در دنیای ارزهای دیجیتال، شاید کمتر نامی به اندازۀ کریس لارسن تاثیرگذار بوده باشد. لارسن از ابتدا به پتانسیل ارزهای دیجیتال و حل چالشهای سیستمهای مالی سنتی با بهرهگیری از آنها اعتقاد زیادی داشت. او به خاطر سمَت خود بهعنوان یکی از بنیانگذاران ریپل شناخته میشود.
در این مقاله، به شرح بیوگرافی کریس لارسن خواهیم پرداخت و سفر زندگی او را از روزهای اولیه تا تبدیلشدن به چهرهای محوری در فضای ارزهای دیجیتال بررسی میکنیم. هنگامیکه قیمت ریپل به بالاترین سقف تاریخی قیمت خود رسید، کریس لارسن به ثروتمندترین مرد در کل صنعت ارزهای دیجیتال تبدیل شد، اما بهتر است بدانیم که دستاوردهای او در این صنعت تنها محدود به پروژهٔ ریپل نیستند.
در ادامه، پاسخی مفصل به این پرسش میدهیم که «کریس لارسن کیست؟ و چگونه این کارآفرین آمریکایی خودساخته، از انجام حسابرسیهای مالی در برزیل و اندونزی به رهبری یکی از بزرگترین پلتفرمها در صنعت بلاک چین رسیده است؟»
کریس لارسِن کیست؟
کریس لارسن (Chris Larsen)، یکی از بنیانگذاران «ریپل لبز» (Ripple Labs)، شرکتی در حوزهٔ فناوریهای مالی (فینتک) است که سازندهٔ ارز دیجیتال ریپل (Ripple) و پروتکل بلاک چینی غیرمتمرکز ایکسآرپی لجر (XRP Ledger) بهحساب میآید. ریپل لبز بهدنبال حل ناکارآمدیها و سرعت مبادلات پایین سیستمهای بانکداری سنتی، بهویژه نقلوانتقالات بینالمللی پول است.
او و جد مککِیلِب (Jed McCaleb) در سال ۲۰۱۲ این شرکت را تأسیس کردند. ریپل لبز شرکتی پیشرو در حوزۀ فناوریهای مبتنی بر بلاک چین بوده که نقشی محوری در ایجاد یک انقلاب در فناوریهای مالی جهانی (فینتک) ایفا کرده است. لارسن در ابتدا مدیرعامل این شرکت بود، اما او در سال ۲۰۱۶، برد گارلینگهاوس (Brad Garlinghouse) را برای توسعه و گسترش این شرکت جذب کرد.
در ورای ریپل لبز، کریس لارسن بهعنوان یک کارآفرین طعم موفقیتهای زیادی را چشیده است. لارسن قبل از ورود به حوزۀ فناوری بلاک چین، چندین استارتاپ موفق را در حوزهٔ فینتک راهاندازی کرده بود
نکتهای که در سرمایهگذاریهای لارسن مشهود است، این است که وی حوزههایی که با عناصر کلیدی ارزهای دیجیتال سازگاری دارند، مانند دسترسی مالی (Financial Accessibility) و حمایت از مصرفکننده را بهعنان مقاصد خود انتخاب میکرد. لارسن در فهرست سرمایهگذاران فرشته مجلۀ فوربز (Forbes List Angel Investor) قرار دارد؛ این فهرست از سرمایهگذارانی تشکیل شده که به استارتاپها در مراحل اولیه سرمایه و تجربه میبخشند. همچنین در صفحۀ اختصاصی او در این مجله، سوابق بشردوستانه و سخاوتمندانهای ثبت شده و وی همچنین به مؤسسات خیریۀ غیرانتفاعی مختلفی کمک کرده است.
تحصیلات آکادمیک
مسیر تحصیلات آکادمیک لارسن در دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو (San Francisco State University) آغاز شد. او در این دانشگاه مدرک کارشناسی خود را در تجارت بینالملل و حسابداری (International Business And Accounting) دنبال کرد و نهایتاً در سال ۱۹۸۴ میلادی فارغالتحصیل شد.
پس از آن، لارسن چندین سال برای شرکت شِورون (Chevron Corporation)، یک شرکت چندملیتی متخصص در حوزۀ نفت و گاز، کار کرد. وی بهعنوان بخشی از تیم مالی شورون، در سرتاسر جهان کار حسابرسی انجام داد و در کشورهای خارجی مختلفی، ازجمله برزیل و اندونزی به فعالیت پرداخت.
