در دو سال گذشته اقداماتی برای تعویض شناسنامه‌های قرمز انجام شده است اما تاکنون هنوز مدت زمانی برای تعویض این شناسنامه اعلام نشده است.
شهروندان می‌توانند برای تعویض شناسنامه‌هایی که به هر دلیلی اعم از قرار گرفتن در شرایط نامناسب مستعمل و فرسوده شده‌اند، شناسنامه‌هایی که به علت مرور زمان عکس ملصق به آن با صاحب شناسنامه تطبیق ندارد، شناسنامه‌های دو برگی که صاحبان آن به سن پانزده سال تمام رسیده باشند، شناسنامه‌هایی که صاحب آن تغییر مشخصات سجلی نام و نام‌خانوادگی و تغییر سن با رأی مراجع ذیصلاح را دارد (شناسنامه‌هایی که با رأی مراجع ذیصلاح از حیث مشخصات هویتی دارای تغییراتی شده‌اند) و شناسنامه‌های قدیمی (جلد قرمز) که به فرمت جدید شناسنامه‌ها تبدیل نشدند، برای تعویض شناسنامه اقدام کنند.
برای تعویض شناسنامه‌های مستعمل نیاز به اصل شناسنامه، ۲ قطعه عکس ۴×۳ تمام رخ جدید ( برای اشخاص ۱۵ سال به بالا ) است. همچنین اگر شناسنامه‌ای که جهت تعویض ارائه می‌شود، فاقد عکس باشد، ارائه اصل مدارک معتبر عکسدار از قبیل ( گذرنامه، کارت پایان خدمت وظیفه عمومی یا معافیت، گواهینامه رانندگی، کارنامه عکسدار دوره‌های تحصیلی راهنمایی به بالا، معرفی‌نامه عکسدار محصلین از سوی مدرسه‌ای که مشغول تحصیل هستند، الزامی است.
مدارک مورد نیاز برای تعویض شناسنامه عبارت است از اصل شناسنامه در اختیار متقاضی به همراه ۲ قطعه عکس جدید با زمینه سفید. در صورتی که تغییری در مشخصات هویتی رخ داده باشد (نظیر تغییر نام یا نام‌خانوادگی)، ارائه مدارک مرتبط با آن تغییرات نیز الزامی است. به همراه داشتن شماره ملی پدر، مادر، همسر و فرزندان برای تکمیل فرم‌های مربوطه نیز الزامی است. در صورتی که ازدواج یا طلاق در شناسنامه فعلی ثبت نشده ارائه اصل سند ازدواج و طلاق نیز لازم خواهد بود همچنین اخذ درخواست تعویض شناسنامه صرفاً در دفاتر پیشخوان ارائه دهنده خدمات ثبت احوال انجام می‌شود.
افراد می‌توانند با مراجعه به ادارات ثبت احوال سراسر کشور(به دفاتر پیشخوان) نسبت به تنظیم درخواست صدور شناسنامه المثنی به لحاظ فقدان یا از بین رفتن آن اقدام کنند.
سازمان ثبت احوال کشور بار دیگر از شهروندان خواست که نسبت به تعویض شناسنامه خود اقدام کنند.
سازمان ثبت احوال کشور بار دیگر از شهروندان خواست که نسبت به تعویض شناسنامه خود اقدام کنند. مهلت سازمان ثبت احوال کشور به شهروندان برای تعویض شناسنامه و اعلام آخرین تغییر نشانی و آدرس اعلام شد. روند تعویض شناسنامه ها، مدارک موردنیاز و محل مراجعه برای این کار از دغدغه‌های بیشتر شهروندان است و آن‌ها می‌خواهند بدانند که برای تعویض شناسنامه با چه مدارکی و به کجا مراجعه کنند.
