غزال زیاری: این آبراه عظیم که صدها متر عرض دارد، مدتهاست که خشک شده ولی در آن زمان می‌توانسته برای حمل و نقل مقادیر عظیمی از مواد و جابجایی کارگران مورد استفاده در ساخت بناهای نمادین اهرام مورد استفاده قرار گرفته باشد.
طبق گفته محققان، خوشه‌بندی اهرام در امتداد حاشیه غربی دشت سیلابی نیل حکایت از آن دارد که این منطقه احتمالا زمانی از یک جریان آبی بزرگ که قابلیت پشتیبانی از پروژه‌های ساختمانی بلندپروازانه را داشته، بهره‌مند بوده. این آبراه که به عربی شاخه اهرمات (شاخه هرم) نامگذاری شده، در مجاورت ۳۸ هرم مختلف واقع شده است.
دکتر ایمان غنیم نویسنده این مطالعه در این رابطه گفته:« اگر هرم‌هایی در گوشه گوشه این منطقه خاص وجود دارد، قطعا می‌بایست در گذشته آبی در این منطقه جاری بوده باشد که حمل و نقل سنگ و جابجایی کارگران به این مکان را تسهیل می‌کرده. بنابراین ما می‌دانیم که در اینجا یک آبراه وجود داشته؛ آبراهی شبیه یک بزرگراه بزرگ که مصریان باستان از آن استفاده می‌کردند ولی هیچ کس نمی‌دانست که این آبراه کجا بوده. این شاخه رود نیل چقدر بزرگ بوده؟ این شعبه آبراه دقیقا کجا بوده؟ این شاخه چقدر به سایت هرم‌ها نزدیک بوده؟»
پاسخ به ابهامات با تصاویر ماهواره‌ای
برای پاسخ دادن به این سوالات، غنیم با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای رادار، دره نیل را از فضا مورد بررسی قرار داد. از آنجا که امواج رادار قادرند تا به داخل زمین نفوذ کنند، تصاویر به دست آمده، دسترسی خوبی به دنیای نامرئی از اطلاعات موجود در زیر سطح زمین دارند و در نتیجه وجود بستر خشک شده رودخانه‌ای را به نمایش گذاشتند که شاخه‌های متعددی از آن از میان بیابان‌ها و زمین‌های کشاورزی در محدوده‌ای ۱۰۰ کیلومتری عبور می‌کرده.
غنیم ادامه داد:« طول این آبراه احتمالا بسیار زیاد بوده و در برخی مناطق به شدت عریض هم بوده و عرض آن در برخی مناطق حتی تا نیم کیلومتر هم می‌رسیده. این چیزی معادل عرض مسیر امروزی رود نیل است. پس در نتیجه این آبراه، یک شاخه کوچک نبوده و یکی از شاخه‌های اصلی رود نیل به شمار می‌رفته.»
بیشتر بخوانید:
این آبراه از بین رفته از فیوم تا جیزه ادامه داشته و از ۳۸ سایت مختلف اهرام عبور می‌کرده و به همین دلیل هم توسط محققان، شاخه اهرمات (به معنی شاخه هرم در زبان عربی) نامگذاری شده است. اعضای این تیم تحقیقاتی حالا قصد دارند تا هسته‌های خاک بستر رودخانه را تجزیه و تحلیل کنند تا مشخص شود که آیا این آبراه در دوران پادشاهی قدیم و میانه (۳۷۰۰ تا ۴۷۰۰ سال پیش) و زمانی که اهرام مصر ساخته شده بودند، فعال بوده یا نه.
بندرهای باستانی در حاشیه آبراه
بدون تائید این ماجرا، نمی‌توان به نتیجه‌گیری قطعی رسید. هرچند که شواهد و قراین متعددی وجود دارند که نشان می‌دهند که این شاخه در ساخت وساز این بناهای تاریخی نقش پررنگی داشته. غنیم در ادامه توضیح داد:« بیشتر این اهرام قبلا دارای یک گذرگاه بودند که معمولا به آنچه که ما معبد دره می‌نامیم، منتهی می‌شدند که چیزی شبیه به یک بندر باستانی بوده است.»
او ادامه داد:« بیشتر این معبد دره‌ها دقیقا در ساحل شاخه‌ای از آبراه که ما کشف کرده‌ایم، واقع شده‌اند.» او به این نکته اشاره کرد که کاوش در شاخه‌های نیل باستان، علاوه بر ارائه بینش جدید در مورد نحوه ساخت اهرام مصر، می‌تواند از طریق کمک به مکان‌یابی سایت‌های گمشده دیگر، به باستان‌شناسان در مسیر کشف اسرار مصر باستان کمک کند.
غنیم در ادامه گفت:« با گذر زمان، مسیر اصلی رود نیل تغییر کرده و در برخی مناطق به شرق و در برخی دیگر به غرب رفته است. این اتفاقی است که همیشه برای رودخانه‌ها رخ می دهد. با ناپدید شدن شاخه‌ها، شهرهای باستانی مصر هم ناپدید شده‌اند و ما واقعا نمی‌دانیم که کجا باید آنها را پیدا کنیم.»
اما با دنبال کردن مسیر آبراه‌های باستانی، محققان شانس بیشتری برای کشف این سکونت‌گاه‌های قدیمی خواهند داشت و همه اینها به درک تاریخ و میراث مصریان کمک خواهد کرد.»
این تحقیق در اوایل سال جاری میلادی در سیزدهمین کنگره بین‌المللی مصرشناسان ارائه گردید.
منبع: iflscience
۵۸۵۸