کریس لارسن بهدنبال آن بود تا تحصیلات خود را ادامه دهد. درنتیجه، به آمریکا بازگشت و در دانشکده تحصیلات تکمیلی کسبوکار استنفورد، یکی از معتبرترین مؤسسات جهان، برای تحصیل تماموقت، ثبتنام کرد. در اینجا، او کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی (MBA) خود را در سال ۱۹۹۱ میلادی کسب کرد که این زمینهساز آشنایی با طیف وسیعی از استارتاپهای مالی در سالهای آینده برای او بود.
زندگی شخصی
کریس لارسن، در ۲۸ فوریۀ سال ۱۹۶۰ میلادی در سانفرانسیسکوی کالیفرنیا به دنیا آمد. مادرش بهعنوان یک تصویرگر فریلنسر کار میکرد و پدرش مکانیک هواپیما بود.
کریس لارسن با لینا لام (Lyna Lam)، فعال حقوق بشر آمریکایی ازدواج کرد و صاحب دو فرزند شد. لارسن همچنین یک سخنران عمومی است و در رویدادهای مختلف صنعت ارزهای دیجیتال ظاهر میشود. یکی دیگر از واقعیتهای جالب در مورد لارسن این است که او مقالات متعددی دربارۀ سیستمهای بانکی و موضوعات فنی در اقتصاد نیز مینویسد.
او اقدامات بشردوستانۀ مختلفی نیز تابهحال انجام داده است؛ ازجمله تأسیس صندوق بورس تحصیلی کریس لارسن در دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو. در آوریل ۲۰۱۹ میلادی ، لارسن و بنیادش مبلغی معادل ۲۵ میلیون دلار که عمدتاً بهصورت توکن ریپل (XRP) بود، به دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو اهدا کردند.
لارسن همچنین بهعنوان عضو هیئتمدیرۀ سازمانهای مختلفی مانند کردیت کارما (Credit Karma)، مرکز اطلاعات حریم خصوصی الکترونیکی (EPIC)، آپِرچون (Oportun) و مشاور کمیتۀ سیاستگذاری بنیاد جامعه سیلیکونولی فعالیت میکند.
ارزش خالص داراییهای کریس لارسن
اگر به پروفایل کریس لارسن در مجلۀ فوربز نگاهی بیاندازیم، خواهیم دید که ارزش خالص دارایی او حدود ۳.۲ میلیارد دلار (در زمان نگارش مقاله) است. او نهتنها چهرهای بانفوذ و محبوب در صنعت کریپتو بهحساب میآید، بلکه بهعنوان سومین ثروتمند سرمایهگذار این حوزه نیز شناخته میشود. واضح است که بیشتر ثروت او از نگهداری سهم توکنهای ریپل (XRP) و مالکیت ۱۷ درصد از سهام شرکت ریپل لبز است. بخش دیگری از ثروت او ممکن است بهواسطۀ سهامهایی که او از شرکتهای قبلی خود و سایر سرمایهگذاریهایش دارد، بهدست آمده باشد.
هنگامی که ریپل در سال ۲۰۱۸ میلادی به سقف تاریخی قیمت خود رسید، کریس لارسن برای مدت کوتاهی با ۵۰ میلیارد دلار داراییِ خالص، پنجمین فرد ثروتمند در ایالات متحده شد. پس از طرح شکایت کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) علیه ریپل، قیمت ریپل سقوط کرد که منجر به کاهش ارزش خالص کریس لارسن در سال ۲۰۲۰ میلادی گردید.
درحالحاضر، با توجه به آمارهای مجلهٔ فوربز، لارسن رتبۀ ۳۹۵ام را در میان ثروتمندترین افراد در ایالات متحده دارد. همچنین در کل جهان رتبۀ ۱۳۶۸ را از آن خود کرده است.
هکشدن کیف پول لارسن
در کنار موفقیتهای مالی و سرمایهگذاری لارسن، گزارشهای متعددی در فضای ارزهای دیجیتال منتشر شد که نشاندهندهٔ بدبیاری اخیر وی و بهخطرافتادن کیف پول ریپل لارسن در ابتدای سال ۲۰۲۴ میلادی بوده است. یک تحلیلگر درونزنجیرهای بهنام مستعار زَک اِکسبیتی (Zachxbt)، اولین نفری بود که به این حمله توجه کرد. بر اساس گزارشها، داراییهای سرقتشده بهسرعت مسدود شدند. در جریان این حمله، تعداد ۲۱۳ میلیون توکن ریپل سه سرقت رفت!