پیش از این سازمان ثبت احوال کشور درباره ارائه خدمات تعویض شناسنامه و صدور کارت ملی هوشمند توضیحاتی ارائه کرد. بر اساس اعلام سازمان ثبت احوال کشور، شهروندان می‌توانند از طریق سامانه جدید، خدمات الکترونیک و غیرحضوری مانند اطلاعات پایگاه خانواده، ثبت نام کارت هوشمند ملی و درخواست تغییر نام در شناسنامه را دریافت کنند.
چندی پیش رییس سازمان ثبت احوال از احتمال تعریف بازه زمانی برای تعویض شناسنامه‌ها در آینده نزدیک خبر داد و گفت: امکان دارد تا چندی دیگر پس از هماهنگی با دستگاه‌های مختلف بازه زمانی برای تعویض شناسنامه‌ها را تعریف کنیم.
دارندگان شناسنامه‌های جلد قرمز بخوانند
هاشم کارگر، رئیس سازمان ثبت احوال کشور در پاسخ به این پرسش که بساط شناسنامه جلد قرمزها کی برچیده می‌شود، اظهار کرد: طی ۱۴ سالی که از تعویض شناسنامه‌ها می‌گذرد انتظار می‌رفت که این شناسنامه‌ها باید تعویض می‌شد، اما ما در همین ۲ سال برنامه ریزی کردیم تا سریعتر بتوانیم این شناسنامه‌های معروف به جلد قرمز را تبدیل به شناسنامه‌های جدید کنیم چرا که این شناسنامه‌ها که کاملاً مکانیزه هستند.
کارگر درباره زمان خداحافظی با شناسنامه‌های پشت جلد قرمز در کشور، گفت: یکی از برنامه‌هایی که امسال طراحی کرده ایم این است که تا پایان سال آینده وجود این شناسنامه‌های جلد قرمز رابه حداقل برسانیم.
وی همچنین به امکان جعل شناسنامه‌های جلدقرمز اشاره و عنوان کرد: این شناسنامه‌ها محل اشکال هستند و می‌توانند از آن سوء استفاد کنند و امکان جعل آن وجود دارد.
رئیس سازمان ثبت احوال کشور درباره همکاری ثبت احوال با سازمان‌ها برای جمع آوری شناسنامه‌های جلد قرمز گفت: یکی از سیاست‌ها و برنامه‌های این سازمان تعویض این شناسنامه‌ها است، در همین راستا بانک مرکزی باید به عنوان متولی چاپ شناسنامه خام به ما کمک کند و برخی نهادهای نظارتی نیز که در تجدید چاپ همکاری دارند به ما کمک کنند تا تعویض این شناسنامه‌ها هرچه سریعتر انجام دهند.
وی ادامه داد: ما تاکنون هنوز یک مهلت دقیقی را اعلام نکردیم چرا که باید این شناسنامه‌های خام باید تأمین شود تا این کار انجام شود.
کارگر درباره میزان شناسنامه‌های جلد قرمز در کشور گفت: در کشور حدود ۳۴ میلیون شناسنامه جلد قرمز وجود دارد که انشالله ما بتوانیم هر چه سریعتر این شناسنامه‌ها را تعویض کنیم.
با توجه به تاکید رئیس سازمان ثبت احوال کشور برای تعویض شناسنامه‌های قدیمی (جلد قرمز) و مشکل در اخذ خدمات در صورت نداشتن شناسنامه جدید، روند تعویض شناسنامه‌ها، مدارک مورد نیاز و محل مراجعه برای این کار از دغدغه‌هایی است که اکثر شهروندان مطرح کرده و می‌خواهند بدانند که برای تعویض شناسنامه با چه مدارکی به کجا مراجعه کنند.
