که الان چه می‌شود؟ ما با ابهامی مواجه نبودیم و همه‌چیز در قانون آمده بود.
وی یادآور شد: اصل ۱۳۱ قانون اساسی حتی جزئیات را مشخص کرده بود که در چنین شرایطی، عهده‌دار وظایف رئیس‌جمهور، معاون اول او است؛ هیئتی تشکیل می‌شود از سه‌نفر که باید تمهیدات لازم را برای انتخابات انجام دهند تا ظرف پنجاه روز برگزار شود.
طحان‌نظیف افزود: ما باید قدردان قانون اساسی باشیم و اگر نقصانی وجود دارد باید آن را برطرف کنیم.
او همچنین ادامه داد: یکی از وجوه قابل افتخار قانون اساسی ما فصلی به‌نام حقوق ملت است؛ غیر از اینکه در مقدمه فصول قانون اساسی به حقوق ملت اشاره شده است، ما به‌طور خاص یک فصل درباره حقوق ملت داریم. وقتی به قانون اساسی مراجعه می‌کنیم، خیلی از مواردی که می‌بینیم، مواردی هستند که مبنای عمل قرار گرفته‌اند و به امور اجرایی سامان بخشیده‌اند و در مواقع تداخل ما را از یک ابهام جدا و موضوع را روشن کرده‌اند.
سخنگوی شورای نگهبان همچنین درباره ظرفیت‌های قانون اساسی خاطرنشان کرد: نقش احزاب و جریانات سیاسی یکی از ظرفیت‌های قانون اساسی است که هنوز به‌خوبی به آن پرداخته نشده است.
وی ادامه داد: اگر اشکالی وجود دارد در اجرای ما است. در سال‌های اخیر یک نگاه ویژه درباره این قانون راجع‌به احیای حقوق عامه آمده و پنجره جدیدی به روی همه باز شده است. در واقع قانون زیاد تصویب کردن، به معنای ابهام و تداخل بیشتر است و کار مجلس با تصویب یک قانون تمام نمی‌شود، بلکه شروع می‌شود.
طحان‌نظیف درباره این پرسش که هنگامی که شورای نگهبان قانونی را تصویب می‌کند، چگونه بر اجرای آن نظارت می‌کند؟ گفت: شورای نگهبان غیر از مقوله انتخابات که ناظر است و می‌تواند بر آن ورود کند، درباره مصوبات، وظیفه آن تا تصویب قانون است و در بعد اجرای قانون، وظیفه‌ای ندارد. البته این بدان معنا نیست که نهاد‌های دیگر هم وظیفه ندارند بلکه دستگاه‌های دیگر در نظارت بر اجرای قانون وظیفه دارند.
سخنگوی شورای نگهبان اظهار داشت: مجلس شورای اسلامی در سال‌های اخیر سعی کرده است تا در کنار بعد تقنینی، به بعد نظارت هم توجه ویژه‌ای داشته باشد. در اصطلاح می‌گویند «سه‌شنبه‌های نظارتی» که یک روز از سه‌روز صحن را به این مسأله اختصاص داده‌اند.
وی همچنین گفت: ما وقتی به قانون اساسی مراجعه می‌کنیم می‌بینیم که ظرفیت‌های فراوانی وجود دارد که شاید ما به‌خوبی به آنها نگاه نکرده‌ایم. ما در یک مقطعی، شورا‌های شهر و روستا را نداشتیم. از یک مقطع به‌بعد، اصل قانون اساسی محقق شد.
او همچنین گفت: متن قانون اساسی، متن گویایی است و ظرفیت‌های فراوانی برای به‌کارگیری مردم در حکمرانی دارد.