مسیر شغلی کریس لارسن
لارسن با تجربهای که از فعالیت حرفهای در کشورهایی در سرتاسر جهان بهدست آورده بود در کنار دانشی که در تحصیل در رشته مدیریت کسبوکار (MBA) کسب کرده بود، با هدف بهبود دنیای مالی تلاش کرد. او در بخش املاک و مستغلات بهعنوان وامدهندۀ وام مسکن در شهر پالو آلتوی کالیفرنیا شروع بهکار کرد. این تجربه به لارسن بینشهای مهمی در زمینۀ املاک و مستغلات داد و الهامبخش اولین استارتاپ و کارآفرینی مبتکرانه او شد.
ایلون (E-LOAN)؛ پلتفرم پیشگام وامدهی آنلاین
لارسن که از فرآیندهای اعطای وام مسکن در اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی ناامید شده بود، به دنبال سادهسازی این عملیات با استفاده از فناوری نوظهور و انقلابی آن زمان بود؛ یعنی اینترنت! او اینترنت را بستر مناسبی برای حذف کارمزدهای بالای آژانسها و فرآیندهای طولانی و زمانبر اعطای وام میدانست. او و همکار سابقش جانینا پاولوسکی (Janina Pawlowski) در این زمان فرصتی را برای ایجاد یک پلتفرم وام مسکن بر بستر اینترنت دیدند.
با سرمایهگذاری اولیهای به ارزش حدودی ۴۵۰٬۰۰۰ دلار از طرف خانواده و دوستان لارسن، او توانست پلتفرم ایلون (E-Loan) را با موفقیت در سال ۱۹۹۷ میلادی راهاندازی کند. این وبسایت، دریافت مستقیم وام را برای کاربران آسانتر از همیشه کرده و کارمزدهای گزافی را که توسط دلالان وام مسکن و نمایندگان فروش دریافت میشد، حذف میکرد. با گذشت زمان، وام خودرو و همچنین نوع دیگری از وام مسکن بهنام سهامِ خانه (Home Equity) نیز به خدمات این وبسایت افزوده شدند.
لازم به ذکر است که سهام خانه، درواقع نوعی وام مسکن است که آن را پس از خرید خانه میتوان دریافت کرد و تفاوتهای متعددی با وامهای عادی مسکن دارد.
در آن زمان، مدلی که لارسن اجرا کرد، یعنی خرید مستقیم توسط مصرفکننده (Direct-To-Consumer)، اتفاقی بود که موجب تغییر بزرگی در صنعت وام مسکن شد. این اقدام او، دسترسی به خدمات مالی را دموکراتیک کرد و به مصرفکنندگان با ارائۀ اطلاعات و انتخابهایی که قبلاً توسط لایههایی از واسطهها پنهان شده بودند، قدرت داد.
تحت رهبری لارسن، ایلون اولین شرکتی بود که دسترسی رایگان به امتیازات اعتباری فایکو (FICO) را برای مصرفکنندگان فراهم کرد.
در سال ۱۹۹۹، ایلون در فرآیند عرضۀ اولیه سهام (IPO) خود، لارسن را میلیونر کرد. این شرکت، پیشرفتهای زیادی را به چشم دید و در اوایل دهۀ ۲۰۰۰ میلادی ارزشی حدود ۱ میلیارد دلار پیدا کرد. در سال ۲۰۰۴ میلادی نیز این شرکت خود را بهعنوان یک شرکت قدرتمند در صنعت آنلاین املاک و مستغلات تثبیت کرد و تا آن زمان، اعطای بیش از ۱۸/۹ میلیارد دلار وام املاک را تسهیلسازی کرده بود.
در نهایت در سال ۲۰۰۵ میلادی، زمانی که کریس لارسن از سمت خود بهعنوان مدیرعامل کنار رفت تا بر کسبوکارهای دیگری تمرکز کند، به بانکو پاپیولار (Banco Popular)، شرکت بزرگ خدمات مالی فروخته شد. کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC)، اعلام کرد که این شرکت، مبلغ حدود ۴.۲۵ دلار به ازای هر سهم و در مجموع حدود ۳۰۰ میلیون دلار بابت این خرید پرداخت کرده است.
بازار پراسپر (Prosper Marketplace)؛ پلتفرم اعطای وام شخص به شخص
کریس لارسن پس از موفقیت خود در ایلون، سفر کارآفرینی خود را با همراهی جان ویتچل (John Witchel)، کارآفرین آمریکایی در سال ۲۰۰۵ میلادی ادامه داد. آنها در کنار هم بازار پراسپر (Prosper Marketplace) را تأسیس کردند. بازار پراسپر، حرکتی روبهجلو و جهشی قابلتوجه در فضای وامدهی همتابههمتا (P2P) بود. آنها یک مفهوم نسبتاً جدید را در آن زمان ارائه کردند.