کدام شناسنامه باید تعویض شوند؟
پیش از هر چیز نیاز است بدانیم در چه مواردی می‌توانیم نسبت به تعویض شناسنامه اقدام کنیم؛ درحال حاضر شهروندان می‌توانند برای تعویض شناسنامه‌هایی که به دلیل قرار گرفتن در شرایط نامناسب مستعمل و فرسوده شده‌اند، شناسنامه‌هایی که به علت مرور زمان عکس آن با صاحب شناسنامه تطبیق ندارد، شناسنامه‌های دوبرگی که صاحبان آن به سن ۱۵ سال تمام رسیده باشند، شناسنامه‌هایی که صاحب آن تغییر مشخصات سجلی نام و نام خانوادگی و تغییر سن با رأی مراجع ذیصلاح را دارد. (شناسنامه‌هایی که با رأی مراجع ذیصلاح از حیث مشخصات هویتی دارای تغییراتی شده‌اند) و همه شناسنامه‌های قدیمی (جلد قرمز) که به فرمت جدید شناسنامه‌ها تبدیل نشدند، اقدام کنند.
برای تعویض شناسنامه باید صاحب شناسنامه به دفاتر پیشخوان خدمات دولت و بخش عمومی مراجعه کرده و درخواست تعویض را با تکمیل مدارک مورد نیاز ارائه کند.
برای دریافت شناسنامه جدید باید مراحل زیر انجام شود تا شناسنامه به دست شما برسد:
رفتن به اداره ثبت احوال
ارائه مدارک
بررسی صحت مدارک
تطبیق اطلاعات
چاپ شناسنامه
کنترل شناسنامه صادره
تحویل شناسنامه
اولین کار این است که برای درخواست صدور شناسنامه جدید به صورت حضوری به ثبت احوال و یا یکی از دفاتر پیشخوان مراجعه نمایید و پس از دریافت فرم تعویض شناسنامه و پرداخت هزینه‌های قانونی، درخواست خود را ارائه کنید.
برای تعویض شناسنامه چه مدارکی لازم است؟
اما حالا این سوال پیش می‌آید که برای عوض کردن شناسنامه چه مدارکی لازم است؟ در ادامه مدارکی که برای تعویض شناسنامه نیاز دارید را نام بردیم.
اصل شناسنامه.
سه قطعه عکس ۴×۳ تمام رخ جدید (برای اشخاص ۱۵ سال به بالا)
پرداخت هزینه متعلقه طبق تعرفه جاری.
چنانچه شناسنامه‌ای که جهت تعویض ارائه می‌شود فاقد عکس باشد ارائه اصل مدارک معتبر عکسدار از قبیل (گذرنامه، کارت پایان خدمت وظیفه عمومی یا معافیت، گواهینامه رانندگی، کارنامه عکسدار دوره‌های تحصیلی راهنمایی به بالا، معرفی نامه عکسدار محصلین از سوی مدرسه‌ای که مشغول تحصیل می‌باشند یا کارت شناسایی عکسدار کارکنان دوایر دولتی باذکر مشخصات سجلی) الزامی است.
چنانچه صاحب شناسنامه فاقد هر یک از مدارک مذکور در بند بالا باشد از طریق معرفی وی به نیروی انتظامی، درخواست تأیید عکس خواهد شد.
کارمندان دولت و یا کسبه (با جواز کسب) می‌توانند نسبت به تآیید هویت در ظهر عکس‌های دارنده شناسنامه اقدام نمایند.
مدارک مورد نیاز برای تعویض شناسنامه عبارتست از اصل شناسنامه در اختیار متقاضی به همراه ۲ قطعه عکس جدید با زمینه سفید. در صورتی که تغییری در مشخصات هویتی رخ داده باشد (نظیر تغییر نام یا نام خانوادگی)، ارائه مدارک مرتبط با آن تغییرات نیز الزامی است. به همراه داشتن شماره ملی پدر، مادر، همسر و فرزندان برای تکمیل فرم‌های مربوطه نیز الزامی است. در صورتی که ازدواج یا طلاق در شناسنامه فعلی ثبت نشده ارائه اصل سند ازدواج و طلاق نیز لازم خواهد بود همچنین اخذ درخواست تعویض شناسنامه صرفاً در دفاتر پیشخوان ارائه دهنده خدمات ثبت احوال انجام می‌شود.
