امسال به فیش حقوقی کارگران ردیفی اضافه شد به نام «پایه سنوات». متقابل این امر از پایه حقوق افراد کم شد. این امر نگرانی‌هایی را در جامعه کارگری به وجود آورد که آیا قرار است با کاهش پایه حقوق، میزان عیدی افراد نیز کاهش یابد؟ حتی این امر میزان دستمزد ۱۴۰۴ آنها را تحت‌الشعاع قرار داده و رقم دریافتی کمتر از درصد افزایشی که باید کارفرمایان لحاظ کنند، باشد.
محمدرضا تاجیک، نماینده جامعه کارگری در شورای عالی کار در خصوص چرایی جدا شدن پایه سنوات از پایه حقوق جامعه کارگری به مهر گفت: در کارگاه‌هایی که عرفا افراد بیش از یک سال مشغول هستند شورای عالی کار پایه سنوات را هر سال عددی مشخص می‌کند که می‌تواند آن عدد متغیر باشد یا ثابت.
وی افزود: پیش‌تر کارفرماها این عدد را روی حقوق اضافه می‌کردند که ایراد داشت. اما مشکل کجا بود؟ عدد پایه سنوات که هر سال اضافه می‌شود باید با عدد قبلی جمع شده تا عدد واقعی به دست آید. این امر دارای فرمول است.
وی ادامه داد: افزایش پایه سنوات در بخشنامه شورای عالی کار پس از اعلام درصد افزایش حقوق لحاظ شده و ابلاغ می‌شود.
این عضو شورای عالی کار با بیان اینکه در سنوات گذشته برخی کارفرماها از این موضوع سوءاستفاده کرده و عدد را جداگانه لحاظ نمی‌کردند، توضیح داد: به عنوان مثال، در شورای عالی کار پایه سنوات ۷ هزار تومان اعلام می‌شد آنها همان عدد را در نظر می‌گرفتند بدون اینکه این رقم را با عدد سال قبل جمع کنند. به این ترتیب، نیروی کاری اگر ۱۰ سال هم در یک مجموعه فعالیت داشت همان عدد را دریافت می‌کرد که فردی مثلاً دو سال سابقه فعالیت در همان کارگاه دارد.
تاجیک تاکید کرد: نمایندگان جامعه کارگری برای اینکه حق کارگران ضایع نشود پیگیر جداسازی پایه سنوات از پایه حقوق در سازمان تأمین اجتماعی بودند. تفکیک مشخص می‌کرد طبق فرمول، پایه سنوات هر سال چقدر بالا می‌رود و پایه حقوق چقدر.
این نماینده جامعه کارگری با بیان اینکه افراد هر سال درصد افزایش پایه حقوق خود را می‌دانستند، گفت: اما هر سال در شورای عالی کار، پایه سنوات در جدول مربوطه یک عدد مشخص اعلام می‌شد و کارفرمایان بدون سابقه افراد مشغول در مجموعه خود، بعضی همان عدد را در نظر می‌گرفتند در حالی که این عدد باید با مبلغ سال‌های قبل نیز جمع می‌شد. در نتیجه فردی که در یک مجموعه یک سال سابقه فعالیت دارد باید با کسی که یک دهه در آن کارگاه مشغول است، پایه سنوات متفاوت داشته باشند، تا امروز این حق کارگران در پایه سنوات ضایع می‌شد.
وی یادآور شد: این موضوعی بود که نمایندگان جامعه کارگری پیگیر آن بودند تا پایه حقوق از پایه سنوات مجزا شود. با عملیاتی شدن آن، از سال آینده کارگران می‌دانند پایه حقوق و پایه سنوات‌شان هر یک جداگانه چقدر افزایش پیدا کرده است.
آیا این تفکیک، درصد افزایش حقوق را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد؟
تفکیک پایه سنوات از پایه حقوق جامعه کارگری سبب شده تا پایه حقوق افرادی که سابقه بیشتری در یک مجموعه دارند کاهش پیدا کند. آیا این امر در افزایش میزان دستمزد ۱۴۰۴ آنها تأثیر منفی نخواهد داشت؟ تاجیک در پاسخ به این پرسش، عنوان کرد: هنگامی که افزایش حداقل دستمزد ۱۴۰۴ در شورای عالی کار مصوب می‌شود تمام مسائل دیده شده و جوانب کار لحاظ می‌شود.
وی افزود: پایه سنوات برای افرادی که زیر یک سال در کارگاهی مشغول هستند، کاربرد ندارد. افراد باید در یک مجموعه یک سال سابقه فعالیت داشته باشند تا پایه سنوات به آنها تعلق گیرد.
وی اظهار کرد: اما نمایندگان جامعه کارگری همیشه در شورای عالی کار پیگیر سنوات پایه در کنار پایه حقوق هستند تا در این بخش هم پایه سنوات رشد کند. همچنین تاکید می‌شود ملاک ما در شورای عالی کار میزان حداقل دستمزد است.
تاجیک با اشاره به عدد پایه سنوات ۱۴۰۳، گفت: این رقم برای امسال روزی ۷ هزار تومان بود که ماهانه رقم ۲۱۰ هزار تومان می‌شود. این مبلغ برای کارگری است که مدت فعالیت وی در یک کارگاه، یک سال باشد.
وی با بیان اینکه پایه سنوات ۱۴۰۴ نیز افزایش می‌یابد، اضافه کرد: ضریب افزایش در این عدد هم تأثیر دارد زیرا با رقم سنوات سال قبل جمع شده که اجرایی شدن آن به نفع کارگران است.
تاجیک در ادامه تصریح کرد: تا پیش از این الزام (جدا شدن پایه سنوات از پایه حقوق)، بسیاری از شرکت‌ها به نیروهای کار خود پایه سنوات نمی‌پرداختند اما با این مصوبه ناگزیر هستند، درصد افزایش این مبلغ را هم در کنار افزایش پایه حقوق لحاظ کرده و بپردازند.
تاجیک در پایان تاکید کرد: پایه سنوات فقط به تعداد سال‌های اشتغال یک فرد در یک مجموعه برمی گردد و اگر فرد جا به جا شود این عدد صفر شده و دوباره بر اساس گذشت زمان سالانه این عدد لحاظ و افزایش می‌یابد.
اما این طرح در ابتدا منجر به زیان بخشی از کارگران می‌شود؛ زیرا طی این سال‌هایی که کارفرماها عدد پایه سنوات را در پایه حقوق لحاظ می‌کردند در تمام سال‌ها یک عدد ثابت در نظر می‌گرفتند و عدد سال‌های قبل را حذف می‌کردند. به عنوان مثال اگر پایه سنوات سال ۱۴۰۳ ماهانه ۲۱۰ هزار تومان در شورای عالی کار مصوب شده برای فردی که ۱۰ سال در یک مجموعه سابقه اشتغال دارد باید ضربدر ۱۰ شود اما متأسفانه بخش اعظمی از کارفرمایان همان عدد ۲۱۰ هزار تومان را در دستمزد مشخص و پرداخت می‌کردند.
در حال حاضر که تفکیک این عدد از پایه حقوق از سوی سازمان تأمین اجتماعی الزام شده مبلغ مورد نظر از پایه حقوق افراد کم شده و تعداد کمی از کارفرمایان ممکن است این دیرکرد را به دلیل کم توجهی خود، به کارگران تحمیل نکرده و بدون کم کردن پایه حقوق افراد خود بپردازند.
