چرا هواپیماها چراغ دارند و چه استفاده‌ای از آن‌ها می‌کنند؟

با وجود این که چراغ‌های دوچرخه‌ و خودرو به رانندگان کمک می‌کنند تا مسیر پیشه‌روی خود را مشاهده کرده و تصمیمات آگاهانه‌ای برای حرکت بعدی‌شان بگیرند، چراغ‌های هواپیما کاربرد متفاوت‌تری دارند. برخلاف دوچرخه‌ و خودرو، هواپیما از یک مسیر پروازی از پیش تعیین‌شده‌ پیروی می‌کند و خلبانان نمی‌توانند جهت حرکت خود را در میانه‌ی پرواز تغییر دهند. بنابراین، شاید این سوال پیش بیاید که چرا سازندگان هواپیما از چراغ در آن استفاده می‌کنند؟

در واقع، خلبانان از چراغ‌های هواپیما برای کمک به فرود بهره می‌برند. به همین دلیل، این چراغ‌ها به نام چراغ‌های فرود (Landing Lights) نیز شناخته می‌شوند و معمولاً شب‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. علاوه بر چراغ‌های فرود، هواپیما دارای چراغ‌های ناوبری (Navigation Lights) و چراغ‌های بیکن (Beacon Lights) نیز هستند. هر یک از این چراغ‌ها برای اطمینان از عملکرد ایمن و روان هواپیما، نقش خاصی را برعهده دارند.

چرا هواپیماها چراغ دارند؟

شاید تا به حال توجه کرده باشید که باند فرود فرودگاه‌های استاندارد و مناسب، با ده‌ها چراغ که در لبه‌های آن قرار دارند، روشن شده است. با این حال، احتمال دارد که اشیاء کوچک یا حتی هواپیماهای دیگر با وجود چراغ‌های تعبیه شده در لبه باند، برای خلبانان قابل مشاهده نباشند.

به منظور جلوگیری از برخورد با چنین موانعی، خلبانان از چراغ‌های هواپیما برای دید بهتر باندی که قرار است بر آن فرود بیایند، بهره می‌برند. این چراغ‌ها همچنین هواپیمای در حال فرود را برای دیگر هواپیماها و افراد قابل مشاهده‌ می‌کنند. چراغ‌های هواپیما معمولاً روی بال‌ها، دماغه یا بدنه آن قرار گرفته‌اند.

علاوه بر این، خلبانان هواپیما گاهی اوقات در مناطقی با دید محدود مانند نواحی ساحلی، دریاچه‌ها و مکان‌هایی که احتمال برخورد با دسته‌های پرندگان بیشتر است، چراغ‌های هواپیما را روشن می‌کنند. چراغ‌های با افزایش دید هواپیما، میزان برخورد پرندگان با این وسیله را کاهش می‌دهند. زمانی که خلبان ارتفاع خود را تغییر می‌دهد، چراغ‌های هواپیما با هشدار دادن به هواپیماهای نزدیک، به خلبان‌های دیگر کمک می‌کنند تا از موقعیت و حرکت آن در طول مسیر آگاه شوند. اگرچه این عمل ممکن است برای همه خلبان‌ها یک اقدام معمول و رایجی نباشد.

خلبانان همچنین هنگام پرواز و بلند شدن از زمین، چراغ‌های خود را روشن می‌کنند تا موانع احتمالی روی باند را بهتر ببینند و از آن‌ها مطلع شوند. در هنگام فرود، به خلبانان توصیه می‌شود که چراغ‌های فرود خود را زمانی که در ارتفاع پایین‌تر از ۳,۰۴۸ متر یا در فاصله ۱۶ کیلومتری از فرودگاه هستند، روشن کنند. به این ترتیب، خلبانان هنگام بلند شدن و پرواز، تا زمانی که از ارتفاع ۳,۰۴۸ متر عبور نکرده‌اند، چراغ‌های فرود خود را روشن نگه می‌دارند.

انواع دیگر چراغ‌های هواپیما

در کنار چراغ‌های سفید رنگ، هواپیما از برخی چراغ‌های دیگر با رنگ‌ متفاوت نیز استفاده می‌کند. اولین مدل، چراغ‌های ناوبری هستند که عمدتاً در شب استفاده می‌شوند و در نوک بال‌ها و دُم هواپیما قرار گرفته‌اند. چراغ نوک بال سمت راست هواپیما به رنگ سبز، چراغ نوک بال سمت چپ قرمز و چراغ دُم هواپیما نیز سفید رنگ است. این چراغ‌ها برای کمک به ناظران، به‌ویژه کنترل‌کنندگان ترافیک هوایی، نصب شده‌اند تا جهت حرکت هواپیما را مشخص کنند. برای مثال، اگر هواپیمایی مستقیماً به سمت شما پرواز کند، چراغ قرمز را در سمت راست و چراغ سبز را در سمت چپ خواهید دید.

مدل دیگر، چراغ‌های بیکن هستند که در بالای بدنه و زیر هواپیما نصب می‌شوند. این چراغ‌های قرمز پرنور که به‌صورت چشمک‌زن عمل می‌کنند، به محض روشن شدن موتور هواپیما فعال شده و تا زمانی که موتور خاموش شود، روشن می‌مانند. تمامی هواپیماهای مدرن، اعم از هواپیماهای مسافربری مانند بوئینگ ۷۷۷ یا جت‌های جنگی پیشرفته مانند سوخو Su-35، از چراغ‌های ال‌ای‌دی قرمز به‌عنوان نشانه یا هشدار استفاده می‌کنند، زیرا این چراغ‌ها بسیار پرنور بوده و از فواصل دور قابل‌ مشاهده هستند.

چراغ‌های استروب، آخرین مدل از چراغ‌های هواپیما هستند که در هر دو نوع هواپیماهای کوچک و بزرگ یافت می‌شوند. این چراغ‌های سفید چشمک‌زن که بر روی بال‌های هواپیما قرار گرفته‌اند، هنگام نزدیک شدن هواپیما به باند فعال، روشن می‌شوند. چراغ‌های استروب همچنین به بهبود دید خلبان در شب نیز کمک می‌کنند.