مدارک مورد نیاز برای تعویض شناسنامه مستعمل و اخذ شناسنامه جدید
برای تعویض شناسنامه‌های مستعمل نیاز به اصل شناسنامه، دو قطعه عکس ۴×۳ تمام رخ جدید (برای اشخاص ۱۵ سال به بالا) است. همچنین اگر شناسنامه‌ای که جهت تعویض ارائه می‌شود، فاقد عکس باشد، ارائه اصل مدارک معتبر عکسدار از قبیل (گذرنامه، کارت پایان خدمت وظیفه عمومی یا معافیت، گواهینامه رانندگی، کارنامه عکسدار دوره‌های تحصیلی راهنمایی به بالا، معرفی نامه عکسدار محصلین از سوی مدرسه‌ای که مشغول تحصیل هستند؛ الزامی است.
مراحل درخواست و مدارک لازم برای صدور شناسنامه افرادی که شناسنامه خود را گم کرده‌اند:
۱- اشخاص ۱۸ سال به بالا
۲- افراد کمتر از ۱۸ سال دارای حکم رشد، پدر یا جد پدری، با ارائه شناسنامه خود جهت فرزندان کمتر از ۱۸ سال، مادر تا زمانی که در قید زوجیت پدرصاحب شناسنامه (فرد کمتر از ۱۸ سال) باشد با ارائه شناسنامه خود و سرپرست قانونی (قیم، امین، وصی) برای افراد صغیر و محجور با ارائه مدارک مستند که سمت او احراز شده باشد، می‌توانند با مراجعه به ادارات ثبت احوال سراسر کشور (به دفاتر پیشخوان) نسبت به تنظیم درخواست صدور شناسنامه المثنی به لحاظ فقدان یا از بین رفتن آن اقدام نمایند.
برای اشخاص زیر ۱۸ سال، افرادی که شناسنامه خود را گم کرده‌اند، شناسنامه جدید طبق درخواست صاحب شناسنامه یا متقاضی حسب مورد، با ارائه مدارک مثبته از جمله قیم نامه، امین نامه، وصیت نامه و حکم رشد با مراجعه به دفاتر پیشخوان صادر می‌شود.
برای صدور شناسنامه گمشده مدارک زیر لازم است
۱- اصل و تصویر مدارک عکس دار یا معرفی نامه عکس دار محصلان از سوی مدرسه‌ای که در آن تحصیل می‌کنند.
۲- مدارک ازدواج و طلاق (حسب مورد) و اطلاعات هویتی فرزندان.
چگونگی تغییر نام و نام خانوادگی در شناسنامه:
متقاضیان تغییر نام یا نام خانوادگی در وهله اول باید نسبت به کسب راهنمایی از کارشناسان دفاتر پیشخوان یا ادارات ثبت احوال اقدام نمایند. تا با توجه به شرایط و تعیین این که شامل کدام بخش از قوانین و مقررات می‌شوند؛ نسبت به انجام مراحل بعدی اقدام شود.
تعرفه‌های خدمات سازمان ثبت احوال کشور در سال جاری از اینجا قابل دسترسی است.
ضرب‌الاجل ثبت احوال برای تعویض شناسنامه‌های قدیمی
تعویض شناسنامه هر سال هزینه‌ای را برای ۳.۵ تا ۴ میلیون ایرانی می‌تراشد. این آمار را سازمان ثبت احوال از تعداد متقاضیان تعویض شناسنامه در سال‌های گذشته اعلام کرده و گفته همه شهروندان ایرانی باید در سریع‌ترین زمان ممکن برای تعویض شناسنامه‌های قدیمی اقدام کنند.
هنوز تاریخ دقیقی درباره ضرب‌الاجل اخیر ثبت احوال برای تعویض شناسنامه‌های قدیمی تعیین نشده، اما طبق تعرفه‌ای که این سازمان برای امسال درنظر گرفته، هزینه تعویض شناسنامه‌های قدیمی و تبدیل آن به شناسنامه‌های جدید ۵۰ هزار تومان است.
