نماز حضرت فاطمه(س) یکی از بهترین راهها برای استغاثه و گرفتن حاجت می باشد. این نماز مستحبی را جبرئیل به حضرت فاطمه زهرا(س) تعلیم داده بود. نمازهای بسیاری به نام نماز حضرت فاطمه(س) نقل شده است که در این بخش از دین و مذهب نمناک، به چند مورد از آن ها اشاره می کنیم.
اهمیت نماز حضرت فاطمه(س)
درباره نماز حضرت فاطمه(س)، روایتی از امام صادق(ع) نقل شده است که هر گاه مشکل بزرگی پیش آمد، دو رکعت نماز می خوانی و این نمازی بوده که حضرت زهرا(س) به جای می آورد. (مستدرک الوسائل، مؤسسه آل البیت، ج6، ص302)
این نماز با نام نماز اَوّابین (نماز رجوع کنندگان به خدا) نیز شناخته می شود. (بحارالانوار، 1403ق، ج88، ص171)
به گفته شیخ عباس قمی این نماز را جبرئیل به حضرت زهرا(س) تعلیم داده بود. (مفاتیح الجنان، اسوه، ص41)
نماز حضرت زهرا(س)
چگونگی ادای نماز حضرت فاطمه(س)
شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان، درباره نماز حضرت فاطمه(س) این گونه آورده است که حضرت زهرا(س) یک نماز دو رکعتی می خواند که در رکعت اول بعد از سوره حمد، صد مرتبه سوره قدر و در رکعت دوم بعد از سوره حمد، صد مرتبه سوره توحید را می خواند و پس از سلام نماز، دعای زیر را قرائت می کرد:
سُبْحَانَ ذِی الْعِزِّ الشَّامِخِ الْمُنِیفِ
منزه است خدای صاحب عزت و مقام بلند
سُبْحَانَ ذِی الْجَلاَلِ الْبَاذِخِ الْعَظِیمِ
منزه است خدای صاحب جلال و کبریایی و عظمت
سُبْحَانَ ذِی الْمُلْکِ الْفَاخِرِ الْقَدِیمِ
منزه است خدای صاحب ملک فاخر ازلی
سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ الْبَهْجَةَ وَ الْجَمَالَ
منزه است خدایی که لباس حسن و جمال به قامت خود آراسته
سُبْحَانَ مَنْ تَرَدَّی بِالنُّورِ وَ الْوَقَارِ
منزه است خدایی که ردای – نور وقار در بر دارد
سُبْحَانَ مَنْ یَرَی أَثَرَ النَّمْلِ فِی الصَّفَا
منزه است خدایی که اثر پای مورچه را در سنگ سخت سیاه می بیند
سُبْحَانَ مَنْ یَرَی وَقْعَ الطَّیْرِ فِی الْهَوَاءِ
منزه است خدایی که خط سیر مرغ را در هوا می بیند
سُبْحَانَ مَنْ هُوَ هَکَذَا لاَ هَکَذَا غَیْرُهُ
منزه است خدایی که تنها او بدین کمال است و غیر وی دارای این کمال نیست. (مفاتیح الجنان، اسوه، ص41)
به گفته سید بن طاووس در کتاب جمال الاسبوع، بهتر است پس از نماز، تسبیحات حضرت زهرا(س) و پس از آن، صد مرتبه صلوات فرستاده شود. (جمال الاسبوع، ص171)
نماز فاطمه الزهرا(س)
شیخ طوسی هم در مصباح المتهجد می گوید:
سزاوار است بعد از نماز، زانوها و آرنج ها را برهنه نماید، همه مواضع سجود خود را بدون هیچ حائلی به زمین بچسباند، حاجت بخواهد و دعا کند آنچه می خواهد و در حالت سجده ذکر زیر بگوید:
یَا مَنْ لَیْسَ غَیْرَهُ رَبٌّ یُدْعَی یَا مَنْ لَیْسَ فَوْقَهُ إِلَهٌ یُخْشَی
ای کسی که غیر از او پروردگاری نیست که خوانده شود، ای کسی که برتر از او خدایی نیست که از او ترسیده شود
یَا مَنْ لَیْسَ دُونَهُ مَلِکٌ یُتَّقَی یَا مَنْ لَیْسَ لَهُ وَزِیرٌ یُؤْتَی
