تلسکوپ جدیدی که به عنوان مرتفعترین رصدخانه جهان معرفی میشود، رسما افتتاح شده است.
به نقل از اسپیس، «رصدخانه دانشگاه توکیو آتاکاما»(TAO) که اولین بار ۲۶ سال پیش برای مطالعه تکامل کهکشانها و سیارات فراخورشیدی طراحی شد، بر فراز یک کوه بلند در رشتهکوه «آند» شیلی در ارتفاع ۵۶۴۰ متری از سطح دریا قرار دارد. ارتفاع این تلسکوپ حتی از «آرایه میلیمتری بزرگ آتاکاما»(ALMA) که در ارتفاع ۵۰۵۰ متری قرار دارد نیز فراتر میرود.
رصدخانه TAO در منطقهای قرار دارد که ارتفاع زیاد، اتمسفر پراکنده و آبوهوای همیشه خشک آن برای انسان کشنده است اما منقطه بسیار خوبی برای تلسکوپهای فروسرخ مانند TAO به شمار میرود زیرا دقت رصدی آنها به سطوح کم رطوبت متکی است که جو زمین را در طول موجهای فروسرخ شفاف میکند.
«یوزورو یوشی»(Yuzuru Yoshii) استاد «دانشگاه توکیو»(UTokyo) گفت: ساخت تلسکوپ روی قله کوه، یک چالش باورنکردنی نه تنها از نظر فنی، بلکه از نظر سیاسی بود. من با مردم بومی برای اطمینان دادن به در نظر گرفتن حقوق و دیدگاههای آنها، با دولت شیلی برای کسب مجوز، با دانشگاههای محلی برای همکاری فنی و حتی با وزارت بهداشت شیلی ارتباط برقرار کردم تا مطمئن شوم که مردم میتوانند در آن ارتفاع به صورت ایمن کار کنند.
وی افزود: پژوهشی که من تا به حال آرزوی انجام دادن آن را داشتم، به لطف همه دستاندرکاران به زودی میتواند به واقعیت تبدیل شود و من نمیتوانم از این خوشحالتر باشم.
تلسکوپ ۶.۵ متری TAO دو دستگاه علمی دارد که برای رصد جهان در پرتو فروسرخ طراحی شده است. یکی از این دستگاهها موسوم به «SWIMS»، از کهکشانهای کیهان اولیه تصویربرداری میکند تا بفهمد چگونه از ادغام گرد و غبار و گاز بکر شکل گرفتهاند. با وجود دههها پژوهش، جزئیات این فرآیند تاریک باقی ماندهاند. دومین دستگاه موسوم به «MIMIZUKU» با مطالعه قرصهای اولیه غبار که ستارهها و کهکشانها در آن تشکیل شدهاند، به هدف کلی ماموریت کمک خواهد کرد.
«ریکو سنو»(Riko Senoo) دانشجوی دانشگاه توکیو و پژوهشگر پروژه TAO گفت: هرچه مشاهدات نجومی بهتری از جرم واقعی وجود داشته باشد، میتوانیم آنچه را که با آزمایشهای خود روی زمین میبینیم، با دقت بیشتری بازتولید کنیم.
«ماساهیرو کونیشی»(Masahiro Konishi) پژوهشگر دانشگاه توکیو گفت: امیدوارم نسل بعدی ستارهشناسان از TAO و سایر تلسکوپهای زمینی و فضایی برای انجام دادن اکتشافات غیرمنتظرهای استفاده کنند که درک کنونی ما را به چالش میکشند و موارد غیر قابل توضیح را ارائه میدهند.
پیش از اینکه تلسکوپ تازه افتتاحشده ساخته شود، یوشی و همکارانش در سال ۲۰۰۹ نیز یک تلسکوپ یک متری را روی قله کوه مونتاژ و آماده کار کردند. این تلسکوپ کوچک موسوم به «miniTAO» از مرکز کهکشان راه شیری تصویربرداری کرد. دو سال بعد، miniTAO رکورد جهانی گینس را به عنوان مرتفعترین رصدخانه نجومی روی زمین دریافت کرد.
اگرچه این رصدخانه در ۲۶ سال گذشته موضوع صحبتها بود اما کار کردن در محل ساخت آن در سال ۲۰۰۶ آغاز شد. در آن زمان، اولین جاده برای دسترسی به قله کوه آسفالت شد و اندکی بعد، یک سیستم بررسی آبوهوا در آنجا قرار گرفت.