آیا می دانید چه بیماری هایی از پدر به ارث میرسد؟ همانطور که می دانید ژنتیک نقش مهمی در تعیین وضعیت سلامت ما دارد. بسیاری از بیماریها میتوانند از طریق ژنهای والدین به فرزندان منتقل شوند. اگرچه هم مادر و هم پدر در انتقال ژنها نقش دارند، اما بعضی از بیماریها بهطور خاص یا بیشتر، از پدر به ارث میرسند.
چه بیماری هایی از پدر به ارث میرسد؟
در این مقاله، به 15 بیماری یا اختلال میپردازیم که ممکن است از طریق پدر به فرزندان منتقل شوند. آگاهی از این بیماریها میتواند در پیشگیری، چکاپ زودهنگام و سبک زندگی سالم مؤثر باشد.
هموفیلی
هموفیلی بیماریای است که باعث اختلال در روند لخته شدن خون میشود. این بیماری از طریق کروموزوم X منتقل میشود. اگرچه بیشتر مادران ناقل این ژن هستند، اما در مواردی که پدر ناقل باشد، میتواند این بیماری را به دختر منتقل کند. پسران ژن X را از مادر به ارث میبرند.
دیابت نوع 2
دیابت نوع دوم بیشتر تحت تأثیر ژنتیک و سبک زندگی است. اگر پدر به این بیماری مبتلا باشد، احتمال ابتلای فرزند – به ویژه در سنین بالاتر – افزایش مییابد.
بیماریهای قلبی
سابقه بیماریهای قلبی در پدر، بهویژه اگر در سن پایین (زیر ۵۵ سال) رخ داده باشد، ریسک ابتلا به مشکلات قلبی در فرزندان را افزایش میدهد. این شامل فشار خون بالا، کلسترول بالا و بیماری عروق کرونر میشود.
چه بیماری هایی از مادر به ارث میرسد؟
طاسی ارثی (آلوپسی آندروژنیک)
ریزش مو با الگوی مردانه معمولاً ژنتیکی است. اگر پدر دچار طاسی باشد، احتمال زیادی وجود دارد که پسر نیز با افزایش سن، دچار ریزش مو شود.
اختلالات روانی مانند اسکیزوفرنی و اختلال دو قطبی
برخی از بیماریهای روانی میتوانند از طریق ژنهای پدر منتقل شوند. اگر پدر سابقه اختلالات روانی داشته باشد، احتمال ابتلای فرزند به این بیماریها بیشتر است.
سندروم کلاینفلتر
یک اختلال ژنتیکی نادر که تنها در مردان اتفاق میافتد. مردانی که دارای کروموزوم X اضافی هستند، ممکن است دچار مشکلات باروری و تغییرات هورمونی شوند. این اختلال گاهی از پدر به ارث میرسد.
سرطان پروستات
سابقه سرطان پروستات در پدر، احتمال ابتلای پسران به این بیماری را افزایش میدهد. غربالگری منظم در چنین مواردی اهمیت زیادی دارد.
صرع (Epilepsy)
صرع نیز میتواند زمینه ژنتیکی داشته باشد. اگر پدر به این بیماری مبتلا باشد، احتمال بروز آن در فرزند، بهخصوص پسر، بیشتر میشود.
مشکلات باروری در مردان
برخی مشکلات ژنتیکی که بر باروری مردان تأثیر میگذارند (مانند کاهش کیفیت اسپرم یا اختلالات کروموزوم Y) میتوانند از پدر به پسر منتقل شوند.
دندان قروچه (Bruxism) و اختلالات خواب
تحقیقات نشان دادهاند که دندان قروچه یا حتی برخی مشکلات خواب مثل آپنه خواب (وقفههای تنفسی در خواب) میتوانند پس زمینه ارثی داشته و از پدر به ارث برسند.
آسم و آلرژی
اگر پدر دچار آسم یا آلرژیهای مزمن باشد، فرزندان نیز بیشتر در معرض ابتلا هستند. این موضوع به خصوص در مورد آلرژیهای فصلی، آسم و حساسیتهای پوستی صادق است.
اوتیسم (Autism Spectrum Disorder)
مطالعات ژنتیکی نشان دادهاند که برخی جهشهای ژنتیکی از سوی پدر ممکن است نقش بیشتری در بروز اختلال طیف اوتیسم داشته باشند.
بیماریهای متابولیک خاص
برخی بیماریهای متابولیکی نادر مانند “فنیلکتونوریا” (PKU) ممکن است بهصورت ژنتیکی از پدر منتقل شوند. اگرچه نادرند، اما خطرناک بوده و نیاز به تشخیص زودهنگام دارند.
بیماریهای چشمی مثل گلوکوم
اگر پدر دچار بیماریهایی مانند گلوکوم (آبسیاه) یا تحلیل رفتن شبکیه باشد، ممکن است این بیماریها از طریق ژنها به فرزندان منتقل شوند.
سندروم مارفان (Marfan Syndrome)
این اختلال ژنتیکی با مشکلاتی در اسکلت بدن، قلب و عروق همراه است. اگر پدر مبتلا باشد، احتمال زیادی وجود دارد که فرزندان نیز ناقل یا مبتلا باشند.
کلام پایانی
اگرچه ژنتیک همهچیز را تعیین نمیکند، اما نقش مهمی در سلامت ما دارد. آگاهی از بیماریهایی که ممکن است از پدر به ارث برسند، میتواند به پیشگیری، تشخیص زودهنگام و انتخاب سبک زندگی سالم کمک کند. اگر سابقه بیماری در خانوادهتان وجود دارد، بهتر است با پزشک مشورت کرده و در صورت نیاز، آزمایش ژنتیکی انجام دهید.