لارسن با تکیه بر موفقیت خود در حوزهٔ املاک، بازار آنلاینی طراحی کرد که در آن وامدهندگان و وامگیرندگان میتوانستند نرخ وام را با استفاده از سیستمهای قیمتگذاری حراج هلندی تعیین کنند. این پلتفرم بهسرعت توجههای بسیاری را از سوی گروههای مختلفی ازجمله، دانشجویان، استفادهکنندگان کارتهای اعتباری، کارآفرینان و صاحبان خانه به خود جلب کرد. این شرکت، اعطای بیش از ۱۲۰ میلیون دلار وام را در سال ۲۰۰۸ میلادی تسهیلسازی کرد و همچنین جایگاهی برای خود در بین ۵۰ شرکت نوآور سال به انتخاب مجلهٔ تکنولوژی فست کمپانی (Fast Company) دستوپا کرد.
یکی از جنبههای نوآورانۀ بازار پراسپر، شفافیت آن است؛ این پلتفرم به وامگیرندگان نمرات اعتباری دقیقی داده که به وامدهندگان کمک میکند تا بتوانند تصمیمات آگاهانهای بگیرند. این سطح از شفافیت، تغییر مهم و بزرگی محسوب میشد؛ چراکه وامدهی سنتی، اغلب با مقادیری از عدمشفافیت همراه بود.
متأسفانه و در نهایت بازار پراسپر با کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC) به مشکل برخورد؛ چراکه مقررات وامدهی متمرکز در بانکها بود و جایی برای شرکتهای نوظهور فینتکی نداشت. تا پایان سال ۲۰۱۱، دومین استارتاپ لارسن، بیش از ۲۷۱ میلیون دلار وام همتابههمتا را به سرانجام رساند و بیش از ۷۴ میلیون دلار سرمایه جذب کرد.
اما در این زمان، لارسن کمکم توجه خود را به یک فناوری نوظهور دیگر معطوف کرد که نوید انقلابی در فراگیری مالی (Financial Inclusion) را میداد. پروژۀ بعدی لارسن، درواقع جاهطلبانهترین و تأثیرگذارترین پروژۀ او بود.
ریپل لبز (Ripple Labs)؛ تلاقی پروتکلهای پرداخت با تکنولوژی و بلاک چین
در سال ۲۰۱۲، کریس لارسن، شرکتی دیگر در حوزهٔ فینتک دیگر را تأسیس کرد. او این بار به سراغ یک فناوری جدید بهنام بلاک چین رفت، که چند سال قبل با ظهور بیت کوین شروع شده بود. این پلتفرم، که در ابتدا اوپن کوین (OpenCoin) نام داشت، انجام تراکنشهای همتابههمتا را بین دو طرف در یک سیستم غیرمتمرکز و بدوننیاز به اعتماد ممکن میکرد. برای تسهیل یک سیستم پرداخت ایمن، اوپن کوین دفتر کل غیرمتمرکزی را ایجاد کرد که مدیریت آن توسط سرورهای اعتبارسنج مستقلی انجام میشد.
لارسن با جِد مککِیلب و آرتور بریتو (Arthur Britto) همکاری کرد تا این رویا را به واقعیت تبدیل کند. با همراهی یک متخصص بلاک چین، یعنی دیوید شوارتز (David Schwartz)، که بهعنوان مدیر ارشد فناوری شرکت شروع به فعالیت کرد، این تیم رویایی شکل گرفت. شروع این همکاری به توسعۀ فناوریای تحت عنوان ایکسآرپی لجر (XRP Ledger) و سیستم پرداخت ریپل منتهی شد و در نهایت این شرکت در سال ۲۰۱۳ میلادی از اوپن کوین (OpenCoin) به ریپل (Ripple) تغییر نام داد.
عنصری که ریپل را منحصربهفرد میکرد، فرآیند و الگوریتم اجماع نوآورانۀ آن بود که سریعتر از موارد مشابه خود در حوزهٔ کریپتو و سیستمهای سنتی بود و از نظر مصرف انرژی نیز از سیستمهای مبتنی بر اثبات کار (Proof of Work) پیش از خود، که در سایر ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین استفاده میشد، کارآمدتر بود. این رویکرد، ریپل را در جایگاه ارائهدهندۀ شبکهای پایدار و مقیاسپذیر در فضای ارزهای دیجیتال قرار داد.