ای کسی که غیر او حکمرانی نیست که از او پرهیز شود، ای کسی که وزیری ندارد که از رهگذرش نزد او روند
یَا مَنْ لَیْسَ لَهُ حَاجِبٌ یُرْشَی یَا مَنْ لَیْسَ لَهُ بَوَّابٌ یُغْشَی
ای کسی که حاجب و دربانی ندارد که رشوه به او بدهند، ای کسی که نگهبانی ندارد که در پس پرده نگه داری شود
یَا مَنْ لاَ یَزْدَادُ عَلَی کَثْرَةِ السُّؤَالِ إِلاَّ کَرَماً وَ جُوداً وَ عَلَی کَثْرَةِ الذُّنُوبِ إِلاَّ عَفْواً وَ صَفْحاً
ای کسی که زیاده خواهی و بسیار سوال و گدائی از درگاهش جز بر جود و کرم او، و بر کثرت گناهان جز عفو و بخشش نیفزاید
صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ افْعَلْ بِی کَذَا وَ کَذَا
بر محمد و آل محمد درود بفرست، و این کارها را برایم انجام ده
و به جای «کَذَا وَ کَذَا» حاجت خودتان را به زبان بیاورید. (مصباح المتهجد، ص301)
زمان خواندن نماز حضرت زهرا (سلام الله علیها)
بهتر است که نماز حضرت زهرا (س) در روز جمعه خوانده شود اما خواندن آن مختص روز جمعه نیست.
نماز حضرت فاطمه(س)
نماز استغاثه و توسل به حضرت فاطمه زهرا(س)
در روایتی از امام صادق(ع) آمده است که هرگاه حاجت مهمّی داشته باشید به گونه ای که از نظر روحی در فشار شدید باشید به فاطمه (س) متوسل شوید:
ابتدا دو رکعت نماز به جای آورید و پس از سلام سه مرتبه تکبیر بگویید و بعد از آن تسبیح حضرت فاطمه (س) به جای آورده سپس سجده کرده و صد مرتبه بگویید:
«یا مولاتی فاطمة أغیثینی»
سپس سمت راست صورت خود را بر زمین گذارید و صد مرتبه مثل آن را گفته و سپس سجده نموده و همان ذکر را صد و ده مرتبه دیگر برزبان می آورید و پس از آن حاجت های خود را از خداوند طلب کنید که خداوند برآورده اش خواهد ساخت. (صحیفه فاطمیه، ص. 207 و 208 ؛ بحارالانوار، ج. 91، ص30 و 31)
شیخ طبرسی در کتاب مکارم الاخلاق اعمال بعد از نماز استغاثه به حضرت زهرا را به این شکل نقل کرده است:
به سجده بروید و 100 مرتبه ذکر «یا فاطمة» را بگویید.
سمت چپ صورت را روی زمین بگذارید و 100 مرتبه ذکر بالا را بگویید.
سمت راست صورت را روی زمین بگذارید و ذکر بالا را بگویید.
دوباره به حالت سجده 110 مرتبه ذکر بالا را بگویید.
سپس دعای زیر را بخوانید:
یا آمِناً مِنْ کُلِّ شَیْی ءٍ وَ کُلُّ شَیْی ءٍ مِنْکَ خآئِفٌ حَذِرٌ اَسْئَلُکَ بِاَمْنِکَ مِنْ کُلِّ شَیْءٍ
وَ خَوْفِ کُلِّ شَیْءٍ مِنْکَ اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تُعْطِیَنی اَماناً لِنَفْسی وَ أَهْلی وَ مالی وَ وَلَدی
حَتّی لا اَخافَ اَحَداً وَ لا اَحْذَرَ مِنْ شَیْءٍ اَبَدَاً اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْی ءٍ قَدیرٌ
توسل به حضرت فاطمه(س)
نمازهای دیگر حضرت فاطمه(س)
در منابع روایی از نمازهای دیگری نیز با عنوان نماز حضرت فاطمه(س) یاد شده است؛ از جمله:
شیخ طوسی و سید بن طاووس نقل می کنند که محمد بن علی حلبی در روز جمعه از امام صادق(ع) سؤال کرد که می خواهم عملی به من تعلیم دهی که بهترین اعمال در این روز باشد.