تعرفه خدمات صدور و تعویض شناسنامه
هزینه صدور شناسنامه نوزاد امسال ۴۰ هزار تومان است؛ به‌شرطی که برای دریافت شناسنامه در مهلت قانونی اقدام شود. منظور سازمان ثبت‌احوال از مهلت قانونی برای دریافت شناسنامه نوزاد، ۱۵ روز است و بعد از این فرصت اگر تا ظرف سه ماه والدین نوزاد برای گرفتن شناسنامه اقدام کنند، باید ۴۵ هزارتومان بپردازند. هزینه صدور شناسنامه نوزاد بعد سه ماه از ولادت به ۵۵ هزارتومان افزایش پیدا می‌کند.
هزینه صدور شناسنامه جدید امسال ۵۰ هزار تومان است و وقتی نرخ‌تعرفه‌های سازمان ثبت‌احوال را نگاه می‌کنیم، این هزینه درمقایسه با پارسال تفاوتی ندارد. حالا اگر شناسنامه جدید دوباره گم شود، برای صدور شناسنامه جدید ۱۰۰ هزار تومان از شما می‌گیرند و اگر برای سومین بار برای صدور شناسنامه جدید دست‌به‌کار شوید، ایندفعه هزینه پرداختی به ۱۵۰ هزارتومان می‌رسد. از مرحله سوم به‌بعد هزینه صدور شناسنامه به ۳۵۰ هزارتومان می‌رسد.
تعرفه سازمان ثبت‌احوال برای صدور و تعویض شناسنامه در سال ۱۴۰۲
خدمات و تعرفه
صدور شناسنامه نوزاد در مهلت قانونی
۴۰ هزار تومان
صدور شناسنامه نوزاد بعد از مهلت قانونی (تا سه‌ماه)
۴۵ هزار تومان
صدور شناسنامه نوزاد بعد از مهلت قانونی (بیش از سه‌ماه)
۵۵ هزار تومان
تعویض شناسنامه‌های قدیمی
۵۰ هزار تومان
صدور شناسنامه جدید (بار دوم)
۱۰۰ هزار تومان
صدور شناسنامه جدید (بار سوم)
۱۵۰ هزار تومان
صدور شناسنامه جدید (از دفعه سوم به‌بعد)
۳۵۰ هزار تومان
ثبت‌نام برای دریافت کارت ملی هوشمند امسال ۶۰ هزار تومان هزینه دارد. این هزینه درمقایسه با پارسال ۱۰ هزار تومان یعنی ۲۰ درصد افزایش پیدا کرده و اگر برای اولین بار خواستار دریافت کارت ملی هوشمند باشید، چنین هزینه‌ای از شما می‌گیرند وگرنه اگر بعد از دریافت کارت ملی هوشمند جدید آن را گم کنید، ایندفعه هزینه دریافت کارت ملی هوشمند ۷۲ هزار تومان خرج روی دستتان می‌گذارد.
صدور کارت ملی هوشمند بعد از دوبار گم‌کردن ۱۲۰ هزار تومان هزینه دارد و اگر برای بار سوم به بعد خواستار صدور کارت ملی هوشمند باشید، باید هر دفعه ۱۸۰ هزارتومان به حساب سازمان ثبت‌احوال واریز کنید.
تعویض کارت ملی هوشمند ناشی از تغییر مشخصات فردی امسال ۵۰ هزار تومان هزینه دارد. البته اگر در موقع صدور کارت ملی هوشمند مامور ثبت‌احوال اشتباهی مرتکب شده باشد و بخواهید برای تعویض کارت هوشمند ملی درخواست بدهید، پولی از شما نمی‌گیرند. نگران نباشید.