ریپل در گذر زمان
در سال ۲۰۱۴، ریپل توسط مجلهٔ امآیتی تکنولوژی رویو (MIT Technology Review) در لیست ۵۰ شرکت هوشمند برتر جای گرفت و همچنین در همین سال، ریپل بعد از پادشاه ارزهای دیجیتال یعنی بیت کوین قرار گرفت و به دومین ارز دیجیتال بزرگاز نظر ارزش بازار در این صنعت تبدیل شد.
در سال ۲۰۱۵، ریپل در لیست ۱۰ شرکت نوآور فست کمپانی (Fast Company) رتبۀ چهارم را کسب کرد و در نهایت، در سال ۲۰۱۶، هدایت سکان این کشتی به برد گارلینگهاوس (Brad Garlinghouse) داده شد تا مسیر کسب موفقیتهای بیشتر حرکت کند.
بااینحال، زمانی که کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) شکایتی علیه ریپل، کریس لارسن و برد گارلینگهاوس به اتهام نقض قوانین اوراق بهادار در سال ۲۰۲۰ میلادی مطرح کرد، رشد این شرکت متوقف شد.
البته قاضی این پرونده حکم داد که ریپل وقتی به سرمایهگذاران خرد در صرافیهای ارز دیجیتال فروخته شد، یک اوراق بهادار نبوده است. این حکم برای ریپل، پیروزی کوچکی بود. بااینحال، شکایات علیه ریپل هنوز به پایان نرسیده و مهلت پاسخگویی SEC به ریپل در سال ۲۰۲۴ میلادی برگزار خواهد شد و احتمالاً ادامهدار خواهد بود.
در آینده چه چیزی در انتظار لارسن خواهد بود؟
اکنون که ریپل خود را بهعنوان یکی از بزرگترین ارزهای دیجیتال در جهان تثبیت کرده و کریس لارسن هم وضعیت خود را بهعنوان یک میلیاردر تضمین کرده است، چه آیندهای ممکن است در انتظارشان باشد؟
انتصاب گارلینگهاوس به این معنی بود که لارسن میتوانست از کانون توجهات فاصله بگیرد. درحالیکه او نقش بسیار کمرنگتری در فعالیتهای ریپل لبز ایفا میکند، اما هنوز هم بهعنوان مدیر اجرایی (Executive Chairman) ریپل بر توسعۀ این پروژه تأثیر بسزایی دارد.
بااینحال گویا قبلاً هم این رفتار را دیدهایم؛ لارسن قبل از تأسیس ریپل لبز از مسئولیت مدیرعاملی کنارهگیری کرده و نقش مدیر اجرایی را اتخاذ کرد. شاید این چرخه قرار است مجدداً تکرار شود و لارسن پلتفرم دیگری را در قالب پروژهای حامی مصرفکننده (Pro Consumer) راهاندازی کند که بر جریان دسترسی مالی متمرکز باشد.
لارسن همچنین ثابت کرده است که تمایلی به فعالیتهای خیرخواهانه دارد. او بیش از یک میلیون دلار به صندوقهای امدادی کووید ۱۹ (19-COVID) در طول همهگیری کرونا کمک کرده است. بااینتفاسیر در آینده شاهد اقدامات بشردوستانۀ بیشتری از کریس لارسن خواهیم بود.
سوالات متداول
۳.۲ میلیارد دلار آمریکا (۲۰۲۴)
کریس لارسن مدیرعامل است و در زمان تأسیس ریپل، جِد مککِیلب همبنیانگذار و مدیر ارشد فناوری، دیوید شوارتز مدیر ارشد رمزنگاری و آرتور بریتو مشاور بودند.
دارایی شخصی لارسن، ۵.۱۹ میلیارد توکن XRP است که در واقع سهمی ۱۷ درصدی از ریپل است.
شرکت ریپل لبز
درحالحاضر، توکن XRP توسط بیش از ۱۰۰ مؤسسه مالی، بانک و سیستمهای پرداخت پشتیبانی میشود.
جمعبندی
کریس لارسن، کارآفرین خودساختۀ آمریکایی و همبنیانگذار شرکت ریپل لبز است. او از فعالیتهای حسابرسی، فعالیت حرفهای خود را شروع کرد و پلههای پیشرفت را یکی پس از دیگری طی نمود. سپس با کولهباری از تجربه در حوزۀ مالی به سراغ طراحی محصولات و خدماتی رفت که آرزویش را داشت.
او همواره به پتانسیل ارزهای دیجیتال برای حل مشکلات سیستمهای مالی سنتی باور داشت تا این که نهایتاً به سراغ فناوری بلاک چین رفت تا ارزشهای شخصی خود در زمینۀ دسترسی مالی و حمایت از مصرفکنندگان خدمات مالی را توسعه و ترویج دهد.