امام صادق (ع) فرمود:
من کسی را نمی شناسم که نزد رسول خدا(ص) بزرگ تر از حضرت فاطمه(س) باشد و چیزی را بهتر از آنچه پیامبر (ص) به دخترش تعلیم کرد، نمی دانم. سپس فرمود:در روز جمعه غسل کند و چهار رکعت نماز با دو سلام به جای آورد.
در رکعت اوّل پس از سوره «حمد» «پنجاه مرتبه» سوره «توحید» و در رکعت دوم، پس از سوره «حَمد» «پنجاه مرتبه» سوره «وَ العادِیات» و در رکعت سوّم پس از «حمد» «پنجاه مرتبه» سوره «اِذا زُلزِلَت» و در رکعت چهارم پس از سوره «حمد» «پنجاه مرتبه» سوره «اذا جاءَ نَصرُ اللهِ …» (که مراد از این سوره سوره مبارکه «نَصر» است یعنی آخرین سوره ای که نازل شده است)
هنگامی که از نماز فارغ شد، دعای زیر را بخواند:
إِلَهِی وَ سَیدِی مَنْ تَهَیأَ أَوْ تَعَبَّی أَوْ أَعَدَّ أَوِ اسْتَعَدَّ لِوِفَادَةِ مَخْلُوقٍ رَجَاءَ رِفْدِهِ وَ فَوَائِدِهِ وَ نَائِلِهِ وَ فَوَاضِلِهِ وَ جَوَائِزِهِ فَإِلَیک
یا إِلَهِی کانَتْ تَهْیئَتِی وَ تَعْبِئَتِی وَ إِعْدَادِی وَ اسْتِعْدَادِی رَجَاءَ فَوَائِدِک وَ مَعْرُوفِک وَ نَائِلِک وَ جَوَائِزِک فَلَا تُخَیبْنِی مِنْ ذَلِک
یا مَنْ لَا تَخِیبُ عَلَیهِ مَسْأَلَةُ السَّائِلِ وَ لَا تَنْقُصُهُ عَطِیةُ نَائِلٍ فَإِنِّی لَمْ آتِک بِعَمَلٍ صَالِحٍ قَدَّمْتُهُ وَ لَا شَفَاعَةِ مَخْلُوقٍ رَجَوْتُهُ أَتَقَرَّبُ
إِلَیک بِشَفَاعَتِهِ إِلَّا مُحَمَّداً وَ أَهْلَ بَیتِهِ صَلَوَاتُک عَلَیهِ وَ عَلَیهِمْ أَتَیتُک أَرْجُو عَظِیمَ عَفْوِک الَّذِی عُدْتَ بِهِ عَلَی الْخَطَّائِینَ عِنْدَ عُکوفِهِمْ
عَلَی الْمَحَارِمِ فَلَمْ یمْنَعْک طُولُ عُکوفِهِمْ عَلَی الْمَحَارِمِ أَنْ جُدْتَ عَلَیهِمْ بِالْمَغْفِرَةِ وَ أَنْتَ سَیدِی الْعَوَّادُ بِالنَّعْمَاءِ وَ أَنَا الْعَوَّادُ بِالْخَطَاءِ
أَسْأَلُک بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّاهِرِینَ أَنْ تَغْفِرَ لِی ذَنْبِی الْعَظِیمَ فَإِنَّهُ لَا یغْفِرُ الْعَظِیمَ إِلَّا الْعَظِیمُ یا عَظِیمُ یا عَظِیمُ یا عَظِیمُ یا عَظِیمُ یا عَظِیمُ یا عَظِیمُ یا عَظِیم. (مصباح المتهجد، ص315؛ جمال الاسبوع، ص172)
علامه مجلسی در بحار الانوار (ج88، ص183–185) احمد رحمانی همدانی در کتاب فاطمة الزهراء بهجة قلب المصطفی(ص223–228) ، اسماعیل انصاری زنجانی در کتاب الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء(ج22، ص398–426) و سید محمدباقر موسوی درکتاب الکوثر فی احوال فاطمه(ج4، ص535–556) نمازهای دیگری را نیز به صورت متفاوت با نام نماز حضرت فاطمه(س) نقل کرده اند./نمناک