تعرفه سازمان ثبت احوال برای صدور کارت ملی هوشمند در سال ۱۴۰۲
خدمات و تعرفه
ثبت‌نام برای دریافت کارت ملی هوشمند
۶۰ هزار تومان
صدور کارت ملی هوشمند بعد از یکبار گم‌شدن
۷۲ هزار تومان
صدور کارت ملی هوشمند بعد از دوبار گم‌شدن
۱۲۰ هزار تومان
صدور کارت ملی هوشمند از دفعه سوم به بعد
۱۸۰ هزار تومان
تعویض کارت ملی هوشمند (ناشی از تغییر مشخصات فردی)
۵۰ هزار تومان
تعویض شناسنامه و شرایط تغییر نام و نام خانوادگی
تغییر نام یا نام خانوادگی در شناسنامه شرط‌وشروطی دارد. یعنی کسی نمی‌تواند بدون ادله مورد تایید ثبت‌احوال برای تغییر نام و نام خانوادگی درخواست بدهد.
طبق شرایط، اگر نام یا نام خانوادگی کسی حاوی عبارات نامناسب باشد، به‌شرط داشتن حداقل ۱۸ سال سن می‌تواند پروسه تغییر نام یا نام خانوادگی را کلید بزند، اما فراموش نکنیم که تصمیم نهایی با شورای عالی ثبت احوال است.
تغییر نام و نام خانوادگی اگر با تایید خود سازمان ثبت‌احوال انجام شود، ۳۵۰ هزار تومان هزینه دارد. اگر متقاضی نتوانست سازمان ثبت‌احوال را راضی کند و با حکم مراجع قضایی چنین درخواستی داشته باشد، هزینه تغییر نام و نام خانوادگی به ۴۰۰ هزار تومان می‌رسد. از یک طرف دیگر تغییر نام و نام خانوادگی برای دفعه دوم یا تبدیل نام و نام خانوادگی به‌همان چیزی که اول بوده، ۴۰ هزار تومان هزینه دارد.
تعرفه سازمان ثبت احوال برای تغییر نام و نام خانوادگی در سال ۱۴۰۲
خدمات و تعرفه
تغییر نام و نام خانوادگی با تایید سازمان ثبت‌احوال
۳۵۰ هزار تومان
تغییر نام و نام خانوادگی با حکم مراجع قضایی
۴۰۰ هزار تومان
تغییر نام و نام خانوادگی برای دفعه دوم یا بازگشت نام و نام خانوادگی قبلی
۴۰۰ هزار تومان
هزینه صدور گواهی ازدواج و طلاق فرقی ندارد. اگر عروس و دامادی امسال بخواهند گواهی ازدواج دریافت کنند، از آن‌ها ۸۵ هزار تومان دریافت می‌شود و اگر زبانمان لال خواستار دریافت گواهی طلاق باشند، همین هزینه از آن‌ها گرفته می‌شود.
تعرفه سازمان ثبت احوال برای ثبت ازدواج و طلاق در سال ۱۴۰۲
خدمات و قیمت
صدور گواهی ازدواج و طلاق
۸۵ هزار تومان
انتقال واقعه ازدواج به اسناد هویتی
۱۲ هزار تومان
انتقال واقعه طلاق به اسناد هویتی
۲۴ هزار تومان
صدور گواهی تجرد
۸۵ هزار تومان
تعرفه ثبت‌احوال ۱۴۰۲ نشان می‌دهد انتقال واقعه ازدواج از سوی دفاتر رسمی ازدواج و طلاق به اسناد هویتی (شناسنامه) ۱۲ هزار تومان هزینه دارد، اما ثبت طلاق در شناسنامه برای هر کدام از عروس و دامادها ۲۴ هزار تومان آب می‌خورد. در این مبحث باید به مواردی مثل صدور گواجی تجرد هم اشاره کنیم که طبق تعرفه ثبت احوال ۱۴۰۲، این هزینه ۸۵ هزار تومان اعلام شده